Գթության փողոց 45
Երազումս՝
մինչև ուղնուծուծս
թափանցած,
իրական երազում
Բիքըն Հիլով վեր ու վար եմ անում՝
ԳԹՈՒԹՅԱՆ ՓՈՂՈՑ
ցուցանակը փնտրելով։
Չկա։
Բեք Բեյ եմ գնում։
Չկա։
Չկա։
Բայց հասցեն գիտեմ։
Գթության փողոց 45։
Նախամուտքի կեղտոտ ապակիներով
պատուհանը գիտեմ,
տան երեք հարկերը՝
մանրահատակով։
Կահույքը գիտեմ ու
մորս, տատիս, մեծ տատիս,
սպասավորներին։
Սփոդ սպասքով պահարանը,
կարմրափայտե մեծ սեղանին
սառցամանը կուռ արծաթե,
որում կարագը նստած է կոկիկ խորանարդներով
տարօրինակ հսկայի ատամների պես:
Շատ լավ գիտեմ:
Չկա:
Ո՞ւր ես կորել,
Գթության փողոց 45,
ուր մեծ տատս,
ձկան թելով սեղմիրանը հագին ծնկած՝
հեզ, բայց մոլեռանդ աղոթք է ասում
լվացարանին
առավոտվա հինգին
կեսօրին
տարուբերվող ճոճաթոռին աչք փակած,
պապս՝ մառանում քնած,
տատս զանգն է հնչեցնում ներքնահարկի սպասուհու,
ու Նանան օրոր է ասում մորս՝ գլխին մի մեծ ծաղիկ,
որ ծածկում էր խոպոպները այն հեռավոր ժամանակի,
երբ նա լավն էր ու երբ նա…
Ու այնտեղ, ուր ինքն էր ծնվել,
երեք սերունդ
հետո նա ծնեց
ինձ,
երբ ծիլ տվեց օտարի սերմը
Նողկանք կոչվող ծաղիկի մեջ:
Քայլում եմ դեղին զգեստով
ու սպիտակ պայուսակով՝ մեջը ծխախոտ,
հաբեր, դրամապանակս, բանալիներս,
ես՝ քսանութամյա, իսկ գուցե քառասունհի՞նգ:
Քայլում եմ: Քայլում եմ:
Լուցկին պահում եմ ցուցանակներին.
մութ է ախր,
քարացած դիակի պես մութ,
կանաչ Ֆորդս եմ կորցրել,
արվարձանի տունս,
երկու փոքր երեխաներիս,
որոնց իմ ներսի մեղուն ծաղկափոշու պես ներծծել է,
ու ամուսնուս,
որ ջնջել է աչքերը
ներսս չտեսնելու համար,
քայլում եմ ու փնտրում
ու սա երազ չէ,
սա իմ ճարպոտ կյանքն է,
որտեղ մարդիկ ալիբիներ են,
իսկ փողոցը մի ամբողջ կյանք
չի գտնվում:
Քաշի՛ր վարագույրները,
ինձ համար մե՛կ է:
Կողպի՛ր դուռդ, գթություն,
ջնջի՛ր հասցեն,
պոկի՛ր ցուցանակը,
ի՞նչ կփոխվի,
ի՞նչ կփոխվի իմ պես թշվառի համար,
ով ուզում է հետ բերել անցյալը,
որ հեռացավ մեռյալ նավով`
ինձ թողնելով միայն թղթեր:
Չկա:
Բացում եմ պայուսակս՝
կանանց բնորոշ ձևով,
ու ձկներ են լող տալիս
դրամների ու շրթներկի արանքում:
Հանում եմ դրանք
մեկ առ մեկ
ու փողոցի ցուցանակներին նետում,
պայուսակս էլ գցում
ուղիղ Չարլզ գետը:
Հետո երազը թոթափում
ու բախվում եմ ցեմենտե պատին
այն անհեթեթ օրացույցի,
որով ապրում եմ,
բախվում եմ կյանքիս
ու նրա մաշված
նոթատետրերին:
Կորսված սուտը
Բերանումս ժանգ կա․
հին համբույրի հետքն է։
Իսկ աչքերս շառագունում են,
բերանս սոսինձ է,
ձեռքերս՝ զույգ քարեր
իսկ սիրտը
դեռ բաբախում է,
այն վայրը, ուր սերն էր բնակվում։
Բայց այն անշարժ է։
Այս տարօրինակության համար խիղճս չի տանջում,
զգացածս, ավելի շուտ, ատելություն է։
Քանի որ իմ միջի երեխան է դուրս ժայթքում,
իսկ ես մտմտում եմ, թե նրան ոնց սպանեմ:
Մի ժամանակ ես կին էի՝
լուսնաթատրոնի պես լի,
ու սիրուց սեր էր ծնվում,
իսկ երեխան, թաքուն նայելով,
ինքն իրեն չէր ատում մի ժամանակ։
Հիմար, հիմար սեր, ի՞նչ արեցիր։
Այսօր ես մեռած տնով եմ շրջում,
սառցե խոհանոցով, ննջասենյակով,
որ գազախցիկ է ասես ։
Մահճակալն ինքը վիրահատական սեղան է,
որի վրա երազներս մասնատում են ինձ։
Օ, սեր,
սարսափը,
այլանդակ կեղծամը,
որ քո գանգուր, սիրելի, սիրելի, սիրելի գլուխն էր։
Մենք
Ես փաթաթված էի սև
մորթիով ու սպիտակ մորթիով, ու
դու ինձ մերկացրիր ու ապա
դրեցիր ինձ ոսկի լույսերի մեջ
ու ապա թագադրեցիր,
մինչ ձյուն էր գալիս դռնից
այն կողմ՝ շեղ սլացքով։
մինչ տասը մատնաչափ ձյունը
ցած էր իջնում աստղերի պես՝
կալցիումի փոքրիկ բեկորներով,
մենք մեր սեփական մարմինների մեջ էինք
(սենյակն այդ, որ մեզ կթաղի),
ու դու իմ մարմնի մեջ էիր
(սենյակն այդ, որ մեզնից երկար կապրի),
ու սկզբում ես չորացրի
ոտքերդ սրբիչով,
որովհետև քո ստրուկն էի,
իսկ հետո ինձ արքայադուստր կոչեցիր։
Արքայադո՛ւստր։
Օհ, ապա
ես վեր կացա ոսկեմաշկ,
ու գետնով տվեցի սաղմոսները
ու գետնով տվեցի հագուստը,
ու դու արձակեցիր սանձերը
ու դու արձակեցիր կապանքները,
ու ես արձակեցի կոճակները,
ոսկորները, շփոթմունքները,
Նյու Ինգլանդի բացիկները,
հունվարի գիշերվա ժամը տասը,
ու մենք ծլեցինք ցորենի նման,
ակր առ ակր ոսկի
ու բերք տվեցինք,
բերք տվեցինք։
Սիրերգ
Ես շղթայագրերի աղջիկն էի,
դագաղներից ու բանալու անցքերից շատախոսող աղջիկը,
հեռախոսային հաշիվների աղջիկը,
ճմրթված լուսանկարն ու կորցրած կապերը,
նա, որ անընդմեջ կրկնում էր՝
լսի՛ր, լսի՛ր,
մենք չպետք է, չպետք է,
ու նման բաներ․․․
նա,
որ կիսով չափ վերարկուով ծածկված աչքեր ուներ,
բրոնզակապույտ, մեծ աչքեր,
պարանոցով ձգվող վտիտ երակ,
որ թրթռում էր կամերտոնի պես,
շենքերի նման մերկ ուսեր,
նիհար ոտքերին նիհար մատեր,
հին, կարմիր կեռիկ բերանում,
բերան, որ շարունակ արնահոսում էր
հոգու ահարկու դաշտերի խորքում․․․
նա,
որ անընդհատ քնով էր անցնում,
որ քարի պես ծեր էր,
ամեն մի ձեռքը՝ մի կտոր ցեմենտ,
ժամեր ու ժամեր,
և ապա արթնացում
այդ փոքր մահից,
և ահա նա փափուկ էր ինչպես,
ու նուրբ էր ինչպես․․․
փափուկ ու նուրբ, ինչպես
լույսի ավելցուկը,
լիովին անվնաս,
ինչպես մուրացկանն ուտելիս,
ինչպես մուկը տանիքին`
առանց դռնանցքերի,
ու ոչինչ չկա առավել անկեղծ,
քան քո ձեռքը նրա ձեռքի մեջ․
բացի քեզնից ոչ ոք, ոչ ոք,
ու նման բաներ,
բացի քեզնից ոչ ոք, ոչ ոք։
Օհ, անթարգմանելի են
այն օվկիանոսը,
այն երաժշտությունը,
այն թատրոնը,
պոնիների այն դաշտը․․․
Թարգմանությունը անգլերենից՝ Ռուզաննա Սուքիասյանի
