Զոյա Փիրզադ | Ինչպես բոլոր երեկոները

 

Zoya-Pirzad - bw

Ինչպես բոլոր երեկոներըԵրեկո է։ Կինը պատուհանից փողոց է նայում։
Գիշերային հերթապահության օրերին` հիվանդանոց գնալուց առաջ, պատուհանի մոտ կանգնած` սպասում է դպրոցից տուն դարձող աղջկան։
Երկսենյականոց փոքրիկ բնակարանը միակողմանի ու լայն մի փողոցի խաչմերուկի ճիշտ դիմացն է։ Աղջիկը միշտ ավտոբուսից իջնում է խաչմերուկի մյուս կողմում, գլուխը բարձրացնում, նայում է պատուհանին ու ձեռքը թափահարում։ Կինն էլ է ձեռքը թափահարում ու նայում կարմիր լույսի վառվելուն սպասող աղջկան, որ փողոցն անցնի, տուն գա։ Կինը նայում է նրան ու մտածում. «Համազգեստը կարճանում է». կամ` «Դպրոցական պայուսակը հնացել է»։ Իսկ կոշիկները… թեև հեռվից չեն երևում, բայց գիտի, որ պետք է մի զույգ նոր կոշիկ գնի աղջկա համար։
Մայր ու աղջիկ օրվա մեջ ընդամենը մի քանի ժամ են միմյանց տեսնում։ Այն շաբաթները, որ կինը ցերեկային հերթափոխի է, առավոտները շուտ է տնից դուրս գալիս։ Քնած աղջկա համար խոհանոցի փոքրիկ սեղանի վրա երկտող է թողնում. «Չմոռանա՛ս՝ կաթը կխմես». կամ` «Դպրոցից գալիս հաց կառնես։ Փողը սեղանի վրա է»։ Ցերեկային հերթափոխի օրերին աշխատանքից ուշ է տուն հասնում։ Հիվանդանոցը շատ հեռու է։ Աղջիկը երբեմն արթուն է մնում, մորն է սպասում։ Քունը գլխին մի քանի բառ է փոխանակում մոր հետ և անկողին մտնում։ Երբեմն էլ կինը խոհանոցի սեղանիկին երկտող է տեսնում. «Հաց եմ առել», «Չմոռանա՛ս, կընթրես», «Այսօր թելադրությունից հինգ եմ ստացել»։
Մոր ու աղջկա համար շաբաթվա ամենալավ օրը ուրբաթն է, երբ քնից արթնանում, նախաճաշում են ու գնումների դուրս գալիս։ Աղջիկը մի ձեռքով մոր ձեռքն է բռնում, մյուսով դատարկ զամբյուղն է ճոճում։ Լիքը զամբյուղը միշտ մայրն է բերում։ Ուրբաթ երեկոները, եթե լավ եղանակ լինի, զբոսայգի են գնում: Աղջիկը խաղում է, կինը նստարանին ամսագիր կամ թերթ է կարդում, հյուսում է կամ էլ հենց այնպես իր համար նստում։ Երբեմն էլ մայր ու աղջիկ մրցում են. «Տեսնե՛նք` ո՞վ ավելի շուտ սոճու ծառին կհասնի»։ Մինչև վերջերս կինը դիտմամբ դանդաղ էր վազում, որ աղջիկը հաղթի: Հիմա արդեն թեև արագ է վազում, բայց կրկին աղջիկն է հաղթողը։ Մտածում է. «Մեծանո՜ւմ է»։ Եվ ամեն անգամ, երբ հայելու առաջ սանրվում է, տեսնում է, որ սպիտակ մազերը շատացել են։
Այն շաբաթները, որ գիշերային հերթապահության է, երեկոները, աղջկա դպրոցից տուն գալուց հետո, մինչև իր աշխատանքի գնալը, միասին լինելու, մեկ-երկու ժամ զրուցելու ժամանակ են ունենում։ Կինը հիվանդանոցից է պատմում։ Ամենասովորական դեպքերն այնքան զվարճալի է ներկայացնում, որ աղջիկը ծիծաղից թուլանում է։ Աղջիկն էլ է ջանում մոր համար ծիծաղելի բաներ պատմել՝ դպրոցի անցուդարձից է խոսում, համադասարանցիներից, ավտոբուսում, փողոցում տեղի ունեցած բաներից։ Երբ մայրը ծիծաղում է, աղջիկն ուրախանում է։
Աղջկա՝ դպրոցից վերադառնալուն դեռ շատ ժամանակ կա։ Կինը հիշում է, որ մի քանի շոր ունի լվանալու։ Լվանում է, պարզաջրում, մոտենում է, որ կախի պատուհանի դեմի կարճ պարանից։
Փողոցից մեքենաների շչակների ձայն է լսում։ Սովորական ազդանշաններ չեն, այլ ընդհատ` կանոնավոր ընդմիջումներով։ Դուրս է նայում։ Ծաղիկներով, ժապավեններով զարդարված մի սպիտակ մեքենա է տեսնում: Ետևի պատուհանին` սպիտակ քողի մի ամբողջ դեզ։ Խոր շունչ է քաշում ու պարանից կանացի մի զույգ գուլպա է կախում։ Վառվում է խաչմերուկի կարմիր լույսը։ Հարսի և նրան ուղեկցող մեքենաները, ամբողջ փողոցը բռնել են։ Կանգնել ու անընդհատ ազդանշան են տալիս։ Մեքենաների բաց պատուհաններից դուրս հանված ձեռքերը ճոճվում, օրորվում, ծափ են տալիս։ Անցորդները հարսի մեքենային են նայում։ Կինը հերթական շորն է պարանից կախում` աչքը փողոցին։ Հետիոտների անցումով երկու կին, մի քանի երեխա ու մի հեծանվորդ են քայլում։ Նրանց ուշադրությունը հարսի մեքենայի կողմն է: Մի պառավ կին, զամբյուղը ձեռքին, ձեռնափայտը թխկթխկացնելով` հետևում է նրանց։ Վտիտ է, կուզիկ։ Միայն ոտքերի առաջն է նայում ու շատ դանդաղ քայլում։ Կանանց, երեխաների ու պառավի միջև եղած տարածությունը գնալով մեծանում է։ Կինը վերջին շորն է ուզում պարանին փռել, երբ կանաչ լույսը վառվում է։ Կանայք ու երեխաները փողոցն անցնում են ու հիմա մայթից են նայում հարսի մեքենային։ Երեխաները մատով պառավին են ցույց տալիս։ Կարծես ծիծաղում են։ Պառավը հասել է հարսի մեքենային։ Հարսի մեքենան ազդանշան է տալիս։ Կողքի մեքենաները՝ ետևի մեքենաները նույնպես: Ազդանշանների ընդմիջումները կարճանում են։ Կինը լվացած շորը ճմռթում է ձեռքի մեջ։ Պառավը դեռ փողոցի մեջտեղում է։ Մեքենաների պատուհաններից դուրս ցցված մի քանի ձեռք պառավին նշան են անում, որ արագացնի։ Պառավը միայն ոտքերի տակն է նայում: Մայթերին կանգնած հետիոտներն էլ են ձեռքները մեկնել պառավի կողմն ու ծիծաղում են։ Կինը, գլուխը պատուհանի շրջանակին հենած, պառավին է նայում։ Մուգ գույնի պիջակով ու տաբատով մի տղամարդ է դուրս գալիս հարսի մեքենայից ու վազում դեպի փողոցի մեջտեղը։ Հասնում է պառավին, համարյա գիրկն է առնում ու փողոցն անցկացնում։ Մեքենաները, ազդանշան տալով, ճանապարհ են ընկնում։ Խաչմերուկը դատարկվում է։ Փողոցի մյուս մայթով պառավն իր համար դանդաղ գնում է` ուշադիր ոտքերի տակը նայելով։
Կնոջ աչքն ընկնում է ավտոբուսի կանգառին։ Աղջիկը կանգնել, պառավին է նայում ու ծիծաղում։ Կինը լվացքով ձեռքը բարձրացնում է` ողջունելու աղջկան։ Բայց արագ իջեցնում է. աղջկա ուշքը պատուհանին չէ։ Լվացքն ընկնում է հատակին։ Կինը շուռ է գալիս։ Հանկարծ զգում է, որ ձախ ոտքի կոշիկը խփում է։ Աչքերը փակում է: Բացում: Խոր շունչ է քաշում ու գնում տան դուռը բացելու։
Աղջիկը ծիծաղելով ներս է մտնում: «Բարև»,- ասում է ու մորը գրկում, համբուրում։ Կնոջ ձեռքերը կողքերից կախ են ընկած։ Աղջիկը դեռ ծիծաղում է։
Կնոջ ձեռքերը դանդաղ բարձրանում են։ Հարցնում է. «Քննությունդ լա՞վ հանձնեցիր», ապա մեղմորեն ետ է հրում աղջկան ու խոհանոց գնում։ Կոշիկը դեռ ցավեցնում է ոտքը։
Աղջիկը մի քանի վայրկյան շվարած կանգնում է ու հանկարծ աչքն ընկնում է հատակին ընկած լվացքին։
Կինը խոհանոցից կանչում է. «Ընթրիքին ոսպով փլավ եմ եփել»։

Թարգմանությունը պարսկերենից` Գևորգ Ասատրյանի

Share Button

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *