ՎԱՉԵ ԵՓՐԵՄՅԱՆ | Բանաստեղծություններ

Վաչե Եփրեմյան
ԼԻՆՈւՄ ԵՆ ՕՐԵՐ, ԵՐԲ ՔԱՂԱՔԸ ՆՄԱՆՎՈւՄ Է ԱՐՅՈՒՆՈՏ ԶԱՄԲՅՈՒՂԻ

Անվերջ անձրեւների եւ երաժշտության քաղաքում
Մարդիկ փողոցներ են նկարում տանիքներին կպած`
մեռած երեխաների խոստումներով (երբեք չենք արթնանա)
եւ ծաղիկների կաթով:

Ամեն օր անձրեւը մեռնում է քաղաքից լքված շքամուտքում,
եւ աղմուկի պատից այն կողմ, ցուցափեղկերի ետեւում
կարմիր հեծյալները վիրահատում են երկինքը`
իբր միայն խոտն է կորցնում մահվան տարածությունը:

Երբեք մի՛ նետվիր չնախատեսված բառերի գիրկը,
քանի որ ստվերների ընդմիջումից
ցանկապատի աչքերում սարսափի կաթիլներ են աճում,
որոնք թաքցնում են թռիչքի վայրը:

Հեռացի՛ր ուրիշ բնակավայր`
խոտի հայացքում եւ թվերի փախուստի մեջ փնտրելու
օտարացումը քարե ծաղիկներից
եւ ապրելու օրը պարտված բառերի կենսագրության մեջ:

ԵԹԵ ՎԵՐՋՆ ԱՐԱՐՎԻ ԵՐԵՒԵԼԻ ՎԿԱՆԵՐԻ ԱՆԳԻՏՈՒԹՅԱՄԲ`
ԵՐԿՈՒ ՎԿԱՆԵՐԸ ԱՆՎԱՐԱՆ – ԵՐԵՍՈՒՆ ՎԱՅՐԿՅԱՆ ԱՆՑ ԵԴԵՄԱՎԱՐՔ ՎԵՐԱԴԱՌՆԱԼՈՒ ԵՆ ԱՅՆՏԵՂ

Առաջին փախուստ–առաջին վտարում: Մնայինք պարտեզում` սիրո բույրը չէր սլանա Արեւելքից Արեւմուտք` իբրեւ քամի ու խորշակ, սիրո ձեւը չէր թափառի Մարմնի Քարտեզն ի վար–Քարտեզն ի վեր` առասպելի արքա, պատմության ասպետ, քաղաքակրթության խեղկատակ…առաջին ավարա:

Քե՞զ խաբեցին, թե՞ դու մոլորեցրիր մեզ–այլեւս գրոշ չարժե, այլեւս շվարած կանք ճանապարհի սկզբին–ստիպված անմահության համահեղինակ ձեւանալով: Ուրիշ բանի պիտանի չենք արդեն:
Փախուստի տրվածն ենք ու վտարանդի: Վերադարձի արահետները չեն նշմարվելու երբեք, ուրեմն` առա՜ջ դեպի Անդունդ–միակ տեսանելի բանը:

Սե՞րն է կործանում, թե՞ կործանումն է սեր: Եսի՜մ… մենք խելահեղ սիրում ենք ամեն անգամվա Միակ Սիրուն, եւ Միակ Սերն է Միակ Ճանապարհը չգիտեմ ուր տանող…

Եւ ահա երկնքից աստղեր են իջնում ուսերիս, եւ ահա Մարմնի Քարտեզագծերը խմբվելով կազմում են լաբիրինթոս, որի մեջ անհետ կորչելը բացառիկ երանություն է: Փայլփլուն Զատիկ կլինեմ… Ճանապարհիդ մասին եմ խոսում, Երկիր իմ:

Աստղերից սկիզբ առնող Գետը Հայացքի մեջ է վերուվար անում–Ջրասույզ Զանգ կլինեմ… Երկնքիդ մասին եմ խոսում, Երկիր իմ:

Բոլո՞ր գուշակություններն են իրականացել, եգիպտական ավազահատիկներով բոլո՞ր առեղծվածներն են զմռսվել, Կլեոպատրայի քթիկը իրո՞ք սիրուն էր–Անտես ու Անցավ Բանալի կլինեմ երկփեղկ դռան դիմաց… Տան մասին եմ խոսում, Երկիր իմ:

Ինչպե՞ս դեմքս որոնեմ Ջրի մեջ, եթե սուզվողը ես եմ: Իմ դեմքը–ամեն երեսուն վայրկյանն անց–ճանաչում եմ ձայնիդ մեջ` Ես արձագանքն եմ քո Ձայնի…թրատված Խոտերիդ մասին եմ խոսում , Երկիր իմ:

Ամեն երեսուն վայրկյանն անց տեսնում եմ` ինչպես են ողորկ սյուները բարձրացնում վառվռուն Ծիրանազարդը` լուսապսակված երկու կիսագմբեթներով: Պատեպատ խփվող սլացիկ ու թրթռուն Մոմ կլինեմ եւ լույսի Հեղուկը կվառեմ մթին խորանում: Տաճարիդ մասին եմ խոսում, Երկիր իմ…

Եթե վերջն արարվի երեւելի վկաների անգիտությամբ` երկու Վկաները անվարան–երեսուն վայրկյան անց եդեմավարք Վերադառնալու են Այնտեղ: Մագաղաթ կլինեմ, որ այս Գիրը կրկնագրես ինձ վրա: Լռությանդ մասին եմ խոսում, Երկիր իմ…

ՓԱԿ ԴՌԱՆ ԵՏԵՒՈւՄ ՀՆԱՐԱՎՈՐ Է ԲԱՆ ՉԼԻՆԻ,
ԻՍԿ ԿԻՍԱԲԱՑ ԴՌԱՆ ԱՐԱՆՔԻՑ
ԳՈՆԵ ԼՈւՅՍ Է ՆՇՄԱՐՎՈւՄ

Ի՞նչ է ուզում բառը, որ հետեւում է քեզ՝ իբրեւ ճակատագիր,
ու՞ր է տանում ճանապարհը՝ այսքան խարխուլ,
դու այնպես էլ չես գտնելու սկիզբը առավոտի, վերջը կեսօրվա
– մարմինդ հանձնիր իրիկնային քամուն՝
նա կհիշեցնի անփույթ խոստումներդ,
որոնք հեռու էին արցունքներից եւ ցավից:

Բացիր դռները գիշերվա.
դու կտեսնես մի ծառ՝ միայնակ ու թախծոտ,
հիշիր նրան՝ իր ճյուղերի տակ կլուսավորի քո հայացքը,
եւ իրերը ձեռք կբերեն նոր անուններ:
Բացիր դռները գիշերվա
եւ կտեսնես մի աշուն,
որ թավալվում է ներկա լինելու ձգտման մեջ.
Այստեղ ցավից գեղեցկությունը չի ծաղկում…

Սա՞ է վայրը երազանքների…
բայց ու՞ր են աչքերը՝ քեզ հսկող,
ու՞ր են ձեռքերը՝ քեզ ուղեկցող,
թփերի մեջ զբոսնում է ձայնը,
որ քոնն էր եւ այժմ հեռու է քեզնից:

Օ˜, կործանված սերեր, բոլորն էլ անուն են ունեցել,
Օ˜, կործանված առավոտներ, օ˜, կործանված կեսօրներ,
Ինչու՞ ցավից գեղեցկությունն այլեւս չի ծաղկում…

Ուրեմն՝ թաքցրու քեզ խոտերի մեջ, քարերի տակ, ձայնի ետեւում,
հմայում է այն բառը, որը չի երեւում,
հաճելի է այն վիճակը, որը դեռ չի բացահայտվել…

Միայն վերջին բառը պահիր քեզ,
վերջին բառը՝ դաժան ու վրեժխնդիր:

ԵՐԿՆՔԻՆ ՈՒՂՂՎԱԾ ԱՉՔԵՐ

Մի փետուր ընկավ
ափերիս մեջ.–
Կվերադառնաս գարնան սկզբներին`
Կամ Վարդի տեսքով,
Կամ Թռչնի նման…

ՔՈ ՀԱՅԱՑՔՆ ԱՆՑՆՈՒՄ Է ՇՂԱՐՇԻ ՄԻՋՈՎ

Լուսինը քարացավ երկնքում,
անգամ ծղրիդները լռեցին.
Լու Սինը քնած է ճամփեզրին:

Share Button

Նշանաբառ՝

2 Կարծիք

  • Tadevos Tonoyan says:

    Երբեք մի՛ նետվիր չնախատեսված բառերի գիրկը

    Մի պահ ինձ թվաց` … , բայց… բոլոր դժբախտությունները հենց “չնախատեսված բառերի գիրկը նետվելուց” են: Մնում է իմանալ, թե ում դժբախտությունը ինչից է… Վա’չ, դու ասում ես այն, ինչը մի օր կասեի ես… Այդ ծանր ու դժվար խոսքերն ասելու պարտականությունն է ծանրացած մեր այսօրվա ԳՐԻ ուսերին… Բայց դա միշտ է այդպես եղել… Կկարողանա՞նք միշտ ԼԻՆԵԼ այնպես, ինչպես դու քո այս գրի մեջ…

  • Tadevos Tonoyan says:

    Ի՞նչ է ուզում բառը, որ հետեւում է քեզ՝ իբրեւ ճակատագիր…

    …փախուստի մեջ փնտրելու
    օտարացումը քարե ծաղիկներից
    եւ ապրելու օրը պարտված բառերի կենսագրության մեջ

    Այս ծանր ու դժվար խոսքերն ասելու պարտականությունը…

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *