Խուան Ռամոն Խիմենես | Բանաստեղծություններ

Խուան Ռամոն Խիմենես

 

Խուան Ռամոն Խիմենես Մանտեկոն (1881 թվ. դեկտեմբերի 23, 1958 թվ. մայիսի 29), իսպանացի բանաստեղծ, 1956 թվ. Նոբելյան մրցանակակիր:

 

  Ես տխուր եմ, բայց աչքերս չեն արտասվում

Ես տխուր եմ, բայց աչքերս չեն արտասվում,

և ոչ ոքի համբույրները չեմ ուզում,

խաղաղ հայացքս կորում է

պարտեզի լուռ խորքում:

Ինչու˚ պետք է երազեմ սերերի մասին,

եթե մութ և անձրևոտ է երեկոն,

ո՛չ շշուկ կա, ո՛չ բույր,

օդի խաղաղ զբոսանքներում:

Հնչել են քնած ժամերը,

մենակ  է մնացել հսկայական համայնապատկերը,

արդեն գնացել են դանդաղկոտ հոտերը,

աղքատ օջախներից վեր է բարձրանում ծուխը:

Պատուհանս ստվերին փակելիս,

ապակու վրա փայլեց մի աստղ,

ես տխուր եմ, բայց աչքերս չեն արտասվում,

այլևս ոչ ոքի համբույրները չեմ ուզում:

Երազում կտեսնեմ մանկությունս. ժամն է արդեն

քնած երեխաներ. մայրս

ինձ օրորում է իր տաք գրկում,

սեր է կաթում նրա շառագող աչքերից:

Եվ սիրելի զանգը հնչելիս

հովտում կորած մատուռի

լայն կբացվեն հոգնած աչքերս

երեկոյան լույսի խորհրդավորության առջև…

Թող արցունքներս հոսեն: Արդեն ծաղիկներ կան,

սակայն չկան անուշահոտ բույրեր, երգեր,

եթե ինչ-որ մեկը երազել է իմ շուրթերի մասին,

թող գա ինձ համբուրելու

իր խաղաղ երազանքի միջից:

Իսկ  արցունքներս հոսում են…. Ոչ ոք չի գալիս….

ո˚վ կանցնի տխուր միջանցքով:

Միայն հնչում է երկար լռության մեջ

Զանգը, որ տալիս են հրեշտակները:

Ձմեռային երգ

Երգում են, երգում:

Ո˚րտեղ են երգում թռչունները, որ երգում են:

Անձրև է եկել: ճյուղերը դեռևս առանց նոր տերևների են:

Երգում են, երգում:

Թռչունները: Ո˚րտեղ են երգում թռչունները, որ երգում են:

Վանդակների մեջ թռչուններ չունեմ:

Չկան երեխաներ, որ դրանք վաճառեն: Երգում են:

Հովիտը շատ հեռու է: Ոչինչ…

Ես չգիտեմ` որտեղ են երգում

Թռչունները երգում են, երգում

Թռչունները, որ երգում են:

 

Վարդի պես թերթիկներդ պոկեցի

Վարդի պես թերթերդ պոկեցի,

որպեսզի հոգիդ տեսնեմ,

բայց չտեսա:

Ավելին` փոխարենը տեսա երկրային և ծովային հորիզոններ,

ամեն ինչ` մինչև անսահմանություն

լցվեց մեկ էությամբ`

հսկայական և կենդանի:

 

  Ես  «ես»  չեմ

Ես սա եմ,

որ կողքիցս քայլում, բայց նրան չեմ տեսնում,

որին երբեմն  տեսնելու եմ,

և որին երբեմն մոռանում եմ:

Նա, ով լռում է` հանգիստ է, երբ ես եմ խոսում,

նա, ով ներում է` քաղցր, երբ ես ատում եմ

նա, ով զբոսնում է այնտեղ, որտեղ ես չկամ

նա, ով կանգուն կմնա, երբ ես մեռնեմ:

 

Վերջնական ճանապարհորդությունը

Ես կգնամ: Եվ կմնան թռչունները երգելով,

և կմնա իմ պտղատու այգին իր կանաչ ծառով

և սպիտակ ջրհորով:
Ամեն երեկո երկինքը կլինի կապույտ և անվրդով,

և կզնգան, ինչպես այս երեկո են զնգում,

զանգակակատան զանգերը:

Կմռնեն նրանք, ովքեր սիրել են ինձ,

և մարդիկ նորը կդառնան ամեն տարի,

և իմ այն ծաղկած և կավեպատ այգու անկյունում

իմ հոգին մելամաղձոտ կթափառի:

Եվ ես կգնամ, և կլինեմ մենակ, անտուն,

առանց կանաչ ծառի, սպիտակ ջրհորի,

առանց կապույտ և անվրդով երկնքի…

Եվ կմնան թռչունները երգելով:

 

***

Այո՛: Ինձ հետ ես , ա՜խ,

Ա՜խ, այո՛: Եվ հոգուդ ծանրությունը և մարմնիդ ծանրությունը մարմնիս վրա,

ինձ ձույլ չեն տալիս վազել պատկերիդ հետևից

այն վարդաստանների միջով, որոնց միջով առաջ փախչում էիր,

իսկ հետո քնքուշ վազեցիր դեպի ինձ.

քո այն պատկերը` անմոռանալի,

քո այն պատկերը` անբացատրելի,

քո այն պատկերը` հավերժական,

ինչպես արյան թողած բիծը…

 

Թարգմանություն իսպաներենից՝ Ռուզաննա Պետրոսյանի

Share Button

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *