Ռազմիկ Գրիգորյան | Ընդունելով խաղի կանոնները

Ռազմիկ Գրիգորյան

Գարնանը
Անավարտ երգերումդ
տանուլ եմ տալիս
կանաչ երաժշտությանս
վերջին նոտաները…
Կոտրված հայացքիս արտացոլանքից
սուրճի մեջ ծնվող գոլորշին վեր է բարձրանում,
ու դիպչելով բետոնե առաստաղին ջարդվում է,
օդում մոխրահոտ թողնելով…
Սենյակում գարունը
քո պատկերով ձմեռներ է կարկատում պատերին,
մենությունը ձյունե կանաչ պատառիկներից զմրուխտ է հյուսում,
արձակում եմ անցյալի բոլոր կոչակները,
ներկաս փրկելու համար…
Անտարբեր փողոցում ինձանից պոկում եմ
տանուլ տված երաժշտությանս վերջին նոտան,
թողնում՝ որ մեռնի
սարը բարձրացող կանաչ ստվերների մեջ…

 

***
Շուրթերիդ բոլոր գարունները հավաքելուց հետո,
աչքերիցդ վերցնում եմ մեկ բուռ արև,
ու ծրարում սրտիս մեջ չմրսելու համար,
մազերիդ ու ձեռքերիս հպման կետում
զգում եմ քամին, շոշափում՝ սերը,
քո տեսքն ունեցող սերը
սրտեր սնուցող արևի պես տաք է,
արև դառած շրջում ես իմ մեջ
արյանս շրջանառության հետ…
Իսկ դրսում ձյուն է, քամի, բուք,
մեզանից տաքը գողանալու համար
ձմեռն ուզում է կոտրել ապակին,
վառարանում ճարճատում է փայտը,
սուրճի հետ ջերմություն ես լցնում բաժակների մեջ,
գոլորշու հետ պատուհանից դուրս է գալիս
մեկ կաթիլ գարուն, ու սպիտակը ներկում կանաչով,
կանգ է առնում ժամանակը,
ճչում՝ լռությունը,
սպիտակ փողոցում, ձյան տակ կքված
ծաղկում են բոլոր ծառերը…
Սուրճն ավարտվում է ծխախոտի վերջին ծխի հետ,
այսպես՝ ամեն առավոտ,
քեզ հորինելու և հուշերից ներկա կառուցելու համար
բացում եմ անցյալը,
որ ծնվում է ծխախոտի թանձր ծխում
և ավարտվում առավոտվա սուրճի բաժակում…

 

***
Ընդունելով խաղի կանոնները
թողնում եմ ինձ կուլիսներում,
ծանր լույսեր են կաթում բեմից,
ձուլվում՝ հանդիսատեսի հայացքներում,
քայլում եմ առանց ինձ,
ու զգում մթության մեջ ինձ տրորող
բեմի լռությունը…
Մի քիչ էլ լույս,
երաժշտություն, ձայն,
ու կարողանում եմ հանդիսատեսին
ներքաշել խաղի մեջ…
Հեշտ ե համոզվում մարդիկ,
երբ դիմակ ես դառնում ամբողջովին,
այն էլ խավարում…

 

***
Հայրենիք
Ուր անձրևներից հետո արթնացող արևը
եռագույնագույն ծիածան է կախում երկնքից,
ուր ինչ-որ տեղ, ինչ-որ մեկը մոռանում է քեզ
և բոլոր մոռացողների նման
հեռու գնացքներում
քեզ կարոտի երգեր ձոնելուց հետո
հասկանում՝ դրախտի ամենից կարճ ճամփան
քեզանով է անցնում,
ու հեռուներում բոլոր մահացողները
քեզ մոտ են դառնում…

Քեզանով երդվում,
քեզ շահարկում են,
մեծ ամբիոններում «պաշտելով»
ամեն օր թաղում են քեզ,
խաղատներում տանուլ տալիս երբեմն
դու՛ եղել և մնում ես սակայն
սպիտակը բոլոր ձյուներիս,
և կանաչը գարուններից բոլոր…

 

***
Բացում եմ ծեր պահարանի դուռը,
հորս կարոտն առնելու համար
հագնում նրա զինվորական հագուստը…
Վաղուց տատս գուլպաներ չի գործում
տղերքի համար,
կյանքը դուրս է եկել գետնափոր տնակներից…
Բեկորների հետքեր կան հագուստի վրա,
վառոդի հոտ, պատերազմի փոշի,
գրեթե նույն կերպ
երբ հայրս գրկեց ինձ,
համբուրե՜ց, գնա՜ց…
Մանկությունս այդպես էլ խաղալիքներ չտեսավ,
օրորոցում՝ գլխավերևումս
Մշեցի տատիս հեքիաթներն էին
ու Նարեկյան ընթերցումները…
Ի՞նչ իմանայի
որ ամեն երեկո քնելուց առաջ,
մորս շուրթերով հայրենիքն էր ինձ համբուրում…
Նախ հայրս…
Հետո տատս… Պապս…
Ես ու մայրս մնացինք…
Ի պատասխան ընկերներիս հորդորներին՝
ինչո՞ւ չեմ հեռանում երկրից,
նրանց մեր տուն եմ տանում,
բացում՝ պահարանը,
ցույց եմ տալիս հորս հագուստը…

 

***
Սառցակալած պատուհանից
ներս սահեց մեկ կաթիլ լուսին,
ու գլորվեց բաժակիս մեջ,
դրսում ոռնում էր բուքը,
իր ետևից քարշ տալով
ձնախառն փոթորիկը,
թեյից բարձրացող տաք գոլորշին
լուծվում էր դատարկ գրապահարանի մեջ,
խառնում էի թեյը
գդալի հետ պտտելով
իմ բաժին լուսինը,
ինձ թվաց թե խմում եմ
աշխարհի ամենից քաղցր շաքարով թեյը,
իսկ հայրս խորհում էր դեռ,
վաճառե՞լ պահարանում մնացած
վերջին գիրքը թե՞ ոչ,
չէր ուզում
որ ապրեինք առանց ՆԱՐԵԿԻ…

Share Button

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *