Սյունե Սևադա | Կախվածություն

Արմենին բակում միայն ես եմ «Արմեն ձյաձյա» ասում. ներքին կանոն եմ մշակել՝ ում դեմքին թրաշ կա, շպար կա, կամ թրաշը փակող շպար կա, «Դուք»-ով եմ դիմում ու ձյաձյա-ծյոծյա խառնում դիմափոշիներին ու թրաշներին, իսկ Արմենը հազվադեպ էր սափրված լինում:
Քառասունն անց իմ հարևանը թունդ վեճի է բռնվում հետս, երբ արևածաղկի բոված սերմ գնելիս խնդրում եմ ինձ «անալիից» տալ: Բացատրում է, որ ճիշտը «ալանին» է՝ հատկապես արևածաղկի դեպքում: Գիտեմ, որ սխալ է, հիշում եմ, որ «ալանին» բացարձակ այլ բան է նշանակում, անգամ փոքր-ինչ այլ գրելաձև ունի, բայց մտաբերել չեմ կարողանում: Լռում եմ, որովհետև ո՛չ թրաշ ունեմ, ո՛չ էլ, առավել ևս, շպարված եմ: Իսկ մեծերը ճիշտ երևալու զզվելի բնավորություն ունեն՝ հատկապես ծայրաստիճան սխալ լինելու ժամանակ:
Մտապահում եմ, որ գամ տուն ու երկու բառերի բացատրությունը նայեմ: Գնածս պաղպաղակն ուտելուն զուգահեռ մտապահածս էլ եմ կուլ տալիս ու մոռանում:
Ամիսներն անցնում են. բացատրական բառարանի փոշու վրա իմ մատնահետքերն այդպես էլ չեն հայտնվում: Բայց մի օր մատնահետքերս մնում են դռան վրա, երբ վաղ առավոտյան բացում եմ  այն՝ անհամբեր թակոցներից վախեցած:
-Պա…պադ ո՞ւր ա,-հարցնում է մեր դիմացի հարևանը:
Ստիպված չեմ լինում պապային կանչել.
-Էդմո՞ն, ինչի՞ ես սպիտակել: Էս ի՞նչ ձեն ա պադյեզդում:
Խլացած կանացի ոռնոց եմ լսում: Վերևի հարկերից:
-Արմենը: Կախվել ա:
Նայում են ինձ: Հիշում, որ ես թրաշ չունեմ: Հասկանում են, որ հենց նոր ճիշտ դեմքով սխալ գործեցին՝ մոռանալով, որ ֆիլմերում նման դեպքերում երեխային շատ արհեստականորեն սենյակ են ուղարկում: Մոռացան անգամ ֆիլմերի բաց տեսարանները, ու ինձ գոնե խոհանոց չուղարկեցին՝ ջուր բերելու: Արագ փակում են դուռը, որ ոռնոցը չլսեմ: Իսկ ես արդեն մտովի գուշակում եմ՝ տվյալ ձայնը դաշնամուրի վրա որ օկտավաներում կարելի է վերարտադրել մաժոր ստեղներով: Ես Օֆիկ տատիկի ցավը դարձնում եմ երաժշտություն ու մտովի սկսում նվագել: Ձեռքս գրպանումս դրած՝ ստեղների մոտավոր կոմբինացիան եմ հավաքում, որ ոստիկանական մեքենայի ազդանշանի նմանվող ոռնոցը ստանամ: Դաշնամուրով կառուցեմ, որ հետո երգեմ, որովհետև ես վոկալիստ եմ: Բա Արմե՞նն ով էր: Գիտեինք, որ խաղում էր: Գիտեինք, որ շուն էր պահում, բայց սատկեց: Գիտեինք, որ մեր բակի հանդեսների բեմը միշտ ինքն էր սարքում: Ձայնը բարձրանում է: Հարևանները խառնվում են իրար: Ոտնաձայներ են լսվում, որոնք երաժշտությանս մեջ ֆալշ նոտաներ են: Լարվում եմ: Բացարձակ լսողություն ունեմ, պիտի մաքուր նվագեմ ու երգեմ՝ հատկապես ցավի մասին:

Տեմպս կորցնում եմ: Երաժշտությունս թաղում են խառնաշփոթի մեջ:

Իմ ներքին երգչախմբի ձեռքերը թուլանում են:

Նվագախումբս գործիքները մի կողմ է դնում:

Բեմի լույսերը մարում են: Համերգս վարի գնաց: էսօր ամեն ինչ վարի ա գնում:
Կինոման պապան հիշում է ֆիլմերը, աչքերով նշան անում, որ գնամ: Մտնում եմ սենյակ: Վերցնում բացատրական բառարանը:
Անալի-ածական, աղից զուրկ կամ աղը պակաս:
Ալանու-գոյական, կորիզը հանած դեղձաչիր՝ մեջը ծեծած շաքարախառն ընկույզ լցրած ու տափակացրած:
Արմենը կախվել ա: Կախվել ա անալի՝ անհամ, անաղ:
Դպրոց գնալուց առաջ թեյ եմ խմում՝ մեծ բաժակի մեջ խառնելով փոքրությունս, անթրաշությունս, անշպարությունս:
Արմենը կախվել ա: Ու ես հիշում եմ՝ ինչպես էր մեր ուսուցիչը պատմում, որ մարդիկ կախվելիս միզում են, դրա համար իրենց տակ միշտ «ջուր» կա: Մտածում եմ, որ բառարանի էջերը եթե ճղեին ու լցնեին գետնին, մեզալիճը կչորանար: Ափսոս, բացատրական բառարանով պարան կտրել չի լինի:
Արմենը կախվել ա, ու մի քանի օր հետո ժամը երկուսին տնից դուրս գալ չի ստացվի: Մարդիկ դուրս են գալու բակ: Իսկ Արմենին բակ են հանելու: Մարդիկ նստելու են, իսկ Արմենին դնելու են սեղանին: Մարդիկ թաղվելու են ցավի, իսկ Արմենը ՝ հողի մեջ: Ու դեռ երկար ժամանակ պատուհանին կապած պարաններին նայելիս Օֆիկ տատիկը լվացքը ներս է տանելու՝ փռելով որտեղ պատահի:
Ես դպրոց եմ գնում:

Հետո շաբլոն քայլի եմ դիմում.մեծանում եմ:

Կյանքից կախվածության մեջ եմ.երազանքներիս պարանը գցել եմ կյանքի վզից ու ճոճվում եմ: «Կախվածություն» բառը միմիայն ուղիղ իմաստով եմ հասկանում ու թքած ունեմ բոլոր բացատրական բառարանների վրա: Ես ճոճվում եմ ու երազում, ճոճքիս տեմպը չեմ կորցնում ու փորձում եմ մտովի բաս կիթառի սոլո ավելացնել: Հետո,  երբ հոգնում եմ երազանքներս տարուբերելուց,  հայտնվում եմ կյանքիս գրկում ու սկսում սեր մուրալ. ականջներն եմ կծում, ճակատին դհոլ եմ խփում, ականջի տակ երգում եմ ու փորձում գերել աչքերի խորաթափանց արտահայտությամբ: Ջանում եմ սիրուն տառապել, արտիստիկ զռռալ սենյակով մեկ՝  հերթական տխմարին անպատասխան սիրահարվելուց հետո: Հայելու առաջ եմ լացում, որ եթե առիթ ունենամ հասարակական վայրում սիրուց տոչորվելու, էսթետիկորեն տառապեմ:

Մինչև կյանքս ինձ սեր չխոստովանի, հենման կետ չեմ գտնի ու ա՛յ էսպես էլ ճոճորվող կմնամ: Կգա մի օր, ու ես կհասկանամ, որ հենման կետ չեն գտնում, հենման կետ ստեղծում են, որ պարանից կապած երազանքներդ ամրացնում են հենման կետին, որ նպատակ դառնան ու հետո իրագործվեն: Բայց այդքանը հասկանալու համար դեռ բավականաչափ չեմ մեծացել. առայժմ չի ստացվում ճիշտ դեմքի արտահայտությամբ սխալներ անել, դեռևս ապուշի դեմքով եմ սխալներ անում: Ու դեռևս երազանքներ միայն ճոճում եմ, ոչ թե իրագործում:

-Իդա՛, իսկ դու երազանք ճոճո՞ղ ես, թե՞ կյանքի կոչող,-հարցնում եմ ես՝ թեյը մատիս կաթեցնելով ու լեզվով մաքրելով:

-Չգիտեմ, եթե հաշվենք, որ վերջապես կարողացա ուզածս տարածքում տուն գտնել, երևի  կատարող եմ:

-Ուզածդ համալսարանում էլ բացարձակ սթափ վիճակով ֆակուլտետ ընտրեցիր: Տեսանք՝ ինչ եղավ:

-Հա՛, տեսանք, ուսանողական ֆորումներից մեկում հետդ ծանոթացա, պարզվեց՝ դիմացի շենքում ես սովորում:

-Ինչպես տեսնում ես՝ հաստատ այլ իրավիճակներում էլ հնարավորություն ունեինք ծանոթանալու:

-Հա՛, բայց էդպես ավելի երկար կտևեր: Իսկ հիմա ընդամենը երկու ամիս ա անցել, ու ես արդեն հետդ թեյում եմ ու պարզում, որ բաժակների մեջ թեյ լցնել չգիտես:

– Լավատե՞ս ես, թե՞ ձև ես բռնել:

-Չէ՛, սխալ ընտրած մասնագիտությանս արդարացումներ եմ փնտրում ու կառչում փրփուրներից:

-Փաստորեն, ես փրփուր եմ: Նարեներից ես կախվում:

Ծիծաղում ենք:

-Նա՛ր, համոզվա՞ծ ես, որ կստացվի վարագույրներս կարճացնել: Վերջին անգամ եմ առաջարկում դերձակի դիմել:

-Չէ, խնդիր չի, հազար տարվա կարող եմ, դպրոցում էլ խմբակ եմ գնացել, դասատուիս պիտի չէ՞ մի ձև պարզերես անեմ: Խմենք ու գնանք քո տուն, վերցնեմ: Կիրակի կբերեմ, կկախենք:

-Հա, շտապ չի:

-Դե, հա, վերևի հարկերում ես, վարագույրի կարիք չկա, քեզ ոչ մեկը մերկ չի տեսնի:

-… ափսոս:

Մթության մեջ խարխափելուց վատ բան չկա, որովհետև անընդհատ ընկնելու վտանգի առջև ես: Ու ինքն իրենով ոչ թե հենց ընկնելն է բացասական կողմը, այլ վատին անընդհատ սպասելը, նույնիսկ եթե այդ «անընդհատը» մուտքի առաջինից երրորդ հարկ ընկած տարածությունն է:

Իսկ այ նոր բնակարան տեղափոխվելու մեջ լավ բան կա: Առհասարակ սիրում ենք նոր տուն գնալով հին տանը հին մտքերն էլ թողնել, մազերը կտրելով նոր կյանք սկսել, երկուշաբթի նիհարել, գարնանն էլ սիրահարվել: Հետո պարզվում է, որ նիհարելու համար լավագույն օրը չորեքշաբթին է, սիրելու համար՝ շաբաթ առավոտը, մազերը կտրելուց հետո ընդամենը մազերն են կարճանում, նոր տուն տեղափոխվելուց հետո էլ՝ ավելանում գործերդ:

Կապույտ վարագույրները զգուշությամբ ծալում եմ՝ քայլելով դեպի դուռը.

-Վաղն առավոտյան իջիր, սրճենք:

-Չէ՛, պիտի թեյենք, որ ձեռքերիդ թափես:

-Հարց չկա: Թե ինչի մոռացա դրսի լույսը վառեմ, հեսա գլորվելով կիջնեմ, ինձ էդ էլ ա քիչ:

-Հա, բա պետք ա հեռատես լինել:

-Ես կարճատես եմ, աչքերս մինուս երկուս ա:

– Նոր բնակիչներին տենց եք, էլի, դիմավորում:

-Գիտես, Իդ, ժամանակին էս տանը մի տղամարդ ա ապրել՝ Արմեն անունով: Տունը քեզ վարձով տվածի եղբայրն էր: Բայց ինքն ավելի շուտ ա  գնացել էս տնից: Անգամ մորից էլ շուտ:

-Ինչի՞ ա գնացել:

-Չսովորեց երազանքները ճոճելուց բացի դրանք նաև իրագործել:

-Իսկ որտե՞ղ ա հիմա…