Թարգմանչի կողմից
Հայերեն առաջին անգամ հրատարակվող «խիստ սարոյանական» այս պիեսը, որ «ակամա» գրվել է ռադիոթատրոնի համար, ունի իր «պատմությունը»: Վ. Սարոյանի դուստրը` Լյուսին, պատմում է. «Նա (Սարոյանը) գտնվելիս է եղել որբանոցում` երեք տարեկան. որբանոցի ամենափոքրիկ երեխան: Ս. Ծնունդն է մոտենում, առաջին Ս. Ծնունդը, որ մնալու էր նրա հիշողության մեջ, որովհետև իր ընտանիքում, տիկին Թագուհու հետ անցկացրած ոչ մի ծնունդ հետք չէր թողել նրա մանկական հիշողության մեջ: Ներս են բերում Կաղանդ պապիկին, որպեսզի խոսի երեխաների հետ, իմանա նրանց ցանկությունը, թե ով ինչ նվեր է ուզում ստանալ: Հերթը հասնում է հորս: …Պապիկը հարցնում է. «Ասա´, ի՞նչ ես ուզում, Ուիլլի´»: Այդ օրվանից այս պիտակը կպչում է նրա անվանը: Նա ասում է. «Հորս եմ ուզում»: Կաղանդ պապիկը պատասխանում է. «Լավ, տեսնեմ, թե ինչ կարող եմ անել»: Հայրս լրջորեն հավատում է, որ Ս. Ծննդյան օրը հայրը կհայտնվի: Անընդհատ մտածում է, թե դա ինչպես է լինելու: Երկար է մտածում: Վերջապես գալիս է Ս. Ծնունդը, բոլոր երեխաներին հավաքում են սրահում և յուրաքանչյուրին տալիս մի փոքրիկ փաթեթ: Մի տուփ էլ մեկնում են հորս և ասում. «Սա քո նվերն է, Ուիլլի´»: Նա նայում է տուփին և հասկանում, որ հայրը չի կարող դրա մեջ լինել… Փախչում է որբանոցից: Նա պատրանքաթափ էր եղել: Այլևս չէր հավատում Ս. Ծննդյան տոնական արարողություններին: …Այս հիշողությունը քարուքանդ էր անում նրա հոգին»:
«Ամենազոր» Կաղանդ պապի «անզորությունը» սպիավոր հիշողություն թողեց Սարոյանի մեջ, իսկ 1940թ.-ին Սուրբ Ծնունդի նախօրեին նման իսկական մի դեպք առիթ տվեց 32-ամյա դրամատուրգին գրելու «Բան ունեմ ասելու» կարճ պիեսը: Ռադիոյով հեռարձակում են աղքատ երեխաների համար կազմակերպած Ս. Ծննդյան երեկոն: Սարոյանը, ով ինչ–որ բան էր գրում, ակամա գցում է գրիչը և սկսում է ունկնդրել: «Այն, ինչ լսեցի…, գրում է նա, – հիվանդացրեց ինձ… Ինձ բան չէր մնում անելու, քան գրել. այդպես էլ արեցի: Սկսեցի գրել հենց այն րոպեից, երբ ավարտվեց հաղորդումը, գրել ճիշտ այնպես, ինչպես լսել էի: …Մնացած մասն էլ այն է, ինչ ես հույս ունեի լսել, բայց չլսեցի»:
«Մնացած մասը» ասելով` Սարոյանը նկատի ուներ այն, ինչ ասվում է պիեսը եզրափակող Երիտասարդի մենախոսության մեջ: 1941թ.-ին Սուրբ Ծնունդի նախօրեին այս թատերախաղը հեռարձակվեց CBS-ով:
Այս դրամայի կապակցությամբ «Razzle-Dazzle» գրքում Սարոյանը գրում է. «Մարդիկ աշխարհ են գալիս բազմաթիվ ուժեղ ու լավ կողմերով, սակայն ամենուժեղը սպասումն է, որը լույս աշխարհ է գալիս ամեն մի նոր մարդու հետ: Այս ակնկալիքը չափազանց հզոր է մարդու մեջ, երբ նա դեռ ջահել է, թեև դա երբեք ամբողջովին չի լքում իրեն»:
Երբ խոչընդոտում են փոքրիկ, անմեղ մարդու` երեխայի սպասումների իրականացումը, խաբելով դառնացնում սիրտը, անլուրջ վերաբերվում, անտես ու լուռ ցնցվում է նրա հոգին, իսկ Գեղեցիկը հետզհետե սկսում է որբացած թվալ նրան, կյանքը դիտում է միայն աբսուրդի սև պատուհանից, ինքն էլ դառնում իր իսկ հակապատկերը` ասենք, ինքնագոհ, «ժպտադեմ սրիկա», որով հետաքրքիր, բայց, ավա՜ղ, հարուստ է մարդկության պատկերասրահը: Ու ինչ–որ բան, մեծ բան խաթարվում է աշխարհում, երբ մարդկային ցեղի գրեթե ամեն մի մասնիկ, ով մանկուց խաբկանքներով է սնվել, չարանում է իր նմանի դեմ, աշխարհի դեմ, և այդպես ստեղծում ենք յուրահատուկ մի դժոխք մեր սիրելի երկրի վրա…
ԲԱՆ ՈՒՆԵՄ ԱՍԵԼՈՒ
(Ռադիոպիես)
ԵՐԵԽԱՆԵՐԻ Սուրբ Ծննդյան երեկոն ռադիոյով հաղորդվում է Ափից Ափ: Նվագախումբը նվագում է «Ղողանջե՛ք զանգերը», ԵՐԵԽԱՆԵՐԸ երգում են ամբողջ ձայնով: Երգն ավարտ-վում է: ԵՐԵԽԱՆԵՐԸ ծափահարում են ու աղաղակում:
ՀԱՂՈՐԴԱՎԱՐ
(Սիրալիրությամբ)
Հրաշալի էր, երեխանե՛ր: Դե, ի՞նչ, զվարճանում ենք, չէ՞:
ԵՐԵԽԱՆԵՐ
(Բացականչելով)
Այոոոո՜:
ՀԱՂՈՐԴԱՎԱՐ
Տիկնա՛յք և պարոնա՛յք, եթե միայն կարողանայիք տեսնել այս երեխաների երջանիկ դեմքերը, ձեր սրտերը կջերմանային: Նրանք եկել են Նյու Յորքի ամեն անկյունից ողջունելու իրենց հին ընկեր Ձմեռ պապին այս հանդեսում: Երբ վերջին անգամ խոսեցինք Ձմեռ պապի հետ, նա Մոնրեալի կողմերում էր իր սահնակով ու հյուսիսային եղջերուներով: Բայց շուտով այստեղ կլինի: Նորից կանչե՞նք՝ «Ձմեռ պապի», երեխանե՛ր:
ԵՐԵԽԱՆԵՐ
(Բացականչելով)
Այոոոո՜:
ՀԱՂՈՐԴԱՎԱՐ
Շատ լավ: Կանչում ենք՝ «Ձը՛-մե՛ռ պա՛-պի՛»: Կանչո՜ւմ ենք՝ «Ձը՛-մե՛ռ-պա՛-պի՛»: Նե՛րս եկ, Ձմեռ պապ: Որտե՞ղ ես հիմա:
(Հեռվից՝ ձյան միջից, լսվում է զանգերի ձայն):
ՁԱՅՆ
Ող-ջու՜յն: Ող-ջու՜յն: Ձմեռ պա՜պն է: Ես հենց Նյու Յորքի մոտերքում եմ: Ես կարողանում եմ տեսնել լույսերը: Շատ շուտով ձեզ հետ կլինեմ: Չհեռանա՜ք: Ինձ սպասե՜ք:
ՀԱՂՈՐԴԱՎԱՐ
Սպասե՞նք, երեխանե՛ր: Սպասե՞նք Ձմեռ պապին:
ԵՐԵԽԱՆԵՐ
(Բացականչելով)
Այոոոո՜:
ՀԱՂՈՐԴԱՎԱՐ
Օ՜հ, տիկնա՛յք և պարոնա՛յք, սա երեխաների ամենամեծ հանդեսն է, որ դուք երբևէ տեսել եք: Այս բեմի ամբողջ անկյունն զբաղեցրել է երբևէ աճած ամենաբարձր տոնածառը՝ ծանրաբեռնված ամենահրաշալի ընծաներով ամբողջ աշխարհի փոքրիկ, խելոք տղաների ու աղջիկների համար: Շատ շուտով Ձմեռ պապն ինքն այստեղ մեզ հետ կլինի, բայց քանի դեռ սպասում ենք, մի ուրիշ երգ չերգե՞նք, երեխանե՛ր:
ԵՐԵԽԱՆԵՐ
(Բացականչելով)
Այոոոո՜:
ՀԱՂՈՐԴԱՎԱՐ
Շատ լավ: «Լուռ գիշերը»:
(ԵՐԵԽԱՆԵՐԸ երգում են «Լուռ գիշերը»):
(Մինչ նրանք երգում են, սկիզբ է առնում այս խոսակցությունը: Մի ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ և մի ԴՌՆԱՊԱՆ):
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ
Ներողություն: Էս ի՞նչ է:
ԴՌՆԱՊԱՆ
Ներեցե՞ք:
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ
Դե ասե՛ք: Ասե՛ք: Էստեղ մոտերքում ի՞նչ է կատարվում:
ԴՌՆԱՊԱՆ
Գիտեք՝ սա Սուրբ Ծննդյան հանդես է երեխաների համար: Ես ստիպված եմ խնդրել ձեզ, որ հեռանաք:
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ
Լավ: Կհեռանամ, բայց… ինչպիսի՞ երեխաների համար:
ԴՌՆԱՊԱՆ
Աղքատ երեխաների:
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ
Երգողները նրա՞նք են:
ԴՌՆԱՊԱՆ
Ես վստահ եմ, որ երգողները երեխաներն են:
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ
Եղավ, ուրեմն հրաշալի է: Մարդ չի կարող ավելի լավ բան անել, քան փորձել երեխաներին երջանկացնել:
ԴՌՆԱՊԱՆ
Այո՛, սը՛ր, սակայն ստիպված եմ ձեզ խնդրել…
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ
Նրանք երջանիկ են, չէ՞:
ԴՌՆԱՊԱՆ
Ներեցե՞ք:
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ
Չարժե ամբողջ ժամանակ ներողություն խնդրել: Ասում եմ՝ երեխաները…, նրանք էլի… երջանիկ են, չէ՞:
ԴՌՆԱՊԱՆ
Որքանով որ ես կարող եմ ասել՝ այո՛, սը՛ր:
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ
Ինչի՞ց իմացաք:
ԴՌՆԱՊԱՆ
Ներեցե՛ք, սը՛ր… Ես ստիպված եմ խնդրել ձեզ…
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ
Էդ ո՞նց իմացաք, որ երեխաները երջանիկ են:
ԴՌՆԱՊԱՆ
Նրանք տխուր չեն երևում:
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ
Դուք երջանի՞կ եք:
ԴՌՆԱՊԱՆ
Առանց վախենալու, որ սուտ ասած կլինեմ, կարծում եմ՝ կարող եմ ասել՝ երջանիկ եմ, իսկ հիմա, բարի եղեք, սա երեխաների Սուրբ Ծննդյան երեկոն է: Սա մեծահասակների համար չէ:
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ
Ես մեծահասակ չեմ: Նկատի ունենալով, որ երբեք չեմ եղել երեխաների Սուրբ Ծննդյան հանդեսում, ներկա կգտնվեմ էս մեկին:
ԴՌՆԱՊԱՆ
Խնդրում եմ, սը՛ր…, սա աղքատ երեխաների համար է:
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ
Ես աղքատ եմ: Բայց սրա համար փող ունեմ, վերցրե՛ք: Սա ավելացրեք երեխաների համար նախատեսված դրամագլխին:
ԴՌՆԱՊԱՆ
(Ապշած)
Սա հարյուր դոլարանոց թղթադրամ է, սը՛ր:
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ
Ծախսե՛ք երեխաների համար: Ասեք, որ դա ուղարկել է… Անանուն մեկը:
ԴՌՆԱՊԱՆ
Այո՛, սը՛ր: Շնորհակալություն, սը՛ր: Համոզված եմ, որ սա բազմաթիվ երեխաների երջանիկ կդարձնի:
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ
Իմ ուզածն էլ հենց դա է:
ԴՌՆԱՊԱՆ
Շնորհակալություն, սը՛ր: Շնորհակալություն: Կբարեհաճեի՞ք ավելի մոտ գնալ: Վստահ եմ՝ այդպես միանգամայն լավ կլինի:
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ
Չէ՛, չէ՛: Ինձ վերջին շարքն էլ հարմար է:
ԴՌՆԱՊԱՆ
Շատ լավ, սը՛ր: Ես փողը կտանեմ կոմիտե:
(ԵՐԵԽԱՆԵՐՆ ավարտում են «Լուռ գիշեր» երգը):
ՀԱՂՈՐԴԱՎԱՐ
Հրաշալի՜ էր, երեխանե՛ր:
(Դրամատիկական դադար):
Պատրաստ, երեխանե՛ր:
(Գոչելով)
Պահե՛ք ձեր շունչը: Ձմեռ պապն այստեղ է: Նա բեմում կհայտնվի ճիշտ մեկ վայրկյան հետո:
(ԵՐԵԽԱՆԵՐԸ ճչում են, բացականչում և ծափահարում):
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ
(Ժխորի միջից)
Ա՛յ թե երեխաները երջանիկ կլինեն: Ձմեռ պապը նրանց բոլորին կերջանկացնի:
(ՁՄԵՌ ՊԱՊԸ ժամանում է: ԵՐԵԽԱՆԵՐՆ ավելի բարձր են աղաղակում, քան երբևէ):
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Շնորհավոր Սուրբ Ծնունդ, երեխանե՜ր: Շնորհավոր Սուրբ Ծնունդ:
ԵՐԵԽԱՆԵՐ
Շնորհավո՜ր Սուրբ Ծնունդ, Ձմեռ պապի:
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Այսպե՜ս, այսպե՜ս, երջանիկ դեմքերով ի՜նչ հրաշալի խումբ է. նման բան չեմ տեսել: Դուք բոլորդ էլ խելո՞ք տղաներ ու աղջիկներ եք:
ԵՐԵԽԱՆԵՐ
(Բացականչելով)
Այոոոո՜:
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Ուրեմն հրաշալի է:
ՀԱՂՈՐԴԱՎԱՐ
(Շշնջալով)
Տիկնա՛յք և պարոնա՛յք, երեխաները պատրաստվում են մեկ առ մեկ բեմ գալ և խոսել Ձմեռ պապի հետ: Առաջինը մի փոքրիկ աղջիկ է:
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Հապա տեսեք, թե ո՜վ է այստեղ: Անունդ ի՞նչ է, պստի՛կ աղջիկ:
ՓՈՔՐԻԿ ԱՂՋԻԿ
Մերի ՄըքԳերի:
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Մերի ՄըքԳերի: Քանի՞ տարեկան ես:
ՓՈՔՐԻԿ ԱՂՋԻԿ
Յոթ ու կես:
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Որտե՞ղ ես ապրում:
ՓՈՔՐԻԿ ԱՂՋԻԿ
Հարուր քսվեց… Չէ՛: Հարուր վաթսուներկու Իսթ հարուր քսվեց:
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Իսկ դու ի՞նչ ես ցանկանում Սուրբ Ծննդյան տոնի առթիվ:
(ՓՈՔՐԻԿ ԱՂՋԻԿԸ տատամսում է)
Հը՞:
ՓՈՔՐԻԿ ԱՂՋԻԿ
Ես ուզում եմ… ըը…
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Վա՜հ, վա՛հ, մի՞թե վախենում ես Ձմեռ պապից: Ի՞նչ ես ուզում Սուրբ Ծննդյան տոնի առթիվ:
ՓՈՔՐԻԿ ԱՂՋԻԿ
Մոռացա:
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Տիկնիկ ուզու՞մ ես:
ՓՈՔՐԻԿ ԱՂՋԻԿ
Ես տուն եմ ուզում:
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Խաղալիք – տուն: Էլ ի՞նչ:
ՓՈՔՐԻԿ ԱՂՋԻԿ
Խաղալիք – տուն չէ: Ես իսկական տուն եմ ուզում:
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
(Ծիծաղելով)
Տուն: Էլ ի՞նչ:
ՓՈՔՐԻԿ ԱՂՋԻԿ
Մի մեծ սենյակ՝ լիքը խաղալիքներով: Մի ուրիշ սենյակ էլ՝ լիքը…
ՀԱՂՈՐԴԱՎԱՐ
Տիկնա՛յք և պարոնա՛յք, Ձմեռ պապն առաջին մանկանը տվեց Սուրբ Ծննդյան իր նվերը՝ կապույտ թըղթով մի մեծ փաթեթ, իսկ այժմ երկրորդ երեխան է գալիս բեմ: Այս մեկը պատանյակ է՝ աշխարհի չափ մեծ ժպիտով: Եվ չտեսնված շիկակարմիր մազերով:
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Այսպե՜ս, այսպե՜ս. տեսեք, թե ո՜վ է այստեղ: Ի՞նչ է քո անունը:
ՏՂԱ
Մելվին Աթեյ:
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Ի՞նչ-ի՞նչ:
ՏՂԱ
Մելվին Աթեյ:
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Քանի՞ տարեկան ես, Մե՛րվին:
ՏՂԱ
Ոչ թե Մերվին, այլ Մելվին: Մ-ե-լ-վ-ի-ն:
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Շատ լավ, Մե՛լվին: Դու քանի՞ տարեկան ես:
ՏՂԱ
Տասը:
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Տաս ու կե՞ս:
ՏՂԱ
Չէ՛: Ուղղակի տասը:
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Տասը և երկու ամսական, կամ վեց, կամ չորս ամսական կամ ինչքա՞ն:
ՏՂԱ
Չէ՜: Հենց տասը: Ծննդյանս օրը դեկտեմբերի 24-ն է: Էսօր:
(ԵՐԵԽԱՆԵՐԸ ծափողջունում են)
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Այսպե՜ս, այսպե՜ս, դե մի՞թե դա հրաշալի չէ: Երկու տոն միանգամից: Տարեդարձը և Սուրբ Ծնունդը՝ մեկտեղ:
ՏՂԱ
Այո՛, սը՛ր:
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Իսկ որտե՞ղ ես ապրում, Մերվի՛ն:
ՏՂԱ
Մելվի՜ն, Ձմեռ պապի:
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Ի՞նչ…
ՏՂԱ
Մելվի՜ն: Մելվի՜ն:
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Այո՛, Մելվի՛ն: Իսկ որտե՞ղ ես ապրում:
ՏՂԱ
Երկուսի երեսունյոթ, Իսթ հարյուր քառասունհինգերորդ փողոց:
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Իսկ դու՞ ինչ ես ուզում Սուրբ Ծննդյան առթիվ:
ՏՂԱ
Մի գրամեքենա, հեծանիվ, ֆուտբոլի գնդակ ու մի մուշտակ մայրիկիս համար:
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Էլ ի՞նչ:
ՏՂԱ
Ու մի նոր կոստյում հայրիկիս համար:
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Էլ ի՞նչ:
ՏՂԱ
Եվ երկու իսկական լավ զգեստներ քույրիկներիս համար:
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Էլ ի՞նչ:
ՏՂԱ
Դե…, մի հեծանիվ էլ իմ ընկեր Հարրիի համար:
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Էլ ի՞նչ:
ՏՂԱ
Դե…
ՀԱՂՈՐԴԱՎԱՐ
Տիկնա՛յք և պարոնա՛յք, Ձմեռ պապը տղային հանձնեց Սուրբ Ծննդյան իր փաթեթը, իսկ այժմ համար երեք երեխան է գալիս բեմ: Գեղեցիկ սևամորթ մի աղջնակ:
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Այսպե՜ս, այսպե՜ս, հապա նայեք, թե ո՜վ է գալիս Ձմեռ պապի ձեռքը սեղմելու: Եվ ի՞նչ է քո անունը, փոքրի՛կ աղջիկ:
ԱՂՋԻԿ
Ալիս Լեոնորա Ուիլյամս:
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Իսկ քանի՞ տարեկան ես, Ալի՛ս:
ԱՂՋԻԿ
Ութ եմ՝ իննի մեջ:
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Իսկ դու՛ ի՞նչ ես ուզում Սուրբ Ծննդյան տոնի առթիվ:
ԱՂՋԻԿ
Ըը՜…
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Դե՞…
ԱՂՋԻԿ
…Մի զույգ չմուշկ, հեծանիվ ու մի կարմիր համազգեստ:
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Էլ ի՞նչ:
ԱՂՋԻԿ
Ըը՜…
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Էլ ի՞նչ:
ԱՂՋԻԿ
Մի կարմիր համազգեստ, …ըը՜…
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Մի ուրի՞շ կարմիր համազգեստ էլ:
ԱՂՋԻԿ
Չէ՛, էդ մեկը:
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Էլ ի՞նչ:
ԱՂՋԻԿ
Մի զույգ չմուշկ:
ՀԱՂՈՐԴԱՎԱՐ
Տիկնա՛յք և պարոնա՛յք, Ձմեռ պապը փոքրիկ աղջկան հանձնեց Սուրբ Ծննդյան իր ընծան, իսկ այժմ մի ուրիշ մանուկ էլ է բեմ գալիս: Այս մեկը փոքրիկ տղա է:
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Այսպե՜ս, այսպե՜ս, հապա նայեք՝ ով է այստեղ: Իսկ ի՞նչ է քո՛ անունը, փոքրի՛կ:
ՏՂԱ
Ջո:
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Ջո ի՞նչ:
ՏՂԱ
Ջո Բեննեվընթ: Տասնմեկ ու կես եմ: Ապրում եմ…
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Օ՜հ, այո՛: Լա՛վ, դու ի՞նչ ես ուզում Սուրբ Ծննդյան առթիվ:
ՋՈ
Հեծանիվ:
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Էլ ի՞նչ:
ՋՈ
Բա որտե՞ղ է:
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Ի՞նչ, Ջո՛:
ՋՈ
Ասում եմ՝ որտե՞ղ է հեծանիվը:
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Ահա քո նվերը, Ջո՛: Իսկ հիմա՝ տեսեք, թե ով է բարձրանում սանդուղքներով:
ՋՈ
Ի՞նչ կա էս փաթեթում: Ախր ես հեծանիվ եմ ուզում:
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Իսկ ի՞նչ է քո անունը, պստի՛կ աղջիկ:
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ
(Հեռվից՝ բարձր ու զայրացած)
Մի րոպե, Ձմեռ պապ: էս ի՞նչ է կատարվում էստեղ:
ՁՄԵՌ ՊԱՊ
Հը՞, ի՞նչ է:
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ
(Ավելի մոտիկից)
Ամեն մեկին՝ հերթով, Ձմեռ պապ: Նրանք չեն ստանում իրենց ուզածը: Ջոն հեծանիվ է ուզում:
ՁԱՅՆԵՐ
Ո՞վ է այս մարդը: Խմա՞ծ է: Ի՞նչ է պատահել:
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ
Ջոյին տվեք իր հեծանիվը: Ալիսին տվեք իր կարմիր համազգեստը և չմուշկները: Մի րոպե՛, երեխանե՛ր: Մի րոպե՛, Ձմեռ պապ: Բան ունեմ ասելու:
ՈՍՏԻԿԱՆ
(Իջնելով շարքերի միջով)
Տեղիցդ չշարժվե՛ս, երիտասա՛րդ:
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ
Լսե՛ք, պարո՛ն ոստիկան: Նա չի տալիս նրանց ուզածը:
ՈՍՏԻԿԱՆ
Շատ լավ, շատ լավ, ի՛նձ հետևիր:
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ
Մի րոպե: Որտե՞ղ է Ջոն:
(Բղավելով)
Ջո Բեննե՜վընթ: Ե՛ս կճարեմ քո հեծանիվը: Ես հեծանիվը ձեր տուն ուղարկել կտամ:
ՈՍՏԻԿԱՆ
Հիմա գնացի՛նք:
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ
Դու ինչպե՞ս կարող ես նրանց հարցնել, թե ովքեր են իրենք, որտեղ են ապրում, քանի տարեկան են, ինչի կարիք ունեն, իսկ հետո նրանց ճանապարհել այդ ողորմելի փաթեթներով, որոնց մեջ իսկի բան էլ չկա: Ու՞ր է Ալիսը: Ես քեզ համար չմուշկներ ու կարմիր համազգեստ կգտնեմ, կբերե՜մ:
ՈՍՏԻԿԱՆ
Գնացի՛նք, գնացի՛նք:
(Նրանց ուրվագծերը հետզհետե աղոտանում են պարեկատուն շարժվելիս):
Ի՞նչ է պատահել, ա՛յ տղա:
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ
Չե՞ք հասկանում, որ պարտավոր են տալ նրանց ուզած բաները:
ՈՍՏԻԿԱՆ
Ինչի՞ մասին ես խոսում:
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ
Ջո Բեննեվընթը հեծանիվ է ուզում: Նա պետք է հեծանիվ ունենա:
ՈՍՏԻԿԱՆ
Ի՞նչ տարբերություն: Հեծանի՞վ, թե՞ մի ուրիշ բան:
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ
Դա պետք է լինի էն, ինչ նրանք են ուզում, անկախ նրանից, թե դա ինչ է:
ՈՍՏԻԿԱՆ
Դու պետք է գետինը մտնեիր Սուրբ Ծննդյան երեկոն այդպես փչացնելու համար, մանավանդ որ դա աղքատ, անապահով մանուկների համար էր:
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ
Նրանք գործ չունեն նման ձևով հանդես անելու հետ: Նրանք չեն գիտակցում, բայց երեխաներին ծաղրուծանակի են ենթարկում: Ջոյի համար կարևոր է իր հեծանիվը ստանալ, եթե վստահ է, որ ինքը հեծանիվ է ուզում կամ ունի դրա կարիքը, որպեսզի երջանիկ լինի:
ՈՍՏԻԿԱՆ
Շատ լավ, դե մի հեծանի՛վ գնիր նրա համար: Ո՞վ ես դու՝ Ձմեռ պա՞պ:
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ
Չէ՛, Ձմեռ պապ չեմ, բայց ես կարող եմ Ջոյի համար ինչ-որ տեղից մի հեծանիվ ճարել:
ՈՍՏԻԿԱՆ
Դու հարբա՞ծ ես:
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ
Ո՛չ, հարբած չեմ: Սուրբ Ծննդյան տոնն է, և անկասկած բավականին խմիչք ունեմ կատարս տաքացնելու համար: Բայց ես հարբած չեմ: Էդ ամբողջ հանդիսատեսից առնվազն մեկ երեխա պետք է ստանա իր ուզածը:
ՈՍՏԻԿԱՆ
Ի՞նչ ես ուզում անել. երեխայի համար հեծանի՞վ ձեռք բերել:
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ
Հա՛, բա ոնց: Նա էլ ուրիշ բան չի խնդրել: Ասել է՝ մի հեծանիվ: Տուն ուզող փոքրիկ մի աղջիկ կար: Իսկական տուն: Բան չունեմ ասելու. ես չէի կարող նրա համար տուն ձեռք բերել, բայց կարող եմ Ջոյի համար հեծանիվ ճարել: Էդ մանչուկներից գոնե մեկը պետք է ստանա իր ուզածը:
ՈՍՏԻԿԱՆ
Լավ, լավ: Հասկացա:
(ՎԱՐՈՐԴԻՆ)
Կանգնեցրու՛ ավտոխցիկը, հա՞, Բի՛լլ:
(Պարեկը կանգ է առնում)
ԲԻԼԼ
Ի՞նչ է պատահել:
ՈՍՏԻԿԱՆ
Նա ցանկանում է այդ աղքատ երեխաներից մեկի համար գնել այն, ինչ երեխան ուզում է: Հենց այն, ինչ ուզում է: Չես կարող դրա համար նրան մեղադրել: Ես մտադիր եմ նրան բաց թողնել:
ԲԻԼԼ
Լավ, Մա՛ք: Ինձ համար մեկ է: Հե՜յ, ախպե՛րս, երեխեն ի՞նչ է ուզում որ…
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ
Նրա ամբողջ ուզածը մի հեծանիվ է, ընդամենը դա: Ուրիշ ոչինչ:
ԲԻԼԼ
Ի՞նչ արժե հեծանիվը:
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ
Հոգ չէ, թե ինչ արժե: Ես նրա համար կճարեմ իր ուզած հեծանիվը:
ՈՍՏԻԿԱՆ
Ի՞նչ է, հարու՞ստ ես:
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ
Չէ՛, հարուստ չեմ, բայց ավելին ունեմ, քան պետք է: Նրա՛նք են աղքատ: Դուք չեք կարող նրանց բոլորին տալ էն, ինչ ուզում են, մինչդեռ դու կարող ես նրանցից գոնե մեկին տալ էն, ինչ ուզում է:
ՈՍՏԻԿԱՆ
Լա՛վ, առաջ գնանք: Կարծում ես՝ կկարողանա՞ս գտնել երեխային:
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ
Ես կգտնեմ նրան: Անունը Ջո Բեննեվընթ է:
ՈՍՏԻԿԱՆ
Բեննե՞վընթ: Դա այն երկու տղաներից մեկի անունը չէ՞, ում երեք, թե չորս տարի առաջ խոշոր կողոպուտի համար նստեցրել են:
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ
Հա՛, կարծեմ դա է:
ՈՍՏԻԿԱՆ
Երևի նրա եղբորը:
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ
Երևի:
ՈՍՏԻԿԱՆ
Ի՞նչ էր նրա անունը:
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ
Նիք:
ՈՍՏԻԿԱՆ
Ճի՛շտ է: Նիք Բեննեվընթ: Հա՛, կարծում եմ, որ նրա պես երեխան պետք է ստանա իր ուզածը… Լա՛վ, դու կարող ես նրա համար մի հեծանիվ ճարել:
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ
Շնորհակալություն:
(Դադար):
Շատ շնորհակալ եմ:
(Ցած է իջնում):
ՈՍՏԻԿԱՆ
Չարժե:
(Դադար):
Նիք…
ԲԻԼԼ
Նի՞ք ասացիք:
ՈՍՏԻԿԱՆ
Հա՛, Նիք Բեննեվընթ: Դե, գնացի՛նք:
(Պարեկը քշում, հեռանում է: Լսվում է երթևեկության ձայնը. ավտոմոբիլներ, տրամվայներ, մետրոյի գնացքներ և այլն: Հետո՝ փողոցի մեծաքանակ մարդկանց խուլ աղմուկը):
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ
(Ընդդեմ քաղաքի աղմուկի)
Մի րոպե, Ձմեռ պապ: Ես ցանկանում եմ խոսել ձեզ հետ: Եվ դուք էլ լսեք, երեխանե՛ր:
(Երաժշտություն):
Փորձե՛ք չափից շատ բան չուզել, թեև կարևոր չէ, թե որքան եք ուզում, կամ ինչքան քիչ եք ստանում, տուն սրտաբեկ մի՛ գնացեք, որովհետև դուք տեսաք ու զրուցեցիք նրա հետ, իսկ նա ձեզ չտվեց էն, ինչ ցանկանում էիք: Կարիքավոր մարդիկ շատ կան. փորձեք չափից շատ բան չուզել, փորձեք բավարարվել ձեր ունեցածով, որովհետև ձեր ունեցածը լիուլի է. չէ՞ որ աշխարհը ձեզ տրված է ապրելու համար, իսկ աշխարհը լավ տեղ է, չէ՞ որ դուք ցերեկ ունեք՝ դըպրոց գնալու և խաղի համար ու չէ՞ որ գիշեր ունեք՝ տուն վերադառնալու, գրքեր կարդալու, անկողին մտնելու և քնելու համար. չէ՞ որ ձեզ կյանք է տրված. ոչ ոք ձեզ չի մեղադրելու շատ ուզելու համար. սարսափելի շատ-գոնե՝ ամեն Սուրբ Ծնունդին,- բայց վատ մի՛ զգացեք դրա համար, որովհետև դուք ավելին ունեք, քան որևէ մեկը: Իսկ դու, Ձմեռ պապ, քեզ հիմարի տեղ մի՛ դիր, հա՞: Նրանց շարունակ մի՛ հարցրու, թե ինչ են ուզում. նրանց մի՛ ստիպիր կարծելու, թե դու պատրաստվում ես տալու իրենց ուզած ամեն ինչը, իսկ հետո բան էլ չես տալիս: Մի քիչ խելք ունեցիր էդ գլխիդ մեջ, էլի: Փորձիր ցույց տալ նրանց, թե որչափ արդեն ունեն, նույնիսկ եթե նրանք աղքատ են, նույնիսկ եթե իրոք կարիք ունեն թե՛ իսկական տների, թե՛ զգեստների, թե՛ ուտելիքի և թե՛ բոլոր մյուս բաների: Փորձի՛ր քաջալերել նրանց, հաճույք զգալ էն բանից, ինչ որ ունեն: Նրանք հավատում են քեզ, ուրեմն աշխատեցրու՛ ուղեղդ: Եթե չես կարողանում նրանց տալ ինչ ուզում են, փորձի՛ր նրանց հասկացնել, թե որքան արդեն ունեն: Քեզ մի՛ պահիր հասարակ մարդ արարածի պես. նրանք քեզ հավատ են ընծայում, նրանք հավատացած են, որ դու կարող ես ցանկացած բան անել, ամեն, ամեն ինչ, իսկ դու անկարող ես, ուստի թող նրանք դա իմանան, էդ դեպքում փշրված սրտերով չեն վերադառնա իրենց ետնախորշերը: Մենք սիրում ենք քեզ, Ձմեռ պապ, բայց փորձի՛ր ուղեղդ շարժել, էլի: Հարցն իրերը չեն, որ նրանք ուզում են կամ որոնց կարիքն ունեն, ու դու պարտավոր ես դա նրանց սովորեցնել: Դու պարտավոր ես նրանց տեղեկացնել, որ կարևոր չէ՝ ինչքան քիչ բան ունեն, նրանք միշտ էլ կարող են ուրիշներին տալ, և դու պետք է սովորեցնես նրանց, որ միայն տալն է նրանց երջանկացնելու: Եվ դու ես պարտավոր նրանց տեղեկացնել, որ իրենք ստիպված չեն «ինչ-որ բաներ» տալ: «Ինչ-որ բաները» կարելի է գնել, բայց էն լավ բաները, որոնք կարող են տրվել, չեն կարող գնվել: Լավ բաները ծնվում են մարդկանց մեջ, և դրանք էնտեղ են միշտ՝ սպասելով դիմացինին փոխանցվելուն: Եվ մարդկանց նվիրելը միակ բանն է, որ կարող է ցանկացած մարդու երջանկացնել: Հիմա դառնամ ձեզ, երեխանե՛ր: Սուրբ Ծննդյան տոնի լույսերն ավելի պայծառ չեն, քան ձեր հոգու լույսերը: Աշխարհում ավելի հրաշալի նվեր չկա, քան էն, որ ինքներդ ձեր սիրելիներին ասում եք՝ ես սիրում եմ ձեզ: Չկան ավելի անուշ ու ջերմ բաներ, քան ձեզ համար ոչինչ չպահանջող և ուրիշներին սեր պարգևող ձեր իսկ սրտերը: Չկա ավելի հանդիսավոր ու գեղեցիկ օր, քան ցանկացած սովորական օր, երբ հիշում ես, որ տալը, այո՛, ավելի լավ է, քան ստանալը: Իսկ ձեզնից ամեն ոք կարող է տալ: Ձեզնից յուրաքանչյուրը մի-մի միլիոնատեր է՝ հրաշալի բաներ տալու համար: Ոչ մի ընծա ավելի թանկարժեք չէ, որքան էն, ինչ տալիս եք ձեր ունեցածից: Եվ ինչքան շատ տաք, էնքան շատ կստանաք: Սպասե՛ք, երեխանե՛ր: Արդեն գիտեք, որ մեզ պես դուք էլ եք մեծանալու և գուցե նույնիսկ էն ժամանակ էլ չիմանաք, թե ձեզնից յուրաքանչյուրը միշտ ինչ պետք է տա և ստանա ու գուցե մտածեք, թե ինքներդ էլ չեք ստացել լավ բաներ, երբ երեխա եք եղել: Դուք պարտավոր եք իմանալ, որ լավ բանը ձեզ համար, մեզնից յուրաքանչյուրի համար միայն էն է, թե մեզնից ամեն մեկն ինչ պետք է տա, իսկ մեզնից ամեն մեկը մեծ անելիք ունի՝ ավելի շատ, քան ինքը՝ Ձմեռ պապը: Դուք պարտավոր եք դա իմանալ, երեխանե՛ր: Եթե երբևէ ցանկանում եք երջանիկ լինել, դուք պետք է գիտակցեք դրա մասին էս պահից:
Թարգմանոությունը անգլերենից՝ Էլֆիկ Զոհրաբյանի
Hrashali pies e. Chenq el imatsel, vor nman xent gorts uni Saroyan@. Shorhakalutyun!
Թարգմանչի աշխատանքը նույնպես ողջունելի է, համենայն դեպս նորմալ կարդացվեց:
Ayo, targmanichn uni Saroyanakan gortsi xor zgatsoxutyun. Nran nuynpes shorhakalutyun!
Դիլետանտի թարգմանություն է, մի քանի պարագրաֆից նեռվայնացա…
Երբ հայերենի բոլոր բառերը սպառվում են, օգնության է գալիս “ԲԱՆԸ”. մի պարբերության մեջ 30 անգամ նույն բառն է օգատգործել թարգմանիչը` շատ տգեղացնելով տեքստը, սա հոմանիշներ չիմանալու խեղճուկրակությունից է.
“Ավելի հանդիսավոր ու գեղեցիկ օրեր չկան, քան էն հին, բարի ժամանակները, որ հիշում եք` ավելի լավն էին. ավելի լավ` տալը, քան ստանալը”
Եվ դու պարտավոր ես նրանց տեղեկացնել, որ իրենք ստիպված չեն “ինչ-որ բաներ” տալ. “ինչ-որ բաները” կարելի է գնել, բայց էն լավ բաները, որոնք կարող են տրվել, չեն կարող գնվել:
Hanjarex gorts e. Viva Saroyan. Aynpes e targmanvats, kartses Saroyann inqn e grel. Yes zarmanum eyi, te inchu hay targmanichnern ays gortsin chen andradarnum. Isk targmanchi naxaban@ aravel qan hetaqrqir e grvats, saroyanakani nurb @nkalum ka. Kardalov veronshyal kartsiqner@ yevs hangetsi ayn ezrakatsutyan, vor voreve gortsi masin chi karox linel miayn mek kartsiq. Indz het ays gortsn @ntertsats dustrs nshets, vor naxabann aveli hetaqrqir er piesits. Shnorhakalutyun nayev targmanchin, vor shat harazat e mnatsel bnagrin, yev aynqan e krknel nuyn barer@, vorqan Saroyan@. Yes arhasarak shorhakalutyun ays sayti stextsoxnerin yev hatkapes nman arjeqavor gortser zetexelu hamar.
Գործն ու թարգմանությունը հրաշալի են միարժամանակ… նեռռռռռռռվայիններին զգուշացնում եմ… ձեր համար ուրիշ զբաղմունքներ գտեք, գրականությունը նեվռոպատալոգիա չէ, որ բուժմամբ զբաղվի… Հատկապես (ոչ դիլետանտ) նեռռռռռռռվայիններին եմ կոչ անում… մի դատիր, քանի վոր նյարդերդ ափսոս են…
Հայագետներն ու բառաբանները (թմբուկի հետ չշփոթել) լավ կլիներ ասենք հոմանիշների բառարան կազմեին (չէ, որ Բարսեղյանը ձեզանից լավ չգիտի)… կամ բացատրական բառարան, կամ արմատական, գոնե անձնանունների կամ տեղանունների…
Էլֆիք ջան դուր գրականության մարդ ես, ու դիլետանտները դեռ շատ անգամներ կարծիքներ կհայտնեն… նրանք իրենցը ունեն իրենց ունեցածի չափով… Գրականությունը նվիրում է, դու նվիրյալ ես…
Արմ, ուրիշ ոնց ե՞ս…
Արմեն ջան, ինչու ես ջղայնացել. եղբայր, ինչ են ասել, որ էդպես պաշտպանում ես: Ու ինչից ես պաշտպանում: Թարգմանությունն իրոք լավն է, բայց ոչ այնքան անթերի, որ էդքան ծանր տանես: Ուզում էիր Էլֆիքին ասել, որ նա գրականության մարդ է ու նվիրյալ, էդպես էլ ասա: Թե չէ այսպես այսպես ասած` կոնտեքստային դիսկոմֆորտ է առաջանում:
Արմեն ջան, մենք բոլորս էլ շատ լավ գիտենք, որ Էլֆիկը գրականության մարդ է, մի ներվայանցի էդքան, գրում են, թող գրեն էլի, խոսքի ազատություն Է:
Այո’, համամիտ ենք Հասմիկի հետ: Ամեն ոք ի’ր մակարդակն է ներկայացնում, ի’ր մարդկային տեսակը…
Եթե գործը 99 տոկոսով հրաշալի է, թող մի տոկոսն էլ թերի լինի: Արդյոք կա արվեստի անթերի գործ: Իհարկե ոչ: Լավ պրծավ Հովհաննես Խան Մասեհյանը, որ կենդանի չէ, այլապես նրան էլ Շեքսպիրի պիեսներին տեքստեր հավելելու կամ հանելու համար:
Naxabanum nshvats er, vor Saroyany sksel e grel henc ayn pahic, erb avartvel er piesy, na “hivandacel” er, na aselu ban uner, vory naev ir cavn u ir xosqy petq e liner. Irakanum eritasardi xosqy henc ayd huzumn er, shnchaspar, karevor, shat karevor mi BAN aselu huzumy, bemum kangnats, erexaneri, havatacox u spasox erexaneri paylun achqeri dimac kangnats eritasardi. Na petq e hascner asel aynqany, vorqany asec, ev der shat baner uner aselu, na petq e prker erexanerin spasvox husaxabutyunic.
Kartsum em verjin masy petq e kardal mi poqr arag, shtapelov, vor huzmunqy zgacvi..Targmanutyunn el bacahaytum e gortsi zgayakan nrberangnery.
P.S. xosqi azatutyuny kartsiq haytnelu hamar e, isk groxin lracnum e yntercoxy, ev grakan blogum grel hetevyal toxery. “… inch grum en tox gren eli, xosqi azatutyun e”, lavaguyn depqum bardzr makardaki masin chi xosum.
Shnorhakalutyun
Սրտիս մի դատարկ անկյուն լցվեց՝ այս գործը կարդալիս….
Shat dastiarak4akan ev xratakan stexcagorcutyun e.<>.Amenavat ban@ hiastapvac lineln e ,ev miayn Astcun e haytni ,te ayn in4 djbaxtutyunneri pat4ar karox e linel.Ha4ax mez tvum e,vor erexaner@ shat ban 4en tesnum,@nkalum,haskanum,bayc da bolorovin el aydpes 4e,hakarak@,ha4ax nranq aveli xelaci en datum.Mankutyunic mnacac cav@(viravoranq,arhamarhanq,nvastacum)mnum e anhati hishoxutyan mej ev uxekcum nran amboxj kyanqi @ntacqum.Amusnanaluc araj lav mtaceq,mi areq da hanun hasarakakan karciqi kam Dzer shrjapati hamar.Ete patrast 4eq Dzer erexayin tal ayn amen@,in4@ karox e nran erjankacnel(havataceq shat ban petq 4e)mi djbaxtacreq nran.
Ողջույն երիտասարդությանը: Իսկ թարգմանությունն անփույթ է…
Բռավո, Էլֆիք Զոհրաբյան: Մեծերի արժեքը միայն տաղանդաշատ մարդիկ են հասկանում, ինչպես Դուք: Իմացանք, որ պետությունը նույնպես գնահատել է ձեր թարգմանական տաղանդը, և Մեծն Սարոյանի գիրքը տպագրվել է պետական պատվերով և գրախանութներից սպառվել: Նախ շնորհավորում ենք Ձեզ, և մեկ խնդրանք, որտեղից կարող ենք ձեռք բերել Սարոյանի այդ գիրքը? Շնորհակալություն նաև կայքին՝ Սարոյանի այս ոչ շաբլոն գործը զետեղելու և նոր գործ կարդալու հնարավորություն տալու համար:
Շնորհակալ եմ պիեսի համար և թարգմանչին, և Գրանիշին: Շնորհակալ գործ եք անում: Կեցցեք:
լավ պատմություն է
Զիլ գործ է, սարոյանական խենթ երկերից: Շատ հաջող թարգմանություն է՝ բնագրի հետ համեմատելով, հայերեն թարգմանված գրքի մեջ ու այս կայքի գործի մեջ մի քանի տարբերություններ կան, բայց խնդիր չեն: Հետաքրքիր է նաև գիտական ուսումնասիրությունը թարգմանչի: Ի դեպ, բազմաթիվ կայքեր Գրանիշի այս պիեսը քաշել են՝ առանց թարգմանչի անվան նշման: Թատրոններում բեմադրում էին նաև Զավենի Բոյաջյան թարգմանած «Քո կյանքի ժամերը» և էլի բացակայում էր թարգմանչի անուն ազգանունը: Հեղինակային իրավունքի կոպիտ խախտում է: Լավ կլինի բլոգերները պահպանեն տարրական կանոնները: Շնորհակալություն Գրանիշին և՛ այս գործի, և՛ այլ հրաշալի գործերի համար:
Որպես անգլերենի մասնագետ՝ համեմատեցի բնագիրը և թարգմանվածը: Հակիրճ՝ հրաշալի է, թարգմանիչը, լինելով նաև սարոյանագետ, հարգել է հեղինակային տեքստը, հայերենում էլ պահպանել է բառակրկնություններն այնպես, ինչպես դրամատուրգը, գտել հայերենի համարժեքը: Հրաշալի է, որ բազմաթիվ դպրոցներում կարդում են այս գործը, քննարկում և մեծ մասսայականություն ունի այս պիեսը, անգամ տեղարված են բազմաթիվ բլոգներում: Դա արդեն ամեն ինչի մասին խոսում է: Շնորհակալություն հանճարեղ Սարոյանին, շնորհակալություն հարգելի թարգմանչին, շնորհակալություն սիրելի Գրանիշին: Սարոյանն ուրիշ է…