ՄԻՍԱՔ ՄԵԾԱՐԵՆՑ | Բանաստեղծություններ

Միսաք Մեծարենց

Երազի օրեր

Կարմիր ծաղիկ մը գարունի
Առտու մը ինծի նվիրեցիր.
Ըզգացի թե տենդեր ունի
Երազկոտ միտքըս ուշացիր:
Խանդաղատանք մը հորդեցավ
Իմ նըվաղկոտ լանջքիս տակ՝
Դողաց սիրո սարսուռն անցավ՝
Ու թովանքը համբույրին հուր:
Եվ ըղձակաթ իմ հեգ հոգիս
Ըզգաց սիրտիդ հուրքն արծարծուն,
Ու մետաքսե ուղի մը զիս
Սեր-Ծաղիկին տարավ ածուն:

Հոն ժըպտեցավ կյանքը ինծի,
Հըմայքներու հույլովն անցավ,
Եվ ուրվական մը կասկածի
Անոր մոտեն երբեք չանցավ:

Այգերգ

Սարերուն մեջ կը կոծկոծի այգուն` կոչնակը վանքին,
եղնիկները մըթնշաղին դեպի գետափ կը դիմեն.
աղջիկ մըն է կարծես հովը` գինով մուրտի բուրումեն`
որ ջուրերուն վրա կը դառնա սարսուռի պարն հեշտագին:
Վանքի քովի արահետեն կարավանները կ’անցնի՜ն,
բոժոժներուն երգը լալով գիշերին մեջ տրտմորեն.
մինչ կը սպասեմ ջինջ լույսերուն` որոնք ծագիլ կը համեն.
ու կը լըսեմ շշուկներն` որ կը հծծեն մեջը ցանկին:
Կիրճին խորը, ժայռին ծոցն է գյուղանըկարը փռված,
տարտամորեն, հսկայական, արծիվի մը ձևերով,
մագիլները խորասուզած խորշերու մեջ մըթամած:
Արբշիռ բույրեն` զոր կը բերե ինձի առտուն անխըռով,
ես կ’երազեմ ծառերուն տակ ու կըսպասեմ խոլաբար,
լույս պարիկին` որ իղձերըս պըսակելու պիտի գար:

Աշնանային հեծություններ

Իրիկուններն ես կը խոկամ,
ամայության երգը կ’ացնի
պատուհանիս երբ առջևեն,
անկապ ձայներ զիս կը թովեն,
հոգվույս մեջեն մերթ Աշունի
կ’անցնի հանկարծ ուրուն տարտամ:
Գիշերն համբուն ես կ’երազեմ
ցավը կյանքի Աշուններուն,
ու շամբուշ հովն` որ կը տանի
դեպի տամուկ խորշեր նըսեմ`
զոս տերևի տեսիլն աղփուն,
որ օդին մեջ կը տատանի:
Եվ ցուրտ այգուն միշտ կը դիտեմ
պարուտակը մըշուշներուն,
զոր գիշերվան անտես ձեռքեր
թույլ միջոցին մեջ են ձըգեր,
վըհատության պես մոլորուն`
զոր քաշած է սերն հոգվույն դեմ:
Բայց թափառի՜լ կուզիմ ընդմիշտ,
մառախուղին ու հովին դեմ,
ու դաշտերուն մեջ ամայի,
ուր աչքն ահով միշտ կը նայի,
դիտել` տժգույն ու դալկադեմ
բարձունքներուն տամուկն ու վիշտ:
Հոգիս հիմակ հափրանքն ունի
սիրո խանդ ու հրայրքներուն,
ու ծաղկալից եղկ ջերմության
վայելքեն վերջ բազմաբուրյան,
կ’ուզե մշուշն այս օրորուն,
ու ցրտագին զովքն Աշունի:

Անանուն

Վայրի՜ ծաղիկ, անունդ ի՞նչ է,
ըսե՛, մասուր ու կանանչե
ցանկապատին շուքին նստած
վայրի՜ ծաղիկ, անունդ ի՞նչ է:
Ըսպիտակ, կաթ ու մազտաքե
բուրող ծաղիկ, անունդ ի՞նչ է.
ըսե՛, քի՛չ մը գեթ չե՞ս դողար,
հովիկն անուշ երբոր փըչե…:
Հըպա՜րտ ծաղիկ, անունն ի՞նչ է
պարիկին, որ անցավ քովեդ,
հեզուկ ու սև սաթի վետվետ
ցայտք մը ձըգած իր քամակեն:
Գիտե՜ս, ծաղի՜կ, անունն ի՞նչ է
դողին՝ զոր քեզ տըվավ հովիկ,
ու ձայնին՝ որ զիս կը կանչե…:

Առտվան արևի մեջ

Ահա՜ կ’անցնի ցայգս անքուն,
մութին ծածքը կը մաշի.
ու կը կայթե կույսն այգուն
իր քողքին մեջ մըշուշի:
Անցան սայլերն ալ դանդաղ,
ու մըշակներն երգեցիկ,
ու բանվորներն ու հոտաղ`
ճամփաներեն բալաձիգ:
Ճառագայթներ խուսափուկ
լիճերուն մեջ կը խաղան,
և հանկարծ թույր մը դեղձան
կը ներկե ջուրը փափուկ:
Ու բոցեղեն լեզվակներ
կը ծըծեն մեգն համորեն,
արևին կյա՜նքն հըրեղեն,
արևին փա՜ռքն անըստվեր…:
Հոգիես ներս կը խուժե
քրքումն ալիքի նըման,
և հովիկին առտըվան
գինովությունն հաշիշե:
Լիճը բոսոր հարսնուկի,
ցորենի ծովը կանանչ,
կը հծծին տաղն անճանաչ
մըտերմասաց շըշուկի:
Ու մարմանդները ճանճկեն,
ու սարերը կապտորակ
եղկ հծծյունով մը կ’երգեն
լույսին ոսկի պատարագ:
Տունկեր ռեհան ծաթրինի
կը ծըխեն խունկ մը վայրի,
որ կ’ամպանա ու կ’այրի
բուրվառին մեջ արփենի:
Հոգիես նե՜րս կը խուժե
քրքումն ալիքի նըման,
և հովիկին առտըվան
գինովությունն հաշիշե…:

Արևին

Հարավի մեղմ ու լիաշունչ հովին հետ,
որ վաղուց երազված համբույրի մը պես,
իմ սիրակարոտ հոգիս հեշտանքով կը լիացնե,
շողա՛, ո՜վ արև, շառափներովդ ոսկեծայր,
մառախլապատ Երկունքիս մեջ`
ուր Մտածումը կը դեգերի ուղեմոլար,
շողա՜, շողա՜, բարի՜ արև, հիվա՜նդ եմ…:
Պատուհանիս հեղուկ ծոցին մեջ ինկած խելահեղ,
միջօրեի հեշտադալար ու բոցակապ երազին գիրկը,
թևատարած կըսպասե՜մ.
պլլե՜ զիս բոցեղեն ցանցերուդ մեջ,
ու օրորե՜ ջերմագին
ու կիզանուտ համբույրիդ տակ
թող հոգվույս մեջեն անցնին կարգավ
մանուկներն ընդարմացած:
Մինչև որ
կանգնիմ նորեն ու անցնի՜մ դարձյալ
տարփանքիս խանդաղատ ճամբաներեն:
Հիվա՜նդ եմ, բարի՜ արև, շողա՜, շողա՛…
հոգիս թռչնիկ մըն է,
օդ ու լույսի, երգ ու ծիծաղի կարոտ,
բայց երգը, որ իր ալուցքեն կը թռչի,
անտես ու ստվերոտ սանդուխներու վրա
կ’իյնա շնչահեղձ:
Շողա՜, շողա՜, բարի՜ արև, հինա՜նդ եմ…
Ճառագայթող գոլիդ մեջ հեշտագրգիռ,
մինչ կը խժա տարօրինակ, խոլ պարը զամբուռներուն`
հուրքե՛դ գինովցած`
ու, մինչ թուփ ու ծաղիկ ծարավեն կը մարմըրին,
ես կ’ըմբոշխնեմ խտղտանքն անանուն` երջանիկ տիվանդորրիս
համրորեն ու գիտակից
գինովությամբ հեշտագին:
Քի՜չ մըն ալ դեռ,
ա՜հ, շողա՜, շողա՜, բարի՜ արև, հինա՜նդ եմ…
Վերջին անգա՜մ մըն ալ,
դեռ իրիկո՜ւն չեղած,
ու, դեռ տամուկ գիշերին վըհուկը զիս չընդգրկած,
վերջին անգա՜մ մըն ալ
փարե հոգվույս խանդաբորբ ու կաթոգի՜ն,
հիվա՜նդ եմ, բարի՜ արև, շողա՜, շողա՜…:

Աքասիաներու շուքին տակ

Ծաղիկներէն յուշիկ թերթեր կը թափէ
Բուրումներով օծուն հովիկն իրիկուան,
Հոգիներուն կ’իջնէ երազ մը բուրեան,
Ի՜նչ հեշտին է մըթնշաղն այս սատափէ:
Աքասիաներ, գինով լոյսէ ու տապէ,
Օրօրուելով մաքուր շունչ մը կը հեւան.
Մինչ կը ձիւնէ ծաղիկն իրենց հոտեւան՝
Զոր խօլաբար հովը գրկել կը շտապէ:
Ու լոյսն անոնց, անխօս հուրի՛ դիւթական
Հըմայագեղ ու վարսքերով արծաթէ,
Շատրըւանին կ’իջնէ գուռին մէջ կաթէ:
Ջուրը ցայտքէն ծաղիկ ծաղիկ կը կաթէ.
Վըճիտ, ինչպէս լոյսէ արցունքը մանկան,
Նըւագն անոր կը հեծեծէ հեշտական:
Ծաղիկներէն հովը թերթեր կը թափէ…:

Բյուրեղի դյութանք

Մանուկ մըն է, որ կայներ դեմն հըրածամ արևին,
կ’օծե հոգին իր շուշան լուսացնցուղ երազով,
ու կը ծըծե հոտևան խտղանքն ու դողն այգուն զով,
մինչ մեղեսիկ աչուկներեն Եսին ցոլքով կը վառվին:
Նըշուլագեղ ու պայծառ ցոլքով վճիտ իր Եսին`
երկինքն` որուն հրճվանքի ակեր ունի կապուտակ.
ու կյանք սերն հորդած է հոն լեռնածին զերթ վըտակ`
ուր կաթիլներ ու ցայտքեր հետզհետե կը հոսին:
Բյուրեղ մը կա ձեռքին մեջ` զոր կը ճոճե դարձդարձիկ,
յոթը գույնի տե՜նչն ունի, լույսի անհուն խաղերուն.
երանգներու, շողերու կ’ըղձա անուրջն օրորուն,
և արևին կը նայի միշտ կաթոգին ու բաղձիկ:
Ա՜հ, ի՜նչ դյութանք, ծիածան ծոպե՜ր ունի ամեն բան…
շափյուղակնե՜ր… կարկեհա՜ն… զյումրյո՜ւթ, շողակ ու թարշիշ…
ծովն է լեցուն գույներով ու ծիրերով ոսկենիշ,
ինչպես դաշտերն ու լեռներ, ինչպես մարմանդն ու ճամփան:
Ծափ կը զարնե, ծիծաղեն ծըլե՜ր է ծիրն իր այտին,
անո՜ւյշ արև մանկական, ամպ ու մեգի անգիտակ,
իմ երկինքս ալ կը հրճվի ոսկեծիծաղ լույսի տակ,
ու մոռացված բուրմունքներ զիս կըզգլխեն վերստին:
Պրիսմակ մըն ալ ե՜ս ունիմ, ու կը դիտեմ ցնծագին
սիրույդ արևը պայծառ, սիրույդ արև՜ը ջերմին,
ու խանդաբորբ իմ հոգիս հանդեպ անոր պաշտումին,
մանո՜ւկ մըն է, որ կայներ դեմն հըրածամ արևին…:

Գարունը կ’ապրեցնե

Կը թանձրանան
տերևներուն
շեղջեր լըքուն,
մինչ կը դառնան
դեռ ծառերուն
մեջ համորեն
հովերն աշնան,
պարն ամեհի:
Ու դեպի տուն
միշտ կը դիմեն
շեշտերն ամեն
ծիծառներուն.
միշտ դեպ ի տուն
ու դեպի ներս
բոլոր իղձերս
ա՜լ տարիր դուն,
չքնա՜ղ աշուն:
Դեպի տամուկ
պատուհանին
ա՜լ կը հառին
աչքերս հիմակ,
ու սե՜ր համակ.
երգըդ կ’իջնե
սրտիս` ուր նե
իղձ մը ճերմակ
պիտի գտնե:
Չէ՜, հովերուդ
հետ ցավը չէ՛
որ կը տանջե
սիրտըս հըրուտ.
այլ կը դառնան
իղձ, հուզմունքեդ
բողբոջ գարնան
արևաշող
հույսերն հավետ:

Գետափի երազանք

Գյուղն համորեն կը մրափե ծոցն արևոտ ժայռերուն,
տիվանդորրի պահն ըմպած է մեղկ հեշտություն մը սյուքի,
ու ջուրերուն վրա կը ցանե գինովի դողն իր թրթռուն,
գետն համբույրի մը երազով դեպ ի ափունք կը թեքի:
Գետեզերյա ծառաստաններ, միջօրետքի այս պահուն,
ինձ անծանոթ թավուտքներե կը խրկեն բույրն հեշտանքի,
որ համրորեն կը ծավալի ծաղիկներեն այն լըքուն,
ասդին անդին տարտըղնըված` որոնց հոգին կը ցամքի:
Եվ հընամի ծառեր զյումրյութ միայնությանց ընդմեջեն
կ’արտածորեն մուշկի բույրեր ու ժպիտներ ալ բոսոր.
կիսամըրափ կ’երազեմ, զիս աղաղակներ կը կանչե՜ն…:
Ձայներ` դյութիչ աշխարհներե, տարտա՜մ, անո՜ւյշ, հեռավո՜ր`
որոնք անդին զիս կը տանին երանաստան մը բաղձոտ
Ու կը նիրհեմ արբշիռ` հովին դյութիչ նեկտարն ըմպած հոդ:

Երազի պահեր

Լույսը մարած սենյակիս մեջ,
ուր կը հոսին գալար գալար
հորդ ալիքները մութին,
ու կ’անհետին
արծաթ շողերն երազի,
ես կը փնտրեմ մըտամոլար
ըղձանույշի ձեռքն այն փափուկ, երկնային`
որ պիտի տար ինծի ծաղիկն ըսփոփանքին:
Ես կը փնտրե՜մ,
ըսպասումեն հոգիս համակ պարտասած,
ու տենչանքով մշտահած.
ես կը փնտրեմ,
հորիզոնին վըրա նսեմ,
լույսի շող մը` զոր կը մարեն անդուլ վարանքն ու կասկած:
Ու տակավ,
կ’իջնե ձանձրույթն երազանքիս,
հանդիսավոր ու տրտում,
ու կը պատե իր մըշուշե պարուտակին մեջ հոգիս
անձկությունով անպատում:
Մըտածումը, ինչպես ճամփորդ ուղեկորույս,
կ’անցնի փութով, անձկագին,
երկարաձիգ, մերթ լուսավոր ու մերթ անլույս
ճամփաներեն իմ մտքին:
Ա՜հ, կը շտապեն, կը փախչի՜ն
ճամփաներու լույսերն ամեն,
հանկարծական խուճապի մը մատնըված,
ճառագայթի հազիվ վերջին
բիծ ու խաղեր կը համեն
քովը ճամփուն մթամած`
ուր համագրավ կը տարածվի վեհունի ցայգն համորեն:
Ես կը փնտրե՜մ,
պատըշգամբին վրա կանգուն,
զույգ մը աչքեր` մեղեսիկե, որոնց ճըրագը վառի
հոգվույս մեգ ու խավարի
անդոհության մեջ դժխեմ:
Պատըշգամբին վրա կանգուն,
ձեռքս հոգնաբեկ ճակատիս,
մինչ կը հոսի գիշերն ինչպես ծով անհուն
դեպի ափունքն երազիս`
ես կը սպասեմ հորդ ու վըճիտ լույսերուն,
որոնց բոցը պիտի ցոլա անծիր ցայգուն մեջ հոգվույս:

Թրթռումներ

Լոյսի բիծեր ծիրանի
Կ’ասղնտեն քօղքը մութին.
Լուսնի ցոլքեր կ’անհետին
Խորքը ծովուն հոլանի:
Հըմայքներով փողփողուն,
Հեշտութիւն մը կապոյտի,
Հանդարտօրէն կը Ժպտի
Հոգւոյս մըռայլ տենչերուն:
Սիրոյ յուշեր լուսաւէտ,
Դողդոջուն ու ցնծագին,
Արագօրէն կը ծագին
Հըպարտ կ’անցնիմ երբ քովէդ:
Ըզգացում մը բիւրեղէ,
Ծիածանի երանգով,
Ցաւոտ հոգւոյս մութին քով
Լոյս ակօսներ կը պեղէ:

Իրիկունը

Սա իրիկունն ըլլայի ես,
եւ հըպէի ճակտին ամէն անցորդի,
չքնաղագեղ ու նըւաղուն յամուրդի
սա իրիկո՜ւնն ըլլայի ես:
Սա իրիկունն ըլլայի ես,
լի երգովը թռչուններուն, մարդերուն,
ու տարրերուն աղաղակովը տրոփուն՝
սա իրիկո՜ւնն ըլլայի ես:
Սա իրիկո՜ւնն ըլլայի ես,
թոյլ, նազենի, շըղարշային, վարդաբոյր,
ու ծըփայի զերթ ոսկեսար վարագոյր
վըրան ամէն հոգիի:
Սա իրիկունն ըլլայի ես,
լի զանգակին ղօղանջներովն երկնաճեմ.
խնկապատար, օծուն, ջահուած Ժամի պէս
սա իրիկո՜ւնն ըլլայի ես:
Սա իրիկունն ըլլայի ես,
իմ անդորրիս մէջ ոգեւար աղջըկան
մարող ճրագին բոցեր տալու իմ ցոլքէս.
սա իրիկո՜ւնն ըլլայի ես:
Սա իրիկունն ըլլայի ես,
լի գոռ ծափովն ովկիանի ջուրերուն.
սիւքին ծաղիկ մեղեդիքովն ակաղձուն,
սա իրիկո՜ւնն ըլլայի ես:
Սա իրիկունն ըլլայի ես,
որ կը մարի սատափ բարձին վրայ ցայգուն.
թօթափող վարսքը գունագեղ ու ծփուն,
սա իրիկո՜ւնն ըլլայի ես:
Սա իրիկո՜ւնն ըլլայի ես,
համայնական, չքնաղ, քաղցրիկ, լուսագէս.
եւ ամենուն տայի հուրքէս, ոսկիէս:
Սա իրիկո՜ւնն ըլլայի ես:

Կայծեր

Հոգւոյս դափ ու թմբուկի
Կ’իջնէ ծիծաղն այս գիշեր.
Ծնծղաներու պէս ցնծուն՝
Ծափ կը զարնեն իմ յուշեր:
Բամբիռներու երգին հետ
Քու շահէնի աչքերուդ
Ծիրանեծին բոցն հըրուտ
կ’այրի հոգւոյս մէջ նորէն:
Գինով՝ աննիւթ նեկտարէն
Համբոյրներուն ծաղկանոյշ՝
Հոն խօլաբար կը պարեն
ՇարԺուձեւեր բամբիշի:
Ցայգն յամրօրէն կը մաշի՜
Ա՜հ, քի՛չ մըն ալ, քի՜չ մըն ալ,
Կ’ուզէ հոգիս գինովնալ
Նայուածքիդ մէջ հրահոսան:

Կիրակմուտք

«…Եկեալքս ի մտանել արեգականն
Տեսաք զլոյս երեկոյիս…»
Յուշիկ փախչող իրիկուան ծիրանի լոյսն է զըւարթ…
Ոսկի թելեր՝ պլլըւած խունկի թաւիշ մըշուշին.
Կապոյտ ծոպեր, ծիածան, ծըփուն ձայներ, միստի՜ք վարդ
Լոյսէ արցունք մոմերու՝ որոնք հանդարտ կը մաշին:
Խունկի ծարաւ իմ հոգիս կը ծըծէ պահն այս հանդարտ,
Ոսկեկըրակ աչքերով բուրվառներ երբ կը ճօճին.
Պակուցում մը հոգեգրաւ հոն կը թողու զիս անթարթ,
Կը զգամ համբոյրն իմ հոգիս պարուրող բիլ մարմաշին:
Մեղեսիկի երանգներ կ’օծեն պարոյրը խունկին.
Խորհուրդին եմ ծնրադիր բազուկներըս խաչանիշ՝
Ու կը սպասեմ որ ծագի հոգւոյս պայծառ կիրակին…:
Ջահերն հիմակ կ’երազե՜ն համակ զիւմրիւթ ու թարշիշ…
Կամարներէն, խորանէն կը ծագին լոյս ու ծիծաղ.
Հոգիս քիչ քիչ կը թաղուի անուրջին մէջ այս չքնաղ:
Յուշիկ փախչող իրիկուան ծիրանի լոյսն է զըըւարթ…:

Հիւղը

Դաշտի ճամբու մը վըրան,
կամ ըստորոտը լերան,
ուղեւորին Ժամանման
ըսպասող հիւղն ըլլայի:
Ու գգուանքիս կանչէի
ես ճամբորդներն անԺաման.
ու ճամբուն վրայ մենաւոր,
ու ճամբուն վրայ ոսկեման,
եկւորներուն դիմաւոր՝
ծըխանիս ծուխն ամպէի:
Ու գրգանքիս կանչէի
ուղեւորներ պարտասուն,
ու բարեւի մը փոխան
հազար բարիք ես տայի:
Հազար բարիք ես տայի,
գոլը կրակին ճարճատուն
կութքը բերրի դաշտերուն,
բոլոր միրգերն աշունի,
ու մեղր ու կաթ ու գինի…
Ու լսէի ես ցայգուն,
քովը կրակին ճարճատուն,
երգն իրիկուան եկւորին.
ու ջամբէի ես ցայգուն
երազներով պատարուն
նինջ՝ իրիկուան եկւորին:
Ու լսէի ես այգուն,
սրտապատար ու տրոփուն
գովքն իրիկուան եկւորին.
ու դիտէի ես այգուն,
ու խոկայի օրն ի բուն
երթն իրիկուան եկւորին…:
Ու ձմեռներն ալ համբուն,
հըրաւիրակ զըւարթուն,
կանքնէի քովը ճամբուն.
ու ձիւնապատ հէք մարդուն
ես հայրօրէն, լայնաբաց
երկու թեւերս պարզէի.
մի՜շտ քաղցրագին, նիւթացած
հըրաւէ՜րն ես ըլլայի:
Ա՜հ, ըլլայի՜, ըլլայի՜,
դաշտի ճամբու մը վըրան,
կամ ըստորոտը լերան,
ուղեւորին Ժամանման
ըսպասող հի՜ւղն ըլլայի:

Հովին անցքը

Անդնդագալար օվկիանի պես
կ’ուռի այս գիշեր հովն ալիք ալիք,
կը ծըծեմ լեղի սարսափն իր ճամբուն…
իր լալոնին մեջ սենյակս է ծըփո՜ւն,
հոգիս` իր ահեղ կոչին խաղալիք`
մինչ լույս շավիղ մը կ’երկարի մտքես…:
Լեռներեն կ’իջնե հևքն իր մոլեկան,
իրար բերելով ձեռքերս` անձկագին
մինչ ես ծնրադիր` կ’ունկնդրեմ երգի՜ն,
երգին խոլարձակ, երգին թախծագին…
ե՞րբ պիտի հասնի իր հանգըրվանին
արհավրոտ Ուխտին այս գոռ կարավան…:
Բուռն համեմունքով իր շունչն է լեցուն.
ու կ’առնե ծովուն բույներն աղտաղտուկ`
մինչ զայն կը տանին պայերն ամբարձիկ,
համբույրն իր կուգա մինչև իմ խցիկ.
և ես հըպումեն կը փախչիմ գաղտուկ,
հըպումեն` վայրի վիշտով ակաղձուն:
Մարած է քրքում լույսը լամպարիս,
հորդող մութին մեջ հևալեն տրտում.
ես դեռ կըսպասեմ ալեկոծ Անցքի՜ն,
նայվածքըս լեցուն իղձով կաթոգին,
ա՜հ, քու՛կդ եմ արդեն, ո՜վ միստիք ցնցում,
ո՜վ ձայն, մինչ ուժգին հոգվույս կը փարիս…

Մեռելոց

Ձըմեռ օր մը, ձիւնին մէջէն, մի՜սմինակ,
ձիւնին մէջէն, տարի դամբանն իմ հոգւոյս,
Ժըպիտով մը ծընած նախկին սէր մը կոյս.
ըսպիտա՜կ վարդ՝ որ սառեցաւ ձիւնին տակ։
Գարուն մըն էր, եւ համբոյրով մը բացուած
դամասկեա՜ն վարդ, գինով արփին գաղջ գոլէն,
նըւաղեցաւ ուրիշ սէր մը. սէ՜րն, Ա՜ստուած՝
զոր թաղեցի՝ յուսատ՝ կեանքին կանչելէն։
Ամրան վերջն էր, նայուածքով մը բողբոջած
դեղին վա՜րդս ալ ինկաւ աշնան շունչին տակ.
զայն վերցուցի՝ արդէ՜ն եղած յիշատակ՝
ու նետեցի փոսին մէջ, ցա՛ծ, ա՜հ, շա՜տ ցած։
Հիմակ ամէն մեռելոցի ես կ’երթամ
անոնց մարմար դամբանին վրայ ցրտաշունչ,
աղօթքով մը, կորած մէգին մէջ տարտամ
անոնց յուշքին, մըտաթափառ, լուռ ու մունջ։
Ու մըտածումս ալ, հէ՜ք նԺդեհ քահանայ,
խաչ հանելով կ’ըսէ բառեր լուսեղէն.
ու նայուածքըս կը բաԺնըւի երբ հողէն,
հոգիս զանոնք անգա՜մ մըն ալ կը մոռնայ…։

Նավակները

Նավակներ մեկնեցան ամենն ալ, բաղձանքով ակաղձուն.
հեռացան ամենն ալ` ծըփանուտ Երազիս ափունքեն.
անձուկին բոցը զիս պաշարե՜ց. Ըսպասման հիվա՜նդն եմ.
հոգեսարս դողերով և հուրքով միշտ ցայգերն են հըղի.
գիշերներն ես համբուն կը սպասեմ ծիրանի այն դարձին.
ու ցայգուն ալ կ’անցնիմ ավազուտ ափունքեն` դողահար`
սրտաթափ ու խանդոտ երազի կայծերով առլըցուն:
Դարձուցե՜ք նավակներս հողմավար, ջրանո՜ւյշ պայիկներ,
դարձուցե՜ք նավակներս դյութավար, իրիկվա՜ն հովիկներ…։

Share Button

Նշանաբառ՝

24 Կարծիք

  • Arqmenik Nikoghosyan says:

    Հրաշալի Միսաքից կարելի էր ավելի լավ ընտրություն կատարել, թեպետ ընտիր բանաստեղծություններից մի քանիսն առկա են: Մի սխալի մասին ասեմ` “Հյուղը” բանաստեղծության վերջին տողն իրականում հաջորդ բանաստեղծության վերնագիրն է:

  • Կարեն Անտաշյան says:

    Արք տեխնիկականն ուղղել եմ: Իսկ հավաքածուի համար` ես քո ճաշակին վստահում եմ – ցանկ առաջարկի, ես հավաքեմ:

  • Arqmenik Nikoghosyan says:

    Շնորհակալություն, Կարեն ջան, արագ արձագանքի համար: Այդպես շարունակիր, եղբայր:

  • Diana says:

    Գիշերն անույշ է, գիշերն հեշտագին,
    Հաշիշով օծուն ու բալասանով…(հիշողությամբ եմ գրում, գուցե վրիպումներ լինեն)

    Էնքան լավ գործեր կան, որ իրոք կարելի էր ավելացնել, էլ չեմ խոսում արձակի մասին:
    Վերջերս մի հոդված էի կարդում լեզվի մասին, ուր ասվում էր, որ լեզուն անհրաժեշտ է ուսումնասիրել, այլ ոչ թե կրճատել: Փոփոխված լեզուն, թեկուզ և հնչում է մայրենիի պես, միևնույնն է իր հետ բերում է այլ աշխարհընկալում և լեզվամտածողություն: Մեծարենցի լեզուն մոգական է, գրավիչ ու հարուստ: Նրա պոեզիան ավելորդ բառերով ծանրաբեռնված չի, քանի որ Մեծարենցը պոզիա “չի խաղում”: Այսպիսի լեզուն է, որ պետի մեզ ուղեկից դարձնենք:

    Աքասիաներ, գինով լոյսէ ու տապէ,
    Օրօրուելով մաքուր շունչ մը կը հեւան.
    Մինչ կը ձիւնէ ծաղիկն իրենց հոտեւան՝
    Զոր խօլաբար հովը գրկել կը շտապէ:

  • Bratan says:

    Մեծարենց շատ չեմ սիրում, ինչի սուտ ասեմ, բայց դե չեմ ասում բանաստեղծ չի: Իրա սիրողներին կունենա:

  • Արքմենիկ Նիկողոսյան says:

    Վախ, հորս արև…

  • Tadevos Tonoyan says:

    Մեծարենցը տիեզերքից եկող աստվածային լույսի շոշափելի մասնիկներ է ընդգրկում: Երջանկություն է Մեծարենց հասկանալը, թեև շատ կուզենայի, որ իմ այս վերջին բառի փոխարեն ինձ հաջողվեր հայերենում ուրիշ բառ գտնել:

  • Տաթև says:

    Ավելի հաջող պատասխան հազիվ թե գտնվերՃՃՃՃ

  • Անիտա says:

    ես Մեծարենց շատ եմ սիրում ու զարմանում եմ ոնց մարդիկ չեն սիրում. էդքան կարճ ա ապրել, բայց կարողացել ա էդքան գործեր ստեղծել

  • Չարեկացի says:

    “Տուր ինձի, Տէր, ուրախութիւնն անանձնական.”

    …պետկա կրկնել սա որպեսի մանտրա….

  • ԵԼԵՆԱ ՄԿՐՏՉՅԱՆ says:

    ԱՊՐԵՔ ԴՈՒՔ ԱՅՍ ԿԱՅՔԸ ՍՏԵՂԾԵԼՈՒ ՀԱՄԱՐ

  • Արայիկ Գրիգորյան says:

    Բարեվ ժողովուրդ ջան կասեք ոնց գտնեմ Մեծարենցի Գիշերն անուշ է, գիշերն հեշտագին երգը ոնց գտնեմ ինտերնետւմ

  • Կարեն Ջալլաթյան says:

    Արդյո՞ք սրանք Միսակ Մեջարենցի ամբողջական բանաստեղծություններն են: Եթե ոչ, ապա ի՞նչ տրամաբանության համաձայն են դրանք ընտրվել համացանցում հրատարակվելու համար:
    Շնորհակալություն:

  • Nvard says:

    shat shnorhakalutyun shat lav banastexcutyunner ein @ntrvac

  • viktorya says:

    sat lavn en mer blor banastexcner@

  • Յարութ Մարտիրոսեան says:

    Ախ՜ եթէ ըլլար, ըլլար’ այն օրը գիտակցութեան՝ մեր հայրենի մտաւորականութեան եւ ազգակիցներուն մօտ որ օտարէն մեզի պարտադրուած «Պոէզիա»ն եւ այլ օտարօրէն բուսած բառերը, մեր խանգարուած ուղղագրութեան հետ միասին շբրդէին օտարին գիրկը….այն ատեն միայն կը կարենայինք Մեր Մծարենցը հասկնալ եւ ամբողջութեամբ ըմբռնել իր իւրաքանչիւր
    թռթիրին մէջ, ափսոս՜ շատ սակաւ վարկեաններ ապռած,,,

  • ՀԱՅԿԱՒԷՏ ՉԸԳՐԸԳՃԵԱՆ says:

    ՄԵԾԱՐԵՆՑԸ՝ ԱՌԱՆՑ ՅԱՊԱՂՈՒՄԻ ԿԱՐԵԼԻ Է ԴԱՍԵԼ ՇԵԼԼԻԻ ԵՒ ՊԱՅՐԸՆԻ ՆՄԱՆ ԱՇԽԱՐՀԱՀՌՉԱԿ ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՆԵՐՈՒ ԿԱՐԳԻՆ.

  • Arpine says:

    Ով կարող է արձակ շաւադրել <> բանաստեղծությունը

  • arm says:

    Լավն էր

  • Թօփալեան Զարեհ says:

    Մեծ է Մեծարենցը և մեծութեան հոմանիշ :
    Հոգիներ պարուրող կախարդանք մըն է:
    Մշտական հմայք մըն է
    Լեզու ական իր հարստութեամբ:

  • Anna says:

    Anna Ayvazyan. Ցավոք քիչ է ապրել, բայց մեծ ազդեցություն է թողել հայոց պատմության վրա:

  • Եսթեր says:

    Գիշերն անույշ է, գիշերն հեշտագի՜ն,
    Հաշիշով օծուն ու բալասանով.
    Լուսեղէն ճամբէն ես կ’անցնիմ գինով՝
    Գիշերն անույշ է, գիշերն հեշտագին…։

    Համբույրնէր կու գան հովէն ու ծովէն,
    Համբույր՝ լույսէն, որ չորս դիս կը ծաղկի,
    Այս գիշեր Տոն է հոգւոյս՝ Կիրակի՜,
    Համբույրնէր կու գան հովէն ու ծովէն ։

    Բայց լույսն իմ հոգւոյս քիչ քիչ կը մաշի՜,
    Շրթունքս են ծարավ միակ համբույրին…։
    Ցնծագին գիշեր է լոյս ու լուսին՝
    Բայց լույսն իմ հոգւոյս քիչ քիչ կը մաշի…։

  • Եսթեր says:

    Door Indsi Der
    by Bishop Torkom Donoyan on December 30, 2017 in Hayr Torkom

    Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր, Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր,Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր, Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր։
    Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր, Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր, Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր, Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր։

    Կա՛մք տուր ինծի Տէ՜ր, Պողպատ աննկուն,
    Անխոնջ ես վազեմ, Քորեբն Աստծուն,
    Քու փառքդ տեսնեմ, Հոգիդ ըստանամ,
    Սիրոյդ ու գութիդ, Ջահակիր դառնամ։

    Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր, Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր,Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր, Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր։
    Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր, Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր, Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր, Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր։

    Յո՛յս տուր ինծի Տէ՜ր, Տեսիլք տեսլական,
    Ապրիմ այն կեանքը, Լոյս յաւերժական,
    Որ մահէն անդին, Պահուած է ինծի,
    Զայն կը դաւանիմ, Պտուղը խաչին։

    Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր, Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր,Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր, Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր։
    Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր, Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր, Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր, Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր։

    Հաւա՛տք տուր ինծի, Հաւատքի Աստուած,
    Հաւատքի բերեմ, Մարդիկ կորսուած,
    Ցուցնեմ իրենց ես, Փառքիդ գանձատուն,
    Որ դառնան սրտեր, Լոյսով շողշողուն:

    Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր, Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր,Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր, Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր։
    Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր, Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր, Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր, Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր։

    Ո՛ւժ տուր ինծի Տէ՜ր, Սուրբ բարձունքներէդ,
    Ուր կը պաշտուիս, Հրեշտակներէն,
    Պայքարիմ ընդդէմ, Չարին նենգաւոր,
    Ըլլամ հրեշտակ, Որդիիդ զինուոր։

    Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր, Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր,Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր, Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր։
    Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր, Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր, Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր, Տո՛ւր ինծի Տէ՜ր։

  • Տաթև says:

    Մեծարենց իմ սեր ,առաջին անգամ քեզ սիրեցի անգիտակցաբար ,քանզի հայրս էր կրում հանճարիդ անունը ,սերս քո հանդեպ հասավ տիտանական չափերի ,երբ աշնանային մի հիասքանչ օր ուսուցչուհիս մտնելով դասարան հիացական ձայնով ասեց երեխաներ այսօր մենք կուսումնասիրենք արևմտահայ մեծանուն քնարերգու Միսաք Մեծարենցի չքնաղագույն բանաստեղծությունները

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *