ՄՈՌԱՑՎԱԾ ՄԱՏՈՒՌԸ
(բալլադ մեծ պատերազմի մասին)
Ես որդի ունեի, և նրա անունը Խուան էր,
ես որդի ունեի:
Ատելությամբ լցված նա գնաց դիրքերը:
Ես նրան տեսա վրիժառու, բայց զոհասեղանին,-
և տերտերի աղոթքին ներկա էր միայն նրա գլխարկը:
Ես փնտրել եմ նրա գերեզմանը:
Որդիս: Տղաս: Որդյակ իմ.
ես հայելու մեջ հարթեցրել եմ դեմքիս կնճիռները
և հասկացել, որ իմ սերը դարձել է ձուկ:
Այնտեղ, որտեղ խլանում է անիվների աղմուկը
ես ունեի սիրելի:
Ես ունեի մեռած ձուկ՝ խնկի մոխիրներում անթեղված:
Ես ունեի ամբողջ մի ծով…Աստված իմ, ես ծո՛վ ունեի:
Ես փորձեցի աղաղակել զանգերը,
բայց որդերը արդեն կրծում էին պտուղը,
վառվող կրակներ կային, գարնան հոտ և
կռունկները հարբած
կտցահարում էին
մեռնող զինվորների ցեխոտ ճակատները:
այնտեղ վրաներ կային, ուր
արցունքով լիքը բաժակը
հերթի էին դրել զինվորները:
Ես քեզ պիտի փնտրեմ
առաջին ծաղիկների բացվելուն,
լուսաբացին,երբ դեռ տերտերը
մատուռի դռան դեմ
կապում է իր եզն ու ավանակը ու
անշտապ սաստում է
կռռացող գորտերին:
Ես որդի ունեի, և իմ տղան ուժեղ էր,
և մեռածները ուժեղ են՝ շուտով թնդացնելու են երկինքը:
Թե որդիս արջ լիներ,
չէի վախենա ես խորամանկ կոկորդիլոսից,
չէի սարսափի, երբ ծովը օղակում է միայնակ ծառերին,
որ նավաստիները՝
ջրերին խեղդում են ծովախորշերում-
եթե իմ որդին արջի պես լիներ ուժեղ:
Սառը ջրիմուռներից
ես կպատսպարվեմ,
գիտեմ՝ պատարագի ժամանակ կտան
ձեռնոցներ, փողկապ կամ նոր կոստյում-
ես կլռեմ աղոթքի ժամին,
բոլորը կլռեն լուռ
և միայն դրսում հանկարծ
կճչան ճայերն ու պինգվինները՝
նա որդի ուներ
նա նրա որդին էր
նա միայն նրա որդին էր՝ուրիշ ո՛չ մեկի,
նա նրա որդին էր
նրա որդին էր:
ԳՈՎՔ
բարդիներն էլ մի օր հեռանում են երկրից,
բայց նրանց ուղին լուսինն է լճակի վրա նկարում,
բարդիները հեռացող
թողնում են սեր ու
քամուն:
Կջարդի քամին մթան թևերը,
կմեռնի՝
թողնելով
արձագանքը բարդիների.
այդ արձագանքով գետը
կգտնի իր հունը-
և գուցե՝
քամուն ու մե՞զ:
ՏԱՓԱՍՏԱՆ
ժամանակի ճեղքած
կեռմանները
կորան:
Տափաստանը՝
մնաց:
Իմ անլուռ սիրտ-
իմ կարոտների մատյան՝
մեռար:
Տափաստանը՝
մնաց:
Մայրամուտի մշուշն ու
համբույրները
հանգան:
Տափաստանը՝
մնաց:
Ամեն ինչ համրացել,խլացել,
սառել է՝վերջացա՛վ,
կորավ:
Տափաստանը՝
մնաց:
ՀՈԳԻՆԵՐ ԿԱՆ
հոգիներ կան որ
հիշում են
հանգչող
հորիզոններ և աստղերի՝
հառաչը
հոգիներ կան որ
հիշում են
հեռավոր
ստվերները՝
անցած ու լուռ
ուրի՛շ հոգիներ կան
սիրո համբյուրների-
գիշերվա տնքոց՝
առավոտվա մահճում
անարձագա՛նք
արդեն
ԵՐԿԻՐ
Մենք քայլում ենք
մեռած
հայելիների
հայացքներով,
թափանցիկ
թրթռոցը
նրանց՝
թեթև խամրած:
Թե թրաշուշանները
ծաղկեին
գլխով ներքև,
թե վարդերը
ծաղկեին
գլխով ներքև,
թե արմատները
տեսնեին երկինքն ու
կապույտը,
իսկ մեռյալները քնեին
բաց աչքերով-
կապույտ այդ երկնքում վաղուց
կարապներ
կլինեինք մենք՝
թռած-թևածված:
ԽԱՉՄԵՐՈւԿ
Արևելյան քամի,
լուսամփոփ ու անձրև,
ու սրտիդ՝ուղիղ խրված
դանակ:
Փողոց-
ձգված լարի
դողոց: Հսկա
բոռի
դողոց: Չորս
բոլոր
ուր էլ շրջվես
ուղիղ՝
սրտիդ
խփվող
դանակ:
Թարգմանությունը իսպաներենից՝ Սլավի-Ավիկ Հարությունյանի
Սրան ու սրա նմաններին են թութակի նման կրկնում այսօրվա հայ պոետները, կարծելով, թե հաղորդակից են լինում համաշխարհային մշակույթի շնչին: Սակայն դա նրանց մտավոր տկարության ապացույցն է: