ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆ
Սիրային բանաստեղծություն` գրված անպատեհ ժամանակներում
Դու արդեն վաղուց չկաս
– ի՜նչ տարօրինակ զուգադիպություն,
չէ՞ որ ինքս էլ վաղուց չկամ: Ներիր, սիրելիս,
որ նորից դառնացնում եմ քո հոգին, բայց արդեն
չեմ հիշում, թե դու երբ,իսկ ես
վերջին անգամ զոհվեցի երկրաշարժի ժամանակ,
հենց առաջին ցնցումից հետո: Եվ երբ
գնդակը խոցեց ինձ ինչ-որ
ցեխակոլոլ խրամատում –
դու արդեն շատ վաղուց չկայիր:
Ու թեև դեռևս տասնամյակներ առաջ
թուրքական յաթաղանը երկու կես էր արել իմ սիրտը,
որի մի կեսը ժողովրդի ցավով էր
տառապում, իսկ մյուսը լցված էր քո սիրով, բայց ամենադաժանը
երևի 37 թիվն էր, երբ ես հրաժեշտ տվեցի քեզ`
չկարողանալով նայել քո աչքերին,
որովհետև հաջորդ օրն ինձ գնդակահարելու էին,
որպես ժողովրդի թշնամու: Բայց, սեր իմ, հավատա,
ամենածանրը քաղցից մեռնելն է,
պատերազմից հետո, հիշո՞ւմ ես, վազում էինք
սայլերի ետևից, որոնք քուսպ էին տանում,
և սայլապանի մտրակից
ուշակորույս մարմինս ճզմվեց
ետևից եկող սայլի ծանր…թրթուրների տակ
գերմանական տանկի…բայց ոչ, դա ավելի շուտ էր,
երբ մենք հանդիպեցինք երկրորդ անգամ,
գետափին, երբ գետը դեռևս հոսում էր դեպի
ծով, ճիշտ այնպես,
ինչպես քարտեզին է նկարված` կապույտ,
քո շրջազգեստից ավելի կապույտ, թե՞ քո
շրջազգեստն էր ավելի…
Ներիր, սեր իմ, ես արդեն խառնում եմ ամեն ինչ,
ծերացել եմ սարսափելի, ու եթե, Աստված տա,
մի քիչ էլ շարունակվի այսպես, երևի այս անգամ,
առաջին անգամ, պատկերացնո՞ւմ ես,
ինձ հաջողվի մեռնել բնական մահով, թեև, չգիտեմ,
էլ ի՞նչ իմաստ ունի ապրելը հիմա,
երբ դու արդեն վաղուց չկաս,
չգիտեմ, էլ ի՞նչ իմաստ ունի մեռնելը մանավանդ,
երբ ես ինքս էլ չկամ վաղուց:
* * *
Ես հիմա քեզ էլ չեմ որոնում,
որովհետև գիտեմ, թե որտեղ ես,
ես հիմա քեզ էլ չեմ կորցնում`
արդեն վաղուց եմ կորցրել:
Ինչպես հին գիրք, թերթում եմ էջերդ`
խունացել է կազմը, հնացել,
իրիկվա այս ժամին իˉնչ հեշտ է
տառապել անցած տառապանքները,
կրկնել տխրությունն անցած,
բաժանման դառնություններն ու ցավերը.-
ծերացած թռչնի պես հիացած
շոյում եմ վանդակիս ճաղերը…
***
Փողոցներում, որտեղ հիմա դու չկաս` գարուն է
և մարդիկ քայլում են ոչ մի փոփոխություն չնկատելով:
Քաղաքում, որտեղ դու չկաս,
չգիտես թե ինչու տոն է այս սովորական օրով,
և խմբերով աղջիկներ են անցնում
գույնզգույն շորեր հագած`
ոչ մի փոփոխություն
չնկատելով…
Իսկ նվագախումբը դուրս է ցայտում ամենաանսպասելի
անկյուններից
իր ետևից տանելով հրոսակախումբը`
ցնծությունից խելակորույս երեխաների –
ամբողջացնելով գարնան պատկերը կանաչավուն:
Ի՜նչ հեշտ է սիրել այն ամենն, ինչ հեռվում է,
և ինչ բավականություն` պատկերացնել այն, ինչը
չես տեսնում…
Բայց ամենահեշտը քեզ մոտ տխրությունն է ստացվում,
Օ, ինչքան ես վարպետացել դու այդ ասպարեզում:
Փիլիսոփայելու համար դու ընտրեցիր երեկոն
և սկսեցիր քեզ որոնել այնտեղ, ուր չկաս ինքդ,
և հայացքդ թափառեց փողոցներով,
մարդկանց մեջ,
սրճարաններում,
և հոգնությունից արցունքոտվեց հայացքդ`
ոչ մի փոփոխություն չնկատելով:
Իսկ նվագախումբն արդեն երկինք է բարձրանում,
իր ետևից տանելով ցնծությունից ոչինչ չնկատող
հրոսակախումբը երեխաների…
Ինչ հեշտ է մոռացվում նա, ով հեռվում է,
և ինչ ծանր է ընդունել այս տխուր միտքը,
երբ ինքդ ես հեռվում
***
Առաջին սերը – անվերջ մոռանում ես նրան.
ցերեկները չես կարող հիշել, որովհետև դու
զանգում ես հեռախոսով, որովհետև քեզ
զանգում են հեռախոսով, որովհետև ինչ-որ
թղթեր ես ստորարում, որովհետև քեզ ինչ-որ
թղթեր են ուղարկում` ցերեկները դու ծերանում ես
աննկատ, և երեկոյան դու ծերանում ես աննկատ
և միայն գիշերը, երբ թևիդ ժամացույցն արձակելով
դնում ես սեղանին` հիշում ես առաջին սերդ, որը
չի ծերացել բոլորովին:
Դու գիտես, հազարավոր պատեր այն կողմ
նա ապրում է իր կյանքը, և դու
ապրում ես քո կյանքը, թեև արձակել ես
թևիդ ժամացույցն ու դրել ես սեղանին,
և վայրկյանները մրջյունների պես դուրս վազելով
ժամացույցից, հեռանում են քո կյանքից, կորչելով
սեղանին թափթփված գրքերի ու թղթերի արանքում:
Դու գիտես, հազարավոր պատեր այն կողմ գիշեր է:
Եվ հանգած են լույսերը: Ճիշտ այսպիսի մի լուսին
կախված է լուսամուտից և անտարբեր նայում է
նրան, ում կորցրել եմ վաղուց, ում մոռանում եմ
ցերեկները և երեկոյան մոռանում եմ դարձյալ,
և միայն գիշերները, երբ մնում եմ մենակ, հանում եմ
թևիս ժամացույցը, դնում եմ աչքերիս առաջ
և անձայն լալիս եմ անցնող կյանքիս համար,
և արցունքները կորչում են
սեղանին թափթփված րքերի և թղթերի արանքում:
Հուսիկ Արա
ԲԱԽԻՐ՝ ԿԲԱՑՎԵՄ
ԲԱԽԻՐ՝ ԿԲԱՑՎԵՄ
Հիմա քո հայացքն ունի սերը,
ճիշտ քո քաշով ու հասակով է,
հենց այդ տեսքն եմ ուզում պատմել
ոչ թե աշխարհին կամ ուրիշ մեկի,
ուղղակի քեզ, իմ ամենաաղջիկ,
որովհետև չգիտես այն, ինչ ես գիտեմ քո մասին:
Սերը չի տեսնում,
աչքեր չուներ հենց սկզբից.
պատկերացնում է միայն․․․
Բայց միտք չունեմ հորինել կամ հավելել ինչ-որ բան.
իմ կյանքն ես, ու թե հանկարծ մահս դառնաս,
գուցե զարմանամ, թե ինչ չքնաղ է մահը,
ու մեռնեմ առանց երկմտելու:
Իմ սկիզբն ես
և իմ վերջն ես դու.
ձայն տուր` կշրջվեմ,
բախիր` կբացվեմ,
ցանկացիր` կունենաս ինձ.
չէ՞ որ դու սերն ես:
Ճակատագրիս վերջին էջն եմ կարդում.
չեն խաչվելու մեր ուղիները երբեք,
ու չեն փաթաթվելու մեր ոտքերն իրար,
ես դիտորդն եմ ու հսկիչը քո սիգաճեմ ընթացքի,
բայց այնպես խաղաղ եմ ու հանգիստ՝
մինչև վերջին բջիջս հագեցած քո բոլոր մանրամասներով:
Այդպես մեկ անգամ է անցնում սերը՝ լիաշունչ ու մերկ,
որ քոնն է ամբողջովին ու բոլորովին քոնը չէ,
ինչպես Աստված է ամպի տեսքով երկնքում։
Գիտեմ, դու էլ կին ես,
քո գաղտնիքն ունես և աշխարհը ավերված
ու երբեմն էլ պոռնիկ ես սովորական,
բայց ես ասում եմ՝ Աստված սեր է և այդ սերը դու ես:
«Բուրմունքի հիշողոությունը» շարքից
Բնության ներդաշնակ երանգներով կյանքն ես ամբողջական.
ես վայելել եմ քո մարմնի հեշտասուն գարունը,
քո սիրո ամռան տաք ժամանակի մեջ եմ ապրում
և դեռ հագենալու եմ քո կրքի աշնանային հասունությամբ:
Ծիրանի ծաղկած ճյուղ է մեղվի խայթով քո հայացքը,
քո հմայքը խաղողի ողկույզ է աշնան օրվա մեջ,
խնձորենու փափուկ բույնը քո հասակի պես է,
և քայլվածքդ ամառնամուտի միամյա շիվ է`
թավշե դեղձերի շարանով պատված,
կոնքերդ արև շնչող կուրծ սեխեր են,
որ կլորանում են ափերիս մեջ` գիրգ հետույքդ ընդգծելով.
քո էգ մարմինը աշխարհի արարումն է` երկրորդ անգամ:
Քո շուրթերը թավշահամ են քո պարանոցի նման,
կուրծքդ նրբակերտ է ինչպես որովայնիդ փափկությունը
և ասեղնագործ ազդրերդ մարմնիդ հմայքն են ամբողջացնում,
թափանցիկ է բարակ մաշկդ որպես լույսի ստվեր:
Օժտված ես մանրաքանդակ ձեռքերով ու համաչափ ոտքերով
և կատարյալ ես որպես մարմնեղեն էակ.
քո խոսքը արբեցնող է քո մատուցած խմիչքի նման,
ջերմությունդ գլխապտույտ մերձենալուդ պես շռայլ է,
և հիշողությամբ քեզ զգալն է սարդոստայն,
որ քամում է ինձ ինչպես կեսգիշերի կիրք:
Քո հոտի հիշողությունն է ինձ չարչարում,
քեզ փնտրում եմ բնության մեջ, էգ գազան,
և մարմնիդ գեղեցկությունը գտնում,
որ վայրի ազատությունն է:
Հանիր հագուստներդ դանդաղ ու մեկ-մեկ,
մաս-մաս մերկացիր ու հատիկ-հատիկ`
ընդգծելով գեղեցկությունդ բովանդակ,
թույլ տուր հատված առ հատված վայելեմ քեզ,
վայրի քնքշանքով պոկեմ շղարշը ծածուկ տեղերիդ`
մինչև վերջ բացելով օձաձկան պես ողորկ ու ճկուն մարմինդ:
Մարմնիդ իրականությունն ամբողջ տեսքով է բաց.
փափուկ սահում ես ու փորով հպվում խոտի տերևներին,
կուրծքս` թիկունքդ, պորտս բարակ մեջքդ է սեղմել,
կողերդ քամվում են թևերիս պիրկ օղակի մեջ,
և ծոծրակդ է վերուվար սղալում կրծքամազերս:
Աչքերդ այլևս գաղտնիք չեն թաքցնում,
լեզուդ խոսում է մարմնիդ անզուսպ բառերով.
և բառդ բացարձակ է ու հեշտանք է պոռթկում.
այս հանդիպմանը սպասել եմ ինչպես Աստծո վերդարձին:
Մենանվագ Աննային
Հանգիստ, հանգիստ երկրի բոլոր անիվներին։
Իմ վերջին ու չմեկնող գնացքն է քո կայարանում.
պահպանիր մեկվագոն ու անշչակ վերջինիս՝
թեկուզ գծեր ու կամուրջ ավերելու կորուստով։
Խելքս հացի հետ չեմ կերել,
որ գարնան այս տաք օրվա մեջ նստեմ
ու թիվր հաշվեմ մեկնած գնացքներիս.
միայն թե, աղջիկս, ձեռքով արա,
նրանք հեռվում մենակ են ու անվերադարձ։
Հանգիստ, հանգիստ երկրի բոլոր անիվներին։
Իմ բաժինը՝ օրը օրի, և վատնել եմ աջ ու ձախից,
ամեն շրջադարձում թողել եմ կին ու սիրո լքի երկինք,
աստղերի թիվը ստույգ գիտեմ ու անսխալ,
և միակ անգամն է, որ սիրում եմ ինձնից էլ շատ։
Որևէ բան չունեմ քեզնից պահանջելու
ու չեմ պարտադրում՝ իմը լինես,
չեմ էլ փորձի՝ սիրում եմ, ասել երբեք։
Թույլ տուր խոսեմ տրորվող խոտի,
աշնանից մնացած տերևների մեռնելուց,
մի քիչ էլ խիղճս տանջեմ՝ հանուն որբ ու անտեր շների
և տրորվածի ու մեռնողի, մենակ խղճի արանքում
բառը ուղղեմ հարցականով.
-Ո՞նց ես կարողացել այս ճահիճում ու մրի մեջ
այսքան մաքուր ու անաղարտ մնալ, աղջիկ։
Հայտնությունդ իմ փակ օրվա անակնկալն էր,
ինչպես գործելն է հանգած հրաբխի,
երբ սրտի հետ փակել էի պարտք ու հաշիվ.
կյանքում մեկ անգամ է լինում այդպես,
երբ գտնում ես խաղդ, բայց չես հասցնում շահել։
Ես որ բառ եմ տաշել, գերանակապել եմ տող,
և գրքերում չկա ինձ զարմացնող ոչինչ,
տողն եմ հարցականով ուղղում քեզ.
ոնց ես կարողացել այս մրի մեջ ու ճահիճում
այսքան մաքուր ու անաղարտ մնալ, աղջիկ։
Իմ վերջին ու չմեկնող գնացքն է քո կայարանում,
հրաժեշտի ձեռքով չանես միավագոն ու անշչակ վերջինիս՝
թեկուզ գծեր ու կամուրջ ավերելու կորուստով։
Հանգիստ, հանգիստ երկրի բոլոր անիվներին։
Երկրորդ մենանվագ Աննային
Մանկահասակ իմ գազան.
շուրթերս այդ ասելու համար են հենց կարծես՝
սրբապիղծի, անառակի լկտիությամբ։
Մի քիչ աղոթքը Աստծուն,
թեկուզ ծախվելը սատանային՝
անիմաստ է արդեն՝ չունեցած մահի նման.
անգամ լույսից առաջ, նույնիսկ մութից հետո՝
մեր հոգիները չեն գտնելու փրկություն։
Մեղքը չապրած՝
պիտի վառենք մոմեր մեղքի համար։
Ո՞նց կարելի է, աղջիկ,
լինել այդքան նուրբ ու անեղծ
և չիմանալ սրտի լեզուն։
Այս պահի բառիս պես մաքուր՝
դեռ չհասունացած գազանիկ,
արժե՞ ապրել՝
անհեթեթ ինքնազոհությամբ թեկուզ,
հասկանալու համար,
որ վերջինը, ավաղ, ցավ է տալիս աոաջինի պես։
Խաղիդ կանոնն էլ գիտեմ.
խելքդ թռցնելու չափ հաճելի է քեզ՝
խոստովանություն լսել
թեկուզ կնամեծար հարբեցողից։
– Հիշիր, աղջիկս, քեզ սիրել է մի մարդ,
ով բառի մասին առասպելներ գիտի,
շոշափել է ներսն ու դուրսը,
բառի ոգին,
և բառը չի շռայլել հենց այնպես՝ հանուն խոսքի։
Օրը տեսել է հակառակ կողմից,
շրջադարձով իր իսկ ակունքն է քայլել
և ապրում է հանգիստ՝ առանց զարմանալու։
Հասուն այրի հայացքով է նայում մարդկանց ու աշխարհին։
Բայց և այնպես, փութո՜վ-անփույթ,
տարիներիս հեռվից կարենայի ասել քեզ.
– Ցնցի՛ր, շուռ տուր, մարմնիս հողը,
մանկահասակ իմ գազան։
***
Սա երգ է քո բուրմունքի հիշողության մասին,
էգ առյուծ, իմ սրտի սիրեցյալ:
Դու ժամանակն ես, ես այն ապրել եմ,
որն առավել ուժգին տենչում եմ վերապրել.
և աշխարհի հնագույն սիրերգի միջով,
գնում եմ` կյանքի ակունքում հանդիպեմ քեզ:
Իմ մեջ բանաստեղծություն կա դեռ չգրված,
և բառն եմ ընտրել որպես մատուցվող զոհ,
ու բարեհաճ հնարավորությունից ցնծալով ասում եմ.
արեգակը կենդանակերպի ո՞ր նշանն է մտել,
երկիրը ի՞նչ դիրք ունի մոլորակների շարքում,
երբ ես խոսքով ու մարմնով նորից երկրպագում եմ քեզ,
աստղերի խորհրդով կանխորոշված իմ ընտրյալ:
Ափսեի մեջ լցված մեղրը, որ ուտում եմ, քո մարմինն է,
բաժակի մեջ թրթռացող կաթը, որ խմում եմ, քո հմայքն է,
և խցանը հանած շշից թափվող գինին քո արբեցնող բուրմունքն է.
դու համակել ես ինձ, կանգնիր իմ առաջ դողահար,
որ քեզ իմ ննջարանը տանեմ և սեղմեմ թևերիս ողջ ամրությամբ:
Մի հավաքիր տերևները խոտի վրայից, որ մեր անկողինն է,
ես դեռ չեմ ավարտել իմ սիրո գիշերը.
իմ տունը բաց երկինքն է, որպես բնության ազատ զավակ,
տարածությունն եմ ընտրում առանց ժամանակի,
որ դրախտն է և միայն
քո գեղեցկության չափումների մեջ է տեղավորվում,
ինչը կորցրել էր առաջին մարդը հենց կյանքի սկզբին
և այն կգտնի ամեն մահկանացու
սիրո այս վերապրումը տող առ տող կարդալով:
Իմ հնագույն երկրի սիրահարված արքայի նման
ես հեծնում եմ սևաթույր նժուգը գեղեցիկ
և հանում շիկափոկ պարանը ոսկեօղ,
որպես սրաթև արծիվ, անցնում քաղաքը մի ծայրից մյուսը,
և հենց քո այգում, երբ ճեմում ես առավոտյան սուրճից հետո,
ոսկեօղ պարանը մեջքդ եմ գցում
ու փափուկ կողերդ մի քիչ ցավեցնելով`
քեզ հասցնում եմ բնության ազատ անկյունը,
որ իմ ննջարանն է:
ՂՈՒԿԱՍ ՍԻՐՈՒՆՅԱՆ
Այնուամենայնիվ, որքան էլ անպատեհ է ժամանակը,
Այնուամենայնիվ, որքան էլ անպատեհ է ժամանակը,
քանի որ մեր քաղաքական լեռը ժահրոտ լավա է թքում՝
ծածկելով իր տակ հույս ու ճանապարհ,
և նույն դրոշով են անցնում գողն ու գողոնը,
ես ուզում եմ խոսել սիրուց։
Այնուամենայնիվ, որքան էլ անպատեհ է վայրը,
քանի որ այստեղ Կայենը սպանեց Աբելին,
և Աբելն էլ հասցրեց գնդակահարել Կայենին,
քանի որ անձրևը տեղում է նշանակված դաշտերի վրա,
իսկ ընդհանրապես երաշտ է ու թշվառության առատ
հունձք,
ես դեռ խոսում եմ սիրուց։
Այնուամենայնիվ որքան էլ պատշաճ չէ այլևս մեր լեզվով
խորիմաստ արտածումներ անել,
քանի որ նրա շունչը դարձել է շոգի անմտության և տաղտուկի կառքը
տանելու համար
պետության վսեմ թավիշներից մինչև ազգային քարուտներն ու խրուտները մեր-
ես դարձյալ խոսում եմ սիրուց։
Այնուամենայնիվ որքան էլ նպաստավոր չէ տեղս՝
բախտի կողմից աճած որպես պարզ մի թուփ
դրախտի այգու ստվերոտ խորշում, ուր քանդված
պատից
անարգել թափանցում են դժոխքի լակոտները
կողոպուտի և համազգային անկարգության,
ես պիտի խոսեմ սիրուց,
ես պիտի խոսեմ սիրուց…
Քեզ սպասելիս
Քեզ սպասելիս
Ժամանակը մի գետի է նման,
որ ջուր չունի:
Քեզ սպասելիս
փշեր են աճում աթոռիս վրա,
կոշիկներիս մեջ մեխեր են ցցվում:
քեզ սպասելիս
կյանքն ամայի է,
ինչպես արարման յոթ օրից առաջ:
Քեզ սպասելիս
կրակ եմ ու ջուր.
շունչ եմ թափառիկ,
որ տենչում է իր կավը իգական:
Քեզ սպասելիս
դուռս բացվում է. գինիս լցվում է,
մահիճս ձգվում է ուռկանի նման:
Քեզ սպասելիս
այս էլ քանի անգամ ուրիշն է գալիս,
ուրիշն է վառվում սիրուս ծեսերում,
սակայն մեկնողը միշտ դու ես լինում
պաղ լուսաբացին, աննկատ ու լուռ…
ՀՈԻՇ
Թունդ գինեվետ ամռան օր էր, դեղձի թավշյա
մաշկի նման սարսռեցնող գոլ իրիկուն,
գլխիս վերև աստղերի պարս,
սրտիս տակ՝ հևք և աչքերիս՝ ոսկի խավար…
Մենք՝ ուս-ուսի և սիրտ-սրտի
թափառելով մութ քաղաքի լուսանցքներում,
մտանք այգի…
Երբ դուրս ելանք,
այգին ասաց.
— Ձեր գալով ես Գեթսեմանի այգին դարձա…
ՊԱՐԶԱՊեՍ
Պարզապես դու կին ես,
Պարզապես քաղցում եմ ես քեզ,
Ինչպես որ հացին ես քաղցում,
Կամ լույսին, երբ ընկած ես մութ ճաղերից ներս։
Պարզապես կին ես դու, սիրով լի գավաթ, Ու ես պիտի միշտ հավատամ, Թե մի հրեշտակ է ապրում քո բերանում, Ու նրան եմ համբուրում ես ամեն անգամ։
Պարզապես կին ես,
Գույնզգույն թելերի թնջուկ,
Անապատի ծարավ ես ու սով,
Սիրում եմ խճճվել քո մեջ,
Քեզ հորինել, ապա հորինվել քեզնով։
Պարզապես կին ես,
Փառահեղորեն արձակված գնդակ,
Ես եղա քո թիրախն ընտիր ու զոհն ընտրյալ,
Եվ վրիպումդ ամենաշքեղ
Ես՝ պարզապես մի տղամարդ։
ՍԵՆՏԻՄԵՆՏԱԼ
Ինչ լավ է, որ դու հենց այսպիսին ես՝
մարմնեղեն գավաթ՜ լցված հուլիսով,
ցոլում ես խնդուն, վետվետում դեմս
շողերի նման, շողերի նման։
Ինչքան էլ լույսեր վառվեն դահլիճում,
քո լույսը լույսի երազ ու աստված,
ջահելությունդ թև է ու թռչուն
հողմերի նման, հողմերի նման։
Աշխարհը շուրջդ եփ ու կրակի,
Դու հույզ, ներշնչանք, դու կրակի ձև,
Հուսացող սրտից հեղվող աղոթքի
տողերի նման, տողերի նման։
ՀԱԿՈԲ ՄՈՎՍԵՍ
ՖԼՈՐԱ
Գիշերվա քամի՞ն շշնջաց դարձյալ:
Ջրերին իջած ա՞ստղ էր հուրհրան…
Ի՞նչ անուններ են գիշերով բուրում
մեր շրթունքները:-
Ով մերը չեղավ` կանչում ենք նրան:
Ում կորցրեցինք` նա մնաց մերը:
Ում կորցրեցինք… Ինչպես վարդը այն
անցած մայիսի վարդը բուրավետ,
որի չորացած թերթերը սակայն
մենք մի սիրելի գրքի էջերում,
չգիտես ինչու, պահում ենք հավետ:
Իմ հիշողության պարտեզների մեջ
քեզ ինչպե՞ս կանչեմ,
ինչպե՞ս կրկնեմ անունը քո թանկ:
– Բայց անուններ կան, որ պիտի չասենք,
այլ գիշերվա մեջ, հանկարծ զարթնելով,
պիտի հեկեկանք:
Հրաչյա Սարուխան
ԱՅՍ ԳԻՇԵՐ
Անետին
Տերևների տակ թող սերը քնի:
Մոմերը հալվեն կաթիլ առ կաթիլ:
Մի քիչ հաց լիներ ու մի քիչ գինի…
Ատի’ր, խնդրում եմ, շուրթերս ատիր:
Լուսինն այս գիշեր ագռավ կդառնա:
Աստղերը` մոշի փայլփլուն հատիկ:
Խղճմտանքներիդ հաշիվը խառնած-
Ատի’ր, խնդրում եմ, աչքերս ատիր:
Թող այս գիշեր էլ սրբերն ինձ խաբեն:
Սատանան հառնի երկնքի պատին:
Աղոթագրքի մրու՜րը լափեմ…
Ատի’ր, խնդրում եմ, մեղքերս ատիր:
Թող զուգավորվեն ժպիտով ցինիկ
Ստույգ դժոխքն ու դրախտը պատիր:
Մի քիչ հաց լիներ ու մի քիչ գինի…
Ատի’ր, խնդրում եմ, աղոթքս ատիր:
***
Եթե հիշեիր դու ինձ,
Կողք-կողքի կանգնած
Կճանապարհեինք հեռավոր նավերին
Եվ արծաթե ձկներ կորոնեինք ջրերի մեջ։
Եթե հիշեիր դու ինձ,
Մանրիկ ավազների վրա կփռեինք մեր անցյալը
Կքայլեինք փշրվող ալիքների երկարության
Եվ մեր հիշողության լաստը կսահեր
Պատանեկան անուրջների միջով։
Իսկ հետո,
Երբ ձայնս քսվեր աչքերիդ փայլին,
Եվ կրծքիդ թափվող
Տերևներ դաոնային շուրթերս,—
Կխնդրեինք մեր ձեռքերին,
Որ միանան։
Եթե հիշեիր դու ինձ…
Եթե հիշեիր դու ինձ…
***
Ափս՝ մոմակալ– Իր հինգ մոմերով։
(Միասին ենք մենք): Տասը զույգ մոմեր։
Լուսնի մանգաղը
Հուշերիս ցանած գիշերն է հնձում։
(Անխոս ենք ու լոլո): Երկու զույգ աչքեր։
Լուսինը հալվեց։
Ահա’
Ծորում է քսան մոմերից
Ու չորս աչքերից կաթկթում դանդաղ…
ՎԱՀԱԳՆ ԱԹԱԲԵԿՅԱՆ
Nature Morte
Աշնան ուշ բոցերի մարմրացող ոսկում
Չծերացած հոգու չծերացող սոսկում.
Այդ անբարբառ խոսքի կապտակապույտ հոսքից
Սերն է ավիշներով մաշկի տակ սողոսկում:
(Ճանապարհը՝ երկար
եւ օրերը՝ հաշված…
Մամրացող դեռ կամ
բոցերի մեջ աշնան).
Դու՝ միածին դուստըր մանուկ ծիածանի –
Նվաստ ի վերուստըս՝ հանգվույն քո կածանի
ոտքերիդ ուղեկից, որի անգույն վրա
ոչ ոք հաղթանակի դրոշ չի ծածանի:
Ես՝ մի ուրիշ վաղվա խոստում հազարադեմ,
Ես՝ անհնար ուղիդ լուսավորող կանթեղ,
Կուզես՝ եղիր, մնա, կուզես՝ ելիր, գնա
ուր որ աչքդ կտրի – ես կլինեմ այնտեղ:
Եւ քեզ՝ բազմաձեւիդ, եւ ինձ՝ բազմամեղիս
չի սահմանված ըմպել առօրյայի լեղին,-
ես՝ բնության գրկից անհետացող տեսակ,
դու՝ պարզ արդարացում ձեր անհաստատ ցեղի:
(Ճանապարհը՝ երկար
եւ օրերը՝ հաշված…
Եւ շուրթերդ՝ վերկանչ
իմ արյանը վարժված):
Ներսես Աթաբեկյան
Մենք այստեղ եղել ենք:
Հիշեցի’:-
Այստեղ բույրեր կան դեռ
Անցյալ օգոստոսից,
երբ ծորում էր ինչպես
դեղին մեղրը հացին
հետկեսօրը`թանձր ու թափանցիկ,
և բույրերից հստակ առանձնանում,
բարձրանում էր բույրը հասած դեղձի,
դռնապանը մայթին
մի պուտ ջուր էր ցանում
ու պրկվում էր նեղլիկ ծիածանով
անածական սիրուն եկեղեցին:
Քո արմունկից քիչ վեր
աղվամազ էր դեղձի,
քո արմունկից քիչ վար
կիսած դեղձի փոսիկ,
շոգն իսկապես շոգ էր,
ու թվաց ինձ
շոգած մայթը հիմա պիտի մայթով հոսի:
Անթափանցիկ շոգ էր,
Երբ հպվեցիր,
փշաքաղվաշ դեղձի
աղվամազ էր,ու քեզ
կարոտեցի հեռվից սիրածի պես
ու սիրեցի ինչպես հեռացածին…
ՔԵԶ
միագո՛ւյն եմ տեսնում,
եզրագծերն աղո՚տ։–
ևախահարձակ վախը վայելում է ինձ դեռ։
միագույն եմ տեսնում
քե՛զ,– ծաղիկներ քաղող,–
քաղաքային այգու դոների դեմ։
Չէ՛, վերադարձ չկա,
չվերթն արգելված է.
գողացել են թիկնոցն ուխտավորի։
Ու պառկում է երդվյալ մենակյացը
վախ շոշափող շոգի թուխ թեւերին։
Ու կանչում է վերջին
կանչը անհույս հեռվից,
ու հետճաշյա նիրհը արձանների
օրորում է ոմն լացակումած թախիծ՝
իբրեւ ծանո՜թ, ծանո՜թ օծանելիք…
Հանկարծ hասկացա
Մենք իրար պարզված
մատներ ենք կույրի
ու չենք հանդիպում
մենք իրար պարզված
մատներ ենք նույնիսկ
երբ արդեն չկանք
մենք ձայն ենք
վաղուց երկնաքարտեզից
ջնջված երկնքում
մենք ջրի ձայն ենք
անապատների
երկրում ճաքճքած
մենք աչք ենք
երկինք նայող ջրհորի
թափանցիկ կոպով
մենք կանչ ենք
երկինք նայող ջրհորին
աստղի հետ կապող
երես առ երես
միևնույն դեմքն ենք
դարով վրիպած
լուսնակածանով
քայլողի հետքեր
որ թափվում են ցած…
ՎԵՑԵՐՈՐԴ ԵՂԱՆԱԿԸ
Փարիզում նորից գարուն է,
իսկ մեզ մոտ՝ տարվա եղանակը նույն,
որ Բանաստեղծի խնդրանքով եկավ
ու չի հեռանում,-
առավոտները շուտ են ծերանում,
տգեղ են սմքում թփերը գաճաճ,
ու սեր չի դառնում ոչ մի դերանուն՝
թյուրիմացաբար ճամփեքիդ աճած,-
տասնմեկերորդ անգամ դեղձենին
մեռնում է՝ գարնան ճամփան պահելով,
անեծքի պես է իջնում կածանի
ծամը՝ քո հերվա ձյունից պաղելով,-
խոտը – հիվանդի մկրատած մազեր,
տենդի պես – ջրի կաթնագույն հեռուն,
և այն, որ սիրտը մի գիշեր ուզեց-
խելապակասի վախ է սևեռուն,-
ներսերո՞ւմ եմ դեռ, թե դուրս են կանչում
ծառերը ծաղկած ու պայծառատես,-
ու սպասում ես ինձ տողավերջում
տարվա վեցերորդ եղանակի պես…
ԷՍՊԻՍԻ ԲԱՆԵՐ
Մալաթիայի փողոցներում հալվեց իմ առաջին սերը:
Անձրևներ էին-
Երևան-Վենետիկ տրանզիտ,
ու քաղաքը լողում էր տխրության դեղին ջրերում:
– Հալվում է,- ասաց Կոմայգու ծռված ստվերը
և անտուն շան աչքերով նայեց հեռուն…
Գարուն էր կարծեմ դեռ մի քիչ,
ու գոնդոլների երամը սև էր.
Երևանը հենել էր սանդուղքը երկնքին
ու մի փունջ թրջված սեր էր կրծքին սեղմել-
իր գժերի նման, որ շարվել էին շուրջը,
աչքերում՝ չասելիքը, որ հաստատ կսպաներ մեզ,
ու հեռվից հրաշք էր Ռիալտոյի կամուրջը-
հեռվից,
քեզ նման,
տառապանքի պես…
ՎԱՐԴԱՆ ՀԱԿՈԲՅԱՆ
ԽՈՍՏՈՎԱՆՈՒԹՅՈՒՆ
Ես նորից հիշում եմ քեզ,
եւ պահը ունենում է խորհուրդ,
եւ օրը ունենում է արեւ,
եւ սիրտը ունենում է կարոտ,
եւ դու իմն ես դառնում ավելի:
Ես նորից ներում եմ քեզ,
եւ լույսը ունենում է աղջիկ,
եւ հույսը ունենում է ճամփա,
եւ միտքը մոտենում է ափին,
եւ դու իմն ես դառնում ավելի:
Ես նորից կանչում եմ քեզ,
եւ ճամփան ունենում է ետդարձ,
եւ խոտն ունենում է ծաղիկ,
եւ հավքն ունենում է երգեր,
եւ դու իմն ես դառնում ավելի:
Դու հավերժ տանջում ես ինձ,
եւ ցավը ունենում է պսակ,
եւ հոգին ունենում է երազ,
եւ չի ունենում սերը սահմաններ,
եւ դու իմն ես դառնում ավելի:
ՈՒՇԱՑԱԾ ԹՈՒՂԹ ՄԻ ԱՂՋԿԱ, ՈՎ ԻՆՁ ԱՅԼԵՎՍ ՉԻ ՀԻՇՈՒՄ
Անմեղությամբ նայիր ինձ` հեռվի~ց-հեռու, որ հանկարծ
մեղավոր չերևամ: Ինձ մոտ չեմ: Մենություն,
ուր բարձրանում է տատասկը վայրի, իսկ հույսը
ձգվում է ավելի, քան իմ ճամփան է:
Ինձ թվում է, թե արևը սերվել է լեռան
գագաթին բուսնող ծաղիկներից և իր մենությամբ
լցնում է երկնքի անափ անապատները:
Մինչև մի հավք չի կանգնում ինչ-որ թփի վրա
ադամամութին ու չի երգում, արևը
դուրս չի գալիս: Վաղը միշտ ուշ է լինում:
Ու չեմ զարմանում, թե ինչպես է գինու
բաժակը հանկարծ սկսում ջերմանալ`
քո տաք շուրթերին դեռևս չհասած:
Թեև մեր բոլոր դաշտերը հիմա
ռազմադաշտեր են, սակայն դա ամենևին էլ
չի նշանակում, թե այնտեղ
ծաղիկներ չեն բուսնում:
Ես մի օր կգամ: Իսկ երբ գրիչ եմ վերցնում,
ուրեմն արդեն ճանապարհ եմ ընկել և կարող եմ
այս աշխարհում հասնել ամենուրեք, բացի
այն տեղից, ուր դու փնտրում ես ինձ:
Քարտեզներին չեմ դիմում իմ ճանապարհին, ոչ էլ
նշաններին երթևեկության, բանաստեղծությունը
դրանք շպրտել է մի կողմ` վաղուց, շա~տ վաղուց:
Ես առաջնորդվում եմ հոգու սլաքներով:
Ես հրաժարվում եմ քեզ մոտ բերող բոլոր
ճանապարհներից, որ բաց են արդեն,
ես ուզում եմ հայտնագործել մի նոր ուղի,
որով առաջինը ես եմ գալու դեպի քեզ:
Իմն են աշխարհի բոլոր չբացված ճանապարհները:
Ի~նչ լավ է, որ այլևս
ինձ չես հիշում, այդպես
ավելի անմեղ ես:
ՏԽՈՒՐ ՀԵՌՈՒ
Դու երբեք ինձ մոտիկ չես լինում, և
ես սկսել եմ արդեն սիրել… հեռուն,
իսկ հեռվի մեջ`
անհայտությունը: Հետքերով գնացողը
չի հասնում, նա պարզապես կրկնում է
նախորդ ուղևորներին: Դու նախորդ չունես`
եթե չհաշվենք թռչուններին
երազների:
Ուզո՞ւմ ես` երամի հետ թռիր-արի,
ես քեզ կճանաչեմ իմ սրտի ցավից:
Սպասումների անհունում, ամենախորքում ջրերի
մի մոմածաղիկ է վառվում`
հովանի է նրան աջը Հիսուսի.
քեզ սիրո խոսքեր
ասելուց առաջ
ես միշտ նայում եմ այդ լույսին:
Փա՞կ են ուղիները: Իսկ ինձ
բացում է ինքը` ճամփան, քայլ առ քայլ,
և հեռուն դառնում է
արգելված խնձորի նման գայթակղիչ:
Ես դողու՜մ եմ մոմալույսի խորքում: Եթե ծաղկի
թոշնելը չլիներ, նա չէր լինի ծաղիկ, իսկ
երբ սիրում են ինքնամոռաց (այդպես լինում է
հազար տարին մեկ) ծաղկի ցողունը
ջարդված տեղից
կպչում-բուսնում է, դալարում նորից: Ես չգիտեմ, կարո ՞ղ եմ
լինել այնպիսին, որ դու լինես
ամենալավը: Մեր միջև`
սարեր-ձորեր… Իսկ այնտեղ, ուր
լեռներն են ճեմում, զարմանալի մաքուր ու զարմանալի
զրնգուն է օդը, և թռչունները թեթև են
հաղթահարում այն:
Թռչունները… Նրանք մանրիկ-մանրիկ կտցում-հանում են
իմ նյարդերը, ես
թեթևանում եմ,
դատարկվում եմ այնքան, որ հավքերը դրանից հետո
բույն են հյուսում կրծքավանդակիս մեջ, ճիշտ այնտեղ, ուր
մի ժամանակ երգում էր
սիրտս:
Լռելը դարձել է անհնար, թեպետ մեկ-մեկ իմ
վերարկուի փոխարեն ինձ եմ կախում լռության գամերից`
զգեստների պահարանում, իսկ
վերարկուս գնում, անարգել զբաղեցնում է ինձ հատկացված
աթոռը: Ես երազից,
աստղերից կչքվեի, թե չլինեին աչքերդ:
Թախծոտ հայացք ունի հեռուն:
Ափս պարզում եմ հաճախ` կարող ես այնտեղ
ցանքս անել,
կուզես` հուշերի,
կուզես` անուրջների.
այնպես արագ են աչքերդ ծլում: Աշնանացա՜ն է:
Երեկ ձեռքով կանգնեցրի քո թռչող պատուհանը,
որով դու երբեմն-երբեմն գլուխդ հանում,
ձեռքով էիր անում ինձ: Ես անցյալ-կորուսյալ
քարեր եմ հավաքում, օրեր եմ հավաքում, հավաքում եմ ձեղուններ,
ու դռներ… Որտե ՞ղ եմ վաղը ապրելու,
եթե կորցնեմ հանգրվանս
վերջին`
հույսը հանդիպման: Հիշո ՞ւմ ես, միշտ ասում էիր,
թե մենք միասին բնակվելու ենք ինչ – որ մի անհայտ
ծաղկի կոկոնում, իսկ
ծաղիկը հեռվում է, հեռուն էլ հեռու է, յոթ ծովերի խորքում:
Ես իմ օրերի վազքում ինքս ինձ մրցակցում եմ,
և երբ, ի վերջո, հատում եմ եզրագիծը սահմանված,
տեսնում եմ, որ
իմ ստվերն ինձանից հետ է մնացել` ուղիղ… մեկ դարով,
այսինքն` այնքան, որքան դու հիմա հեռու ես ինձանից, և
ավելի ես հեռանում, քան տարածությունն է իմ ու քո միջև:
Ես իմ հեռուն նվիրում եմ բանաստեղծությանը, որ ապրում է կոկոնից դուրս:
Կարեն Անտաշյան
ԳԼԽԱՊՏՈՒՅՏ
Գինեհամ պաչիկներ և մշուշոտ բառեր,
սպասիր… երջանկություն` կծել-մծել չկա…
Հարևանները, վարագույրները…
ներերակային քչփչոց,
թաքնվելու ցանկություն, լ
ույսը, լույսը… ավելորդ թիթիզություն է,
ներսի և դրսի սահմանները
լղոզված են իմպրեսիոնիզմի ոճով:
Լրիվ անսպասելի –
իրենք իրենց թերթվող անապատներ և ծովեր –
պետք է միայն թքոտել… ցուցամատը –
դեղնակարմիր և կապտամոխրագույն,
վարդագույնի նրբին անցումներով անօդ տարածություն
և ամեն անգամ միևնույն տեղում… ձնծաղիկներ…
(ֆենիլէթիլամինային շոկ)
բացահայտումներ և համակերպում,
ընդվզումներ և շշուկներ,
տաք ու ցավոտ,
անիմաստ ու խորհրդավոր,
մթնշաղ և ցայգալույս –
ավարտվեցիր… սկիզբ առար
իմ ներսից…
– Էս ի՞նչ արիր, խելա´ռ, ե´կ լուսամուտի մոտ.
ինձ թվում է` գարունը 3 ամիս շուտ սկսվեց…
(բա Նոր տարին…):
Ձնհալի կաթոցք,
ճպռոտ աչքերը տրորող գարուն,
գինեհամ բողբոջներ և մշուշոտ ձնծաղիկներ…
(գժո´, արդեն անդառնալի է ձնհալը…)
փողոցներում լիքը բողբոջած ձեռքեր,
գլխարկներ, վերարկուներ, շրթունքներ,
և տիեզերքը պարուրաձև ալիքող
գլխապտու ՜յտ…
գլխապտու ՜յտ…
գլխապտու ՜յտ…
Կտղուց
Սիրելիս,
այնքան վաղուց չես խմել ինձնից,
որ հասցրել եմ կուտակվել –
ծով եմ կտրել ներհոսող անձրևներից
ու ստորգետնյա ակունքներից քաղցրացել եմ:
Քեզ համար լցված այս ծոցը չի մտել ոչ ոք
և հիմա անուշ եմ ու անաղմուկ,
ազնիվ եմ ու թունդ` դանդաղ ունենալու համար:
Եղեգնյա փողերով ծփում է ափս քեզ տենչող,
ամենակուլ վիշապներով վխտում է ներսս,
աստղասերմերով լիքն եմ ափեափ:
Հենց որ դիպչես ինձ` կհալվեն զգեստներդ,
հենց հուզվես, սուզվես, ուզես խմել`
գնարբուկի բույր կդառնաս,
երաշտ արտերին անձրևելու փափագ,
երազ կդառնաս թռչել կարողանալու մասին:
Երբ վերջապես հասնես պապակ, չշտապես –
ինձ զգուշորեն ճաշակիր –
իբրևի հավերաժական սիրո հմայանք,
իբրև ճակատագիր:
Բույն
Իմ մատից փուշ կհանեմ, քո հյուսից մազ կքաշեմ,
մեզ համար բույն կհյուսեմ,
նանիկս:
Ինքնիշխան երազապետություն –
հասցեն՝
Գարնան դողդոջ անձրև,
ծաղկած դեղձենիների թավուտ, կամ –
Գնացքների գերեզմանոց,
նախկին Երևան-Վան վագոն, կամ –
Ծիլի-Ծով, եղեգնյա փողերի ծոց, կամ –
Մերտուն:
Ես բույն կհյուսեմ մեզ համար – այնպիսին,
որի բոլոր կռնակները, բռնակները, դռնակները,
անկողինները, բազրիքներն ու հատկապես պատուհանագոգերը
սիրո հարմար կլինեն, նանիկս:
Բույնն՝ իբրև արթնանալու ամենահրաշալի վայր,
բույնն՝ իր առավոտվա
թարխունա-թեյա տաք բնահոտով:
Չէ՞ որ
կրկնվելու չափ դանդաղ թերթվող օրերի էվոլյուցիան
առաջ են տանում աշխարհի բոլոր բնակյալները, որ
շնչելու ժամանակ չունեն, հոգնելու ժամանակ չունեն,
ապրելու ժամամանակ չունեն և, հատկապես,
ժամանակ չունեն մասնակցելու
ընթացիկ բոլոր հեղափոխություններին:
Այս գարնանը,
որ ոչ մի կերպ չի ուզում բաց թողնել
իր բնաստեղծության տարիքը,
ես բույն կգրեմ մեզ համար, նանի՛կս,
իբրև հավերժական ժամադրավայր,
ուր ամեն ինչ առաջին ու վերջին անգամ է լինում:
Ես բու պապա, դու մամա բու, մի բուն լիքը բու-բվեճ՝
իր հարակից լվացքի անվերջանալի պարանով,
որից կախ կգիշերի քոռ բուերի մեր ընտանիքը՝
շարված ըստ հասակի, փռչոտության աստիճանի,
գույնի ու նշանակության:
Վախ, դեռ ինչքան ջրեր են հորդելու մեզանից,
նանի՛կս:
ԱՐԱՐԱՏ ՄԿՐՏՈՒՄՅԱՆ
Չէ, ինչո՞ւ հարբած,
պարզապես գինի էր և շատ էր,
և ամեն անգամ քո կենացն էր լսվում,
և ամեն անգամ դու չէիր լսում:
Պարզապես տարածություն էր, որ հարկավոր էր… խմել:
Որ հարկավոր էր խմել և հասնել քեզ:
Եվ հասնել… և լռել:
Չէ, ի՞նչ կարոտ,
պարզապես դու չես հերիքում,
անընդհատ չես հերիքում,
էլ երբեք չես հերիքում,
էլ երբեք չես հերիքում
իբրև ներկայություն
և մոտեցող ձեռք:
Չէ, ի՞նչ սեր,
պարզապես դու փակում ես աչքերդ,
որ ես երազ տեսնեմ,
քայլում ես, որ ես հոգնեմ.
ծնվում ես, որ շարունակվեմ.
հիվանդանում ես, որ ինձ համար բժիշկ կանչեն,
ասում ես` գարուն է,
որ ճերմակ ծաղկաբուրմունք հնչի իմ աչքերում,
ժպտում ես, որովհետև ինձ սազում է,
ծիծաղում ես, որ մարդիկ իմ մասին ասեն` ուրախ մարդ է,
հագնվում ես, որ ես չմրսեմ,
արձակում ես կոճակներդ,
որովհետև ես եմ շոգում…
…Ապրիր,
թե չէ մարդիկ դժվարությամբ կտանեն
իմ աճյունը ծառերի միջով:
ՍԵՐ
Ասել է թե`
արթնացել ես այսօր,
որ վաղը հիշես,
թե ինչ էիր անելու երեկ:
Ասել է թե`
երկու խնձորներից
քեզ չի հերիքում
երրորդը
և անընդհատ թվում է, որ այդ պահին
մեկը տրոփում է
քո մասին:
Ասել է թե`
փողոցի շներն անգամ
քեզ ճանաչում են
և «բարև» են հաչում,
որ չմոռանաս
սովորականի պես
ծխախոտ վառել
և շարունակել կիսատ զրույցդ:
Ասել է թե`
արթնանում ես կեսգիշերին
և վախով հասկանում,
որ գիշերուկես է արդեն
ինչ
չես տեսել նրան:
***
Մեր բաժանումը ինձ սովորեցրեց
քո հետքերը փնտրել միայն
հայտնության մեջ իմ կորուսյալ
պատրանքների
և լոկ այնտեղ,
որտեղ չկաս
ու չես եղել մինչև անգամ:
Մեր բաժանումը ինձ սովորեցրեց
քեզ հիշելիս
հիշողության մեհյաններում
հեթանոսվող գիշերներին զոհ մատուցել:
Մեր բաժանումը ինձ հիշեցրեց
մեր հիշողության մեհյաններում հեթանոսվող գիշերներին
ոհ մատուցել`
քրիստոնյա մի բաժակ սուրճ,
անքնություն,
խաչված մի ցանց պատկերազարդ
և քեզ երբեք չհիշելու ջանքեր
իզուր:
Եվ հիշելով քո շուրթերի գգվանքը գիրգ`
ցնորածիր նախկին տենդով
ջերմ համբուրել
տաք շուրթերը
ծխախոտի
և ծխի անգո քուլաների մեջ
որոնել ինչ-որ պատրանք մնայուն:
Ես սովորեցի աշխարհին նայել
առանք քո աչքերի,
քո ժպիտով չժպտալ մարդկանց
Եվ չփնտրել քո խենթությամբ
անհայտ արահետներ:
Ես սովորեցի փողոցներում
Չորոնել քո հայացքի տաքությունը`
ծարավ մոլեգնությամբ:
Ես հասկացա,
որ ամենից քիչ
ինքներս հենց մենք գիտենք
և այդ պատճառով
մենք մեզ փնտրում ենք ուրիշների մեջ,
իսկ երբ որ գտնում ենք ինչ-որ չափով`
միայն կորուստն է դրանից դառնում ծանր ավելի…
Եվ հասկացա,
որ այն չափազանց ճշմարիտ է
բարձր ասելու համար
(իսկ մենք սիրում ենք գեղեցիկ ստեր),
որ այս ամենը կարելի է
լոկ հասկանալ
և հանկարծ… լռել,
և բաժանվել կարելի է…
չբաժանվելով,
ինչպես և սիրել… չսիրելու պես
և համուրել կարելի է… (նույնիսկ համբուրել)
խղճալու նման…
և ես հիմա
սովորում եմ
բաժանվելով
չբաժանվել…
…այսինքն` իսկապես
բաժանվել քեզնից…
Սամվել Զուլոյան
ԵՐԿՎՈՒԹՅՈՒՆ
Ես գիտեի, որ կաս,
Որ դու կգաս մի օր`
Մշուշ լինի, անձրև,
Թե կիրակի,
Վաղուց փնտրած սիրո,
Քրոջ տեսքով մոլոր…
Եվ ուշացած հուշդ
Դուռս պիտի թակի:
Եվ գիտեի, որ դու
Հայտնվում ես միշտ ուշ,
Անակնկալ, ուրիշ ժամանակից-
Ավետիսիդ կարոտ
Հոգուս իջար ոնց գույժ`
Դարձնելով կորուստն իմ կրկնակի:
Ես ամենքից հոգնած,
Դարձրած ողջը հուշ
Եվ վաստակած արդեն իմ կիրակին`
Խմում էի գինին
Իմ առօրյա անուժ,
Գոհ մաղթանքներ հղում
Պահապան Հրեշտակիս:
Բայց դու եկար հանկարծ-
Քրոջ տեսքով մոլոր,
Ինձ դարձրիր երկդեմ ու երկակի…
Եվ մնում է կիսված
Երկրորդությունն իմ նոր,
Եվ անձրև է, մշուշ ու կիրակի…
***
Այո՛, հենց սա է սերը, Մարիա՛,
Վշտի կաթիլ է, տառապանքի ծով,
Մեռնող երազի հևքն են, Մարիա՛,
Խաբված անուրջի աչքերը լացող:
Ո՛ճ, մնաս բարով պետք չէ, Մարիա՛,
Հեռացողներին ճամփան չեն ների,
Գիտե՞ս, ինձ մի օր մի ծեր սատանա
Պատմեց լեգենդը մեռնող ճայերի:
Նրանք ապրում են ծովերի վրա`
Ծով ու երկնքի կապույտին գերի,
Բանտված ճախրանք է երազը նրանց,
Ու մահը երգ է` անավարտ, թերի:
Ի՞նչ մնաս բարով, ի՞նչ վերջ, Մարիա՛,
Սերը շքերթ է հրաժեշտների…
Տե՛ս, օրորվում են ջրերի վրա
Ճերմակ թևերը մեռած ճայերի:
Էդուարդ Միլիտոնյան
ԿԻՆԸ
Կին, ստեղծվել ես մեղքի կողից,
Խնձորի բույրից և խաղողից սև,
Վաղնջյան, մենակ տղամարդու
Վայրի թառանչից և ողբից անձև։
Դու մեղքից սիրո ոսկի պեղել,
Որպես քուրմ դրել տղամարդու դեմ,
Ասում ես՝ նրան եոկրպագիր,
Գեհենն ընդունիր՝ ինչպես մի եդեմ։
Կին, ճակատագիր և սեպագիր՝
Խրված ոսկրի և հոգու ընդերքում,
Ոչ ոք չի կարող գիրդ կարդալ
Ոչ անկողնու մեջ, ոչ էլ երկնքում։
Խաչիկ Մանուկյան
Դու մեղավոր ես-գեղեցիկ ես դու,
Շռայլ ցնորք ես այս պադ հանդեսում,
Քո հմայքներից պոկված կրակը
Բյուր երակների պատեր է լիզում։
Եվ պարկեշտության ի՜նչ ծովեր են պետք,
Որ կրքի հսկա այս նավը խեղդեն,
Աշխարհում չկա ոչ մի փոթորիկ,
Որ չխոնարհվի առագաստիդ դեմ։
Քանի~ արքաներ քո բագին-ծոցում
Զոհեցին իրենց վարքը թագակիր.
Վեհափառորեն դու՛ էիր օծում
Պատմության ընթացք ու ճակատագիր։
ԳԱՐՈՒՆ
Կրծքաբաց աղջիկը հերարձակ վազում է,
Ու դաշտը չի ուզում վերջանալ,
Արթնացել է տղան ու թաքուն երազում է
Անորոշ, բայց պայծառ մի բան։
ծիծառը թռչում է, թռչում ու թռչում է
Թեւերը խառնում է երկնքին,
Հարեւան շնիկի հետ անիմաստ վիճում է
Արդուկված, ծերացած մի կին։
Իսկ կատուն, օհ, կատուն տանիքում մռռում է,
Նռռում են նյարդերը պիրկ:
Գազանները, մարդիկ, ջրերը ուզում են
Ուզում են անկողին ու գիրկ։
***
Սիրուն է ու… շա՜տ է սիրուն,
Ծիրանի պես ո՛նց է հասել,
Թվում է, թե նրա սիրույն
վաղուց է քո ձայնը հասել։
Խոսում ես՝ ու երգ է հոսում՝
Եթերային ու. անթերի,
Ի՛նքն է բացում սիրո լեզուն՝
Բոց խառնելով քո անթեղին։
Գիշերն ի լույս երգն էր այցի,
Մշուշվել ու բան չեմ հիշում,
Երազի պես փայլփլեցի
Նրա չքնա՛ղ ոսկեփոշում։
Էդուարդ Հախվերդյան
քո սերը ինձ դատապարտեց մահվան
քո սերը ինձ աքսորեց մենության կղզի
ափսոս
շատ ափսոս
համաներում եղավ
իսկ խարանը դատապարտվածի
մնաց ճակատիս
***
Անշուշտ սատանաները ինձ խաբեցին
Ես չգիտեի
Ես չեի ուզում
Ես սխալմամբ
Բոլորովին պատահական
Այն էլ շշուկով
Արտաբերեցի
«Ես քեզ սիրում եմ»
Երկինք ու գետին իրար խառնվեց
Որտեղ խավար էր
Արևը ծագեց
Որտեղ արև էր
Իսպառ խավարեց
Եվ մորեխների սև ամպը իջավ
Սրտիս ոսկեհուր ցորենի արտին
Գրողը տանի
Այս տարի էլ
Սովի մատնվեցինք
Հենրիկ Էդոյան
ՄԻԱՍԻՆ ԵՍ ՈՒ ԴՈՒ
Թե ձեռք տամ քո լույսին
ես լույս կդառնամ
թե ձեռք տամ ստվերիդ
կդառնամ ստվեր
թե ձեռք տամ երազիդ
կդառնամ երազ
թե ձեռքս մոտեցնեմ
քո սիրո շրջանակին
ես սեր կդառնամ
լրիվ ամբողջովին
թե ձեռք տամ քո հոգուն
թե մտնեմ քո մեջ
միասին սիրելիս
կմեռնենք իրար հետ:
***
Սերը կանաչ օգոստոսյան սաղարթ է,
Թեքված ներքև, մարմնի վրա և հոգու,
(օ, դու, խզիր խաղաղությունն այս մաքուր
և արթնացրու շարժումներն այն),
բայց արդեն օդն են կտրում նոր թռչուններ,
նոր վարդեր, օգոստոսն է խեցու նման ճառագում,
սերն անցնում է, ինչպես աստղը քաղաքում,
(իբրև նորից վերադարձող մի պատկեր),
միրաժի մեջ օգոստոսյան կրակի
բռնկվում են թռիչքները ցանկության,
արձագանքներն ուժգնանում են կրկնակի,
մեծանում են, անշարժանում հոգու մեջ,
դառնում փայլուն մարմին առած ակնթարթ,
(ոսկու ձուլվածք, կանաչ սաղարթ, երազ, վերջ):
Հրանտ Ալեքսանյան
ԽՈՐԱՆԱՐԴ – 2
Կինը բյուրպատիկ է սիրում
հաղթող զինվորին,
նրա հաղթությամբ կինը Մարիամ Է։ –
Այդ գիտեն բոլոր կռվող տղամարդիկ,
և նրանց արյունը սաստիկ եփ է գալիս,
և նրանք միմիայն հաղթություն են տենչում,
և կռիվն Էրիցս բորբոքվում է
ժամանակի լեցուն անկյուններում։ –
Օ կին գեղահրաշ– պատերազմնհրի չմարող ոգի։
ԽՈՐԱՆԱՐԴ – 22
Կինը եփում է
սեր, խոնարհություն, անուրջ, տառապանք–
ինչ կերակուր Է, ինչ ախորժաբեր,
հազար տարի էլ ուտելուց հետո
ոչ մի տղամարդ չի կշտանում…
Կանայք ակամա
հաճախ են շեղվում կերակրակարգից,
և կրակի պես նրանց գլխին
թափվում է մեկեն տղամարդկանց սերը֊
քաղցից ծնված։
Աշոտ Գաբրիելյան
Ծովի ու ցամաքի եզրին
Աստծո մատն է աղակալում…
Քո երկունքի ու իմ միջև
Ծովի ու ցամաքի երազն է պտղավորվում՝
Արարման օրերի ներդաշնությունը երկնելու համար…
Կոնքերիդ տարփահեզ ամբարում
Պահպանիր իմ հղած արարման շաբաթը
Եվ քարացած արցունքներիդ միջից
Հանիր բյուրեղյա բառերը,
Ուզում եմ համտեսել
Աստծո և իմ միջև եղած
Բառերի ոգին…
***
Բոլոր բառերը մոխրացնել է պետք,
Որպեսզի մերձենամ քեզ…
Որոնցում ծովն է փրփրում
Ու ցամաք նետում
Քո պիրկ մարմինը…
Բառերն այրվում են
Ու չեն մոխրանում…
Բառե՛ր, ո՞վ կտրեց ձեր պորտալարը
Եվ նետեց ինձ…
Ձեռքերս ծովին պարզած՝
Նորից հեռանում եմ քեզանից…
***
Աչքերիդ արտասուքը
Հրդեհված ծովեր է մարում…
Աչքերդ
Կաթիլ-կաթիլ լուսավորվում են
Ու ապաստան տալիս
Սիրո հրեշտակներին…
Թ՛ող քեզ զգամ
Իմ պարանոցի
Զարկերակի նման մերձ
Ու հեգ առ հեգ վանկեմ
Կորսված բառերի ոգին
Ու շնչառությանդ հնչյուները…
***
Անունդ եմ այրում թղթի վրայ
Եւ բառանախշ եմ փորձում կիտել կոնքիդ…
Արեւը ծիածան է յօրինում
Եւ վայրկեան առ վայրկեան
Կերպարանափոխում բառը,
Որն իր լի շուրթերին էր…
Եւ մէկ հնչիւն իսկ դեռ չդաջւած՝
Հեռանում է բառն ու արտասւում կրծքերիդ,
Որոնցում երկու փոքրիկ սնկեր են ծիլ տալիս…
***
Չեմ գրում՝
Քեզ եմ տեղավորում ասված տողերի մեջ,
Եվ խոսքս դառնում է չլսված պատմություն…
Սիրո մասին այլևս չեմ գրում,
Գրում եմ հանուն սիրո…
Նկատել եմ արցունքներ թաքցրած աչքերդ,
Որոնք իմ սրտում են արտասվում…
Սիրուց պոկվելը
Նման է կիսատ բանաստեղծության,
Որը ոչինչ չարժե,
Բացի նրանում եղած
ՍԵՐ բառից…
Ես այլևս չեմ գրում սիրո մասին…
Ներիր,
Չեմ գրում, քանզի անավարտ է մևում,
Չեմ գրում, ու սերը չի ավարտվի…
Էդուարդ Հարենց
Եկեք ծանոթանանք։
Ազգանունս Սեր է,
Իսկ անունս՝Համբույր,
Ունեմ աչքեր կանաչ
Ու կապուտակ լուսին
Ու տիեզերք-երակ՝
Լուսայգերանգ արյամբ։
Ու ծնվել եմ ահա Հավերժ դարասկզբին՝
Կենսաժպիտ տարվա
Ակնթարթներ ամսում,
Առասպելերորդ օրվա՝
լույս Գաղտնիքի գիշերը՝ Կարոտի ու Վերադարձի սիրուց,
Առեղծվածի մարմնով…
Հա, մի բան էլ ասեմ.
Ես սիրում եմ նրանց,
Ում անունը Սեր է ,
Ազգանունը՝ Համբույր…
Եկեք ծանոթանանք։
Արա Ալոյան
քեզ գտա՞ թե հորինեցի՝
որպես նոր բառ,
որը չի տեսել նույնիսկ մարդու երես,
որը երբեք չի գրվել-հանգավորվել,
եվ գտա՝ իբրև անհոմանիշ
ու անհականիշ ներդաշնակում տառոց,
որով պիտի բարբառեի
զարմանքն իմ արայական
ու արտառոց,
թանաքելով՝ որպես սիրո և ապրումի
առհավատչյա գալիքական…
Բայց լքեցիր ու մակդիրները ծնվեցին միանգամից,
այնպես, ինչպես թեթև սյուքից հետո
օվկիանների վրա ալիքը կա՛…
եվ լքեցիր ու քեզանից միայն մնաց նշանակությունը քո,
Եվ մնացին բառերն այս ապօրինի մանկունք ու ճչացող՝ որպես
Անհիշատակ որբեր…
***
Դու, արի՝ մտիր իմ աչքերի տակ,
որ չթրջվես քո անձրևներից,
Որ չթափառես որբ, աննպատակ,
Դու փրկիր աչերդ ուրիշ աչքերից:
Դու, արի՝ մտիր իմ համբույրի տակ,
որ աշնան ցրտից շուրթդ չցավի,
որ ցոլա շուրթիդ սիրարևը տաք,
Որ մահվան դեմքին ժպտա մի ծաղիկ:
Դու, արի՝ մտիր իմ ժպիտի մեջ,
Թող ստվեր լինի ժպիտս քոնին,
Իմը տխուր է, հիվանդ է ու խեղճ,
Մինչդեռ քոնն՝ Աստծուն երգս կձոնի:
Դու, արի՝ մտիր քարանձավն իմ սև,
Խորքերը դեպի թաքնատեսական,
Ներսում կգտնես ոգեղեն խազեր,
իմ ձեռագրով, քո հետքով սակայն:
Դու մայրամուտվիր՝ հանց Արև, Կարմիր,
Ետ դարձիր հոգուն՝ մարմիններից կեղծ,
Եվ թող կարոտը լոկ դառնա մարմին,
Բայց ոչ այն մեկի, որ կարոտ թողեց…
***
Իմ երակներով և սիրատրոփ քարտեզագրվեց
Քո այդ բաղձալի, հեռվից ցոլացող աշխարհամասը,
Եվ ծվեն-ծվեն ու քարը՝ քարի ու մանրամասն
Քո երջանկության՝ անինձ տաճարն էլ հավատադրվեց:
Իմ երակները Քեզ նկարեցին Քո Որմի վրա,
Որ հետո պիտի փլվեր ինձ վրա՝ իբրև տուժածի,
Եվ երակներս պիտի պայթեին հար և ուժացիր,
Բայց Դու՝ աներակ, Դու զարկո՛ղ, թարթո՛ղ սիրային ֆրազ:
Իմ երակներում եղանակներս Դու ես հոլովում,
Դո՛ւ ես ներարկում Գարուն հուզավառ, ուշաթա՛փ ձմեռ,
Աշնանախորը անարփի թախիծ, որ չի հանգցրել
Սիրտն իմ մխացող, սիրտն անսրտաձև՝ քո սրտի բովում:
Իմ երակներով և սրտատրոփ քարտեզագրվեց
այն անավետյաց, անդրախտային Ափը մեծ Սիրո,
Որտեղ ապրեցիր՝ իբրև երազանք՝ ցավս եզերող,
Որտեղ կլինեմ՝ իբրև հանգուցյալ: Երակն արյունեց…
***
Ինձ թեյ կտա՞ս, այսօր
Ինձ թեյ կտա՞ս, այսօր,
քո աչքերի համով,
Քո կարոտի գույնով,
Քո շուրթերի պես գոլ,
որ իմ ներսը ջերմի,
Որ չայրվի լեզուս,
Որ դու իմ մեջ լինես,
Որ ձմեռ չլինի:
Ինձ թեյ կտաս՞, այսօր,
Բոլորովին նոր թեյ,
Որ ցուցված է՝ սիրուց
հիվանդացածներին,
Եվ համրերին բոլոր,
Եվ խուլերին ամեն,
Զարկվածներին՝ սիրուց:
Տուր, ինձ, այդ թեյն այսօր՝
Արյունի պես բոսոր,
Քո մարմնի, հոգու
անանցելի գոլով՝
Որպես դեկտեմբերի
անմահական հեղուկ,
Որ խավարից էլի
չթանաքվի փետուրն
Ու ճերմակը խմվի
Եվ…ցմրուր…
Արմեն Մարտիրոսյան
Ես գիտեի, որ քեզ մի օր կկարոտեմ,
իմ ցանկացած, սիրած, իմ միամիտ աղջիկ,
ես աղոթքի նման լուռ հալվեցի քո դեմ,
ինչպես հոգեվարքի ճառագայթը վերջին։
Հարկավո՞ր էր արդյոք ճամփան այս քարքարոտ՝
հին սերերից խանձված, մաշված իմ վրանում,
որ արթնացավ իբրև ջահելության կարոտ՝
իմ ծերացած հոգու սառած դամբարանում։
«Ախ, հրդեհներ կան դեռ քո աչքերում ծերուկ,
և կա,֊ ասում էիր,– լուռ անթեղված կարոտ»,
ինձ կմարես, աղջիկ, այրող քո բոցերում,
կհասցնես մահվան գերեզմանին քարոտ։
Դու գիտեիր, որ ես՝ և ծեր, խանձված, և ծեր,–
եթե վառեմ հոգիս սիրո հրդեհներում,
ուրեմն՝ վերջ։ Զարթնող լուսաբացի գծեր
մարող մայրամուտիս էլ չեն հետևելու։
Բայց դու արի նորից, իմ ծերության աղջիկ,
քեզ կանչում եմ այրվող ոսկորներիս ճիչով,
թող մոխրանամ մեկից ճարճատյունով վերջին,
իսկ դու – դեռ տաք – քայլիր մոխիրներիս միջով։
Ես գիտեի, որ քեզ կկարոտեմ մի օր,
դու՝ ծերերին տրված երեխայի հասակ
և խավարս ցրող վերջին իմ աստնվոր –
իմ ցուրտ գերեզմանին հալվող լուսապսակ։
***
Երազանքների շուրթերի վրա
իջնում է մի երգ,
երգում է հիվանդ ջութակահարը,
յոթ անգամ ահա երգում է հիվանդ ջութակահարը
հառաչանքների շուրթերի վրա։
– Մինուճար աղջիկ, դուրս արի տնից,
եթե դու դուրս գաս, ես կմոռանամ
յոթ անգամ աղի իմ արցունքները։
Եվ աղջիկը ահա ելնում է տնից,
և թափանցիկ է իրանը նրա
հառաչանքի պես ու երազների,
մարմինը թափանցիկ է։
Երազանքների շուրթերի վրա
համբույրի նման կաթում է մի երգ՝
մի կաթիլ համբույր և մի կաթիլ երգ՝
հառաչանքների շուրթերի վրա։
Եվ աղջիկը ահա ծոցվորիկ է,
մինուճար աղջիկը ծոցվորիկ է
և անտեղյակ է այդ ամենին։
Եվ քանի որ այդ ամենը երազ է,
և մինուճար աղջիկները տներում փակվել են
և քանի որ մինուճար աղջիկները տներում փակվել են
իր երգը շարունակ
կրկնում է հիվանդ ջութակահարը,
և այդ ամենը փորագրվում է
հառաչանքների շուրթերի վրա։
– Մինուճար աղջիկ, դուրս արի տնից,
եթե դու դուրս գաս, ես կմոռանամ յոթ անգամ աղի իմ արցունքները։
***
Ես կգամ քեզ մոտ, երբ համբերության բաժակը լցվի
ապաշխարանքի Ծիր-Կաթիններով,
երբ լի բաժակի հարթ մակերեսին
և օտարացման, և հրաժեշտի ամպը չլողա։
Ես կմոռանամ երդումս նախկին,
թե իրար երբեք չենք հանդիպելու,
և մոռացումի անթացուպերով դուռդ կթակեմ։
Դու նախկին սիրո խայտանքը հագած՝
ինձ ներս կկանչես առաջվա նման,
իբր թե մեր մեջ ոչինչ չի եղել կոշտ ու խորդուբորդ,
իբր թե մեր մեջ ամպը չի սահել անլուր բաժանման։
Սերը չի հնանում,
հ՛նանում են միայն սիրահարները,
և հ՜ամբույրը շաղոտ չի թառամում,
թառամում են, ճաքում շրթունքները։
ՉԷ, Երազ Է սա, տեսիլք Է խաբող՝
ոչ համբերության բաժակ կա լցված
ապաշխարանքի Ծիր-Կաթիններով,
ոչ մոռացումի անթացուպեր կան փակ դուռը բախող
պարզապես իմ մեջ հեռավոր հուշը թրթռաց մի պահ
և հուշից ծնված մի փոքրիկ ծաղիկ իրանը թեքեց,
որ կողքի ծաղկին համբուրի կամաց,
պարզապես նրա թերթիկի միջից շաղիկը կաթեց՝
իբրև արցունքը այտերից քամված,
և առավոտի ծիածան փռվեց
իմ նախկին սիրո վիհերի վրա։
Իմ առավոտվա ծիրանի ծովում
առանց կանգառի, առանց հանգրվան
արցունքի ճերմակ կաթիլն Է լողում։
Ոչ սուզվում Է նա ծովի ջրերում,
ոչ շողշողում Է Ծիր-Կաթինի պես,
և համբերության բաժակը դատարկ
չի լցվում երբեք մի կաթ արցունքով։
Այդպես՜ անկանգառ, առանց հանգրվան
լողալու Է նա հեռավոր հուշի անտես ծովերի
անհայտության մեջ եթերանման։
Դու ասացիր՝ արի, որ վայելենք մեկտեղ
սիրո մեր դրախտի պտուղները քաղցր,
և ծոցիդ մեջ դրախտ կար իսկապես,
և Կենաց Ծառի խնձորները հասուն –
շլացուցիչ կարմիր –
կանչում էին, կանչում հազարաձայն,
և ես մեջը ընկա՜ երեխայի նման անգիտակից,
և ես մեջը ընկա՝ երեխայի նման հավատացյալ։
Եվ առավոտը բարի էր ու լուսավոր,
և առավոտը երկար շարունակվեց՝
Զատկի տոնի նման՝
լի օրհնությամբ շողի և տեղացող ոսկով։
Իբրև հազար անգամ փորձված աստղահմա,
դու բացեցիր ափը ձեռքիս
ու նայեցիր բախտի գծիկներին
և ասացիր, որ ես սիրո քո դրախտում
ապրելու եմ քեզ հետ հազար տարի։
Եվ խնձորները շատ էին հասուն,
և ծոցիդ դրախտը ծովածավալ կանչող էր,
և հրեշտակ եկավ այցելության՝
անբիծ իր հանդերձով հաստատելու,
որ իսկապես քեզ հետ կապրեմ հազար տարի։
Հայացքիդ տակ սերն էր՝ քառսուն ճյուղ-ծամ,
և Ադամի նման ես չգիտեմ ինչու հավատացի։
Այդ էր մեր բարձունքը՝ դժվար անցանելի,
այնտեղ աճում էին սիրո ծաղիկները չթառամող՝
թերթիկների վրա՝ արքայության եղյամ,
և ցող, և ցո՛ղ, և ցո՛ղ մարգարտափայլ։
Ասացիր՝ տուն շինենք առավոտվա անբիծ ճառագայթից,
և Ադամի նման ես չգիտեմ ինչու հավատացի՝
չիմանալով, որ ես տուն եմ շինում իրոք,
իսկ դու՝ ոստա՛յն, ոստա՛յն՝ այդ նույն ճառագայթի
աներևույթ շողով՝ հար կանացի:
Աշոտ Խաչատրյան
M. V. – ին
Ես քեզ սիրում եմ –
ես չկամ արդեն, աչքերս աշնան օրեր են խոնավ,
ես քեզ սիրում եմ –
եւ բառն ընկնում է՝ իր հետ տանելով ամեն գոյություն,
ես քեզ սիրում եմ –
եղել չի եղել, եւ ինչ եղել է՝ չի եղել բնավ,
ես քեզ սիրում եմ –
եւ դեռ բառեր կան, որ պիտի ընկնեն,
եւ դեռ օրեր կան աչքերիս նման,
ես կըկատարվի, ինչ-որ չի եղել,
եւ կընկնի վերջին բառը հատակին իբրեւ գոհություն:
Մեր վերջին հանդիպումը
Վերջին անգամ մենք հանդիպեցինք երազում:
Ես չեմ կարող ասել,
թե երազիս տեսել եմ քեզ,
որովհետեւ դա բոլորովին այլ է:
Մենք եկանք իրար ընդառաջ,
տակավին մոտեցանք,
ոչինչ չասացինք,
լուռ անցանք
ճանապարհի մեզ անծանոթ մի հատված,
հետո շրջվեցինք իրարից
եւ առանց հրաժեշտ տալու
գնացինք տարբեր ուղղությամբ:
Ոչինչ չի եղել կարծես,
բայց ասա ինձ,
ինչու՞ չեմ կարողանում մոռանալ
մեր վերջին հանդիպումը
երազում:
Արմեն Սարգսյան
Ես քեզ ընտրել եմ
չկարդացած բոլոր գրքերի
և չնայած բոլոր ֆիլմերի
փոխարեն…
***
Ես քեզ սիրում եմ
բանաստեղծություն գրելու նման
չմտածված, կարճ ու սիրուն,
ճերմակը դեղին ներկելու պես,
վերևում` արև, ներքևում` ձյուն,
ու ռետինով եմ նկարում մեր սերը…
***
Ուզում էի մոռանալ քեզ,
ռետինով ջնջեցի մատիտանկարդ,
թուղթը փչեցի,
հիմա ամբողջ սենյակումս դու ես…
***
Մոպասանի 11-րդ էջում
չորացած երիցուկներ էին,
Մոպասանի 11-րդ էջում
սիրում էիր ինձ…
