Միջանցքում հանդիպում եմ Անջելոյին՝ բեռնված կեղտոտ սպիտակեղենով լի պարկերով։ Ժպտում ենք միմյանց։ Բացում եմ 223 համարի դուռը և առաջին հայացքից միանգամից հասկանում եմ, որ այս համարում Երիտասարդ ամերիկացիներ են բնակվում։
Մեզանից ոչ ոք չի սիրում մաքրություն անել սենյակում, որտեղ երիտասարդ ամերիկացիներ են բնակվում։ Պատճառն ինչ-որ նախապաշարմունքները չեն։ Ոչինչ չունենք Ամերիկայի դեմ, նույնիսկ հիանում ենք և կարոտում, թեև մեզանից ոչ ոք երբեք չի տեսել այն։ Բայց երիտասարդ ամերիկացիները, որոնք կանգ են առնում «Քեփիթըլ» հյուրանոցում, աննպատակ, հիմար անկարգություններ են ստեղծում․ անիմաստ և անմիտ են։ Որոշակիորեն ոչ ազնվական են․ մաքրություն ես անում և ոչ մի բավականություն չես ստանում։ Բացի այդ՝ անհնար է լիովին ազատվել դրանից․ նույնիսկ երբ ամեն բան զգուշորեն, հերթով իրերն իրենց տեղերն ես դնում, երբ դրսի կեղտի հետքերն ես մաքրում, երբ հարթեցնում ես բարձերի և ծածկոցների բոլոր կնճիռները, երբ օդափոխում ես սենյակը և դուրս ես քշում հոտերի բազմազան խառնուրդը, անկարգությունն ընդամենը կարճ ժամանակով է անհետանում, ավելի ճիշտ՝ թաքնվում է մի անկյունում և սպասում է իր տերերի վերադարձին։ Բանալու կրճտոցը փականի մեջ միանգամից արթնացնում է նրան, և հենց այդ պահին այն նետվում է սենյակ։
Նման անկարգոթյուն կարող են ստեղծել միայն երեխաները․ կիսով չափ մաքրած նարինջը անկողնու վրա, ատամների ողողման բաժակների մեջ լցված հյութ, գորգի վրա ոտնահարված ատամի մածուկ։ Ի ցույց դրված թղթի կտրտանքներ, լավագույն խանութներից գնված հագուստի տարբերանիշեր, պահարան խցկած բարձեր, երկու մասի բաժանված հյուրանոցի մատիտներ, ճամպրուկից բազկաթոռին դուրս թափված իրեր, հասցեներով, բայց առանց տեքստի գունավոր բացիկներ, միացված հեռուստացույց, ծալված վարագույրներ, օդորակիչի վրա չորացող գուլպաներ և կիսավարտիքներ, տուփի միջից դուրս եկած ծխախոտներ, ձմերուկի սերմերով լցված մոխրամաններ։
Համարից, որտեղ ապրում են ամերիկացիները, խլել են դրա ծանրաբարոյությունը, մտերմաբար են վարվում դրա հետ։ Բեժավարդագույն հիասքանչ 223-ը ծաղրի առարկա են դարձրել, խեղկատակի հանդերձանք հագած տարեց, պատվարժան ջենտլմենի տեսք ունի։
Ցավ եմ ապրում այնտեղ մտնելիս։ Դռան մոտ կանգնելով՝ գնահատում եմ ավերման մասշտաբները։ Սենյակը փոքրիկ մարտադաշտի է նման։ Թանկարժեք, մետաքսե զգեստներ՝ անփութորեն նետված բազկաթոռների արմնակալներին, շքեղ օծանելիքի, անհոգության, հարստության, ֆիզիկական ուժի, մետր իննսունութ հասակի հոտ, անկարգության նկատմամբ քամահրական վերաբերմունքի հոտ, առանց որի աներևակայելի է իրերի գոյությունը։ Այս ամբողջ նյարդային աշխուժությունը, ներկայի հետ հաշվի չնստելու ցանկությունը և անըմբռնությունը, թե հատկապես ինչն է ներկան՝ լուսավոր ապագայի գրավականը, վախեցնում են ինձ։ Այսպիսինն է մարտնչող կողմերից մեկը։ Մյուսն այսօր և հավիտյանս հաստատուն, կոնկրետ և անփոփոխ 223-ն է։ Եվ ես վերջինիս կողմից եմ։
Սկսում եմ դանդաղ և մեթոդաբանորեն կարգի հրավիրել սենյակը, բայց Անձնական Իրերին ձեռք չեմ տալիս։ Միգուցե դրանք արդեն սովոր են իրենց տեղերում չլինելուն։
Այստեղ ժամանակը չի գնում, վազում է, և ինչ-որ անհանգստություն է ներթափանցում հոգուս մեջ։ Հեռուստացույցը գոռում է, Սի-Էն-Էն հեռուստաալիքը գլխիս է թափում գվգվացող աշխարհի նորությունները, իսկ աշխարհը հավաստացնում է Սի-Էն-Էն-ին, որ այն ինչ-որ մի տեղ գոյություն ունի՝ մշտապես լի երիտասարդ ամերիկացիներով։ Հոգուս անհանգստությունը մեծանում է, շարժումներն անշնորհք ու քայքայող են դառնում, սկսում եմ շտապել, մերթընդմերթ ժամացույցին եմ նայում, փորձում եմ հնարավորինս շուտ դուրս պրծնել «հիմայի» կարգավիճակից և անցնել «հետոյին»։ Կիսաձայն հայհոյում եմ. «Shit»: Երգում եմ․ «Yankee Doodle went to town…»։ Թաց լաթը թողնում եմ փայտե սեղանիկին։ Սարսափելի վրիպում է․ փայտը խոնավությունից փոխում է գույնը։ Մի՞թե հիվանդացել եմ։ Փախչում եմ լոգասենյակ՝ հեռու խելքամաղ անող աղմուկից, երբ վերջապես հաջողվում է հաղթել հատակին ընկած սրբիչին, սպունգներին, օճառի մաշված մանր կտորներին և պղպջակներին, երբ արդեն կարելի է լինում փակել լոգասենյակի դուռը և կենտրոնանալ մանրուքների վրա՝ սկսում է լռություն տիրել։
Լոգասենյակը համարի շրջոնքն է, կյանքի հակառակ կողմը։ Լողանալուց հետո լոգարանում մնում են նրանց մազերը, մաշկի վրայից մաքրված կեղտը նստվածք է տալիս պատերին։ Աղբամանը լիքն է օգտագործված տամպոններով, թղթե անձեռոցիկներով և բամբակի փոքր գնդիկներով։ Ահա և ոտքերը սափրելու սարքը, փոքրիկ հայելին, որի մեջ նայելով՝ սեղմում են մաշկի սև կետիկները և հեղուկ դիմափոշիով կոծկում են սեփական անվստահությունը։ Ահա ոտքերի տալկը, որպեսզի չքրտնեն, ահա սրսկիչն ու պահպանակներով լի պայուսակը։ Լոգասենյակն ի վիճակի չէ լռելու կյանքի այդ շրջոնցքային կողմի մասին։ Այդքան էլ մանրակրկիտ չեմ մաքրում․ հավանաբար վախենում եմ այստեղ ապրող մարդկանց մահկանացության սրբազան ապացույցները ոչնչացնելուց։ Միգուցե պետք է, որ նրանք իմանան այդ մասին։ Միգուցե հնարավորություն չեն ունեցել տեսնելու այդ ամենը հեռուստացույցի էկրանին, լրագրերում, որոնք միմյանց են խառնում, ինչ ասես, որ չեն խցկում դրա մեջ, ինչպես համբուրգերի միջուկի մեջ, միգուցե դպրոցում նրանց չեն սովորեցրել այդ ամենը, և ֆիլմերում նույնպես չի եղել, իսկ Ամսթրոնգը դա չի հայտնաբերել Լուսնի վրա։ Գիտակցումը, որ մենք ամեն րոպե քայքայվում ենք։ Ապրելով մահանում ենք։ Թե՛ ես, թե՛ նրանք։
Այդ ամենն ինձ մտերմացնում է հարուստ, խանդավառ ամերիկացիների հետ, թեև մի շարք տարբերություններ ունենք։ Նրանք ունեն իրենց (երևակայության համար ոչ հասու) երկիրը, կյանքի ուրիշ ռիթմով են ապրում, առավոտյան նարնջի հյութ են խմում, և նրանց լեզվով է խոսում ամբողջ աշխարհը։ Երկու հազար տարի առաջ նրանք հռոմեացիներ կլինեին, իսկ ես կապրեի մարզում՝ կայսրության հեռավոր սահմանների մոտ՝ ինչ-որ Գալիայում կամ Պաղեստինում։ Բայց մեր մարմինները նույն կավից են, միևնույն փոշուց․ մարմին, որի մազերը թափվում են, որը ծերանում և թառամում է և կեղտի եզրեր է թողնում լոգարանի հարթ կողերին։ Երբ դասավորում եմ մաքուր սրբիչները և կախում խալաթները, հանկարծ այնքան սուր եմ զգում, թե որքան նման ենք միմյանց մեր ոչնչության մեջ, որ քարանում եմ։ Նման բան կատարվում է ինձ հետ, երբ, օրինակ, լուրջ գիտական վեհաժողովի ժամանած հարուստ և ինքնավստահ կնոջ անկողնում հին, մաշված արջուկ եմ գտնում՝ մանկական շորիկով։ Կամ երբ Կյանքի Ծաղկուն Տերերից մեկի համարի սավանները թաց են լինում քրտինքից։ Այդ վախն է՝ ամենահաս ոսկրոտ աղախինը, փոխում նրանց սպիտակեղենը։ Եվ շնորհակալություն, որ նա կա։ Առանց նրա կնմանվեին հին աստվածներին՝ ուժեղ, ինքնավստահ, պարծենկոտ և հիմար։ Եվ այդպես, երբ գործերով, փողերով, էքսկուրսիաներով, գնումներով, կարևոր հանդիպումներով լի օրվանից հետո պառկում են իրենց հարմարավետ անկողիններում, պառկում և չեն կարողանում քնել, ուսումնասիրում են պաստառների անսովոր նախշերը, նրանց հոգնած աչքերը ռիթմիկ կերպով կրկնվող նախշերի մեջ սկսում են նկատել մե՛րթ ինչ-որ քերծվածք, մե՛րթ ինչ-որ փոքրիկ ծակ, մե՛րթ ինչ-որ ավելորդ ոլորագիծ։ Ինչ-որ տեղ փոս է ընկած, մեկ ուրիշ տեղ կեղտագիծ է, փոշի, որն անհնար է սրբել, կեղտ, որը ոչ մի կերպ հնարավոր չէ մաքրել։ Նման պահերին, գորգերը ճաղատանում են, ինչպես հիվանդ կանայք, իսկ շղարշե վարագույրների չնաշխարհիկ գեղեցկությունը խամրում է ծխախոտի պատճառով առաջացած ծակի պատճառով։ Բարձերի մետաքսը կարքանդ է լինում, ժանգը փչացնում է դռների բռնակները։ Կահույքի հստակ ուրվապատկերները վերանում են, վարագույրների ծոպերը խճճվում են։ Վերմակը կորցնում է իր առաձգականությունը՝ ծերունական թառամելով։ Փոշու զզվելի հոտ է գալիս դրանից։ Նույնիսկ գիտեմ, թե ինչ են անում այդ մարդիկ նման դեպքերում։ Վեր են կենում, թափահարում են գլուխը, ինչ-որ թունդ բան են խմում կամ քնաբեր ընդունում։ Փակ աչքերով գառնուկներին են հաշվում մտքում, մինչև որ քունն ազատի նրանց հոգնատանջ մտքերից։ Առավոտյան այդ գիշերային պահերն անիրական են թվում և չեն տարբերվում տանջալից երազներից։ Չէ՞ որ բոլորս էլ ժամանակ առ ժամանակ վատ երազներ ենք տեսնում։
Կանգնած եմ՝ լոգասենյակի դռանը հենված։ Աշխատանքն ավարտված է։ Ծխել եմ ուզում։
Այժմ երկու ընտրություն ունեմ․ 228 կամ 229։ Ընտրում եմ 229-ը, որի թվերի կաբալիստական գումարը Տասներեք է։
Ինչ-որ ավելորդ, կեղծ բան կա այդ թվի մեջ, ինչպես որ այդ սենյակի․ 229 համարն իր յուրահատուկ բնավորությունն ունի։ Այն հրապուրում, խոստումներ է տալիս, անսպասելի բաներ է կանխագուշակում։ Ինքնին ասես նման է մյուս սենյակներին․ լոգասենյակն աջ կողմում է, փոքրիկ միջանցք ունի, շագանակագույն ծածկոցով անկողին, մոխրագույն երանգների պաստառներ, ծաղկավոր վարագույներ, կոմոդ և հայելի։ Այնուամենայնիվ 229-ը, չգիտես ինչու, դատարկ է թվում։ Այնտեղ լսում եմ սեփական շնչառությունս, տեսնում եմ ջրից այտուցված ձեռքերս, բոլորովին պատահական արտացոլանքս հայտնվում է հայելիների մեջ։
Ամեն անգամ այստեղ մտնելիս ինչ-որ լարվածություն եմ զգում։ Անցյալ շաբաթ այստեղ սիրեկաններ կամ գուցե նորապսակներ էին ապրում։ Նրանցից հետո դեղին հետքեր էին մնացել սավանի վրա և ծաղիկներով լի հսկայական զամբյուղ՝ հավերժական սիրո երդման վկան։ Զամբյուղը, ցավոք, դեն նետեցի։ Այս համարն ամենից դժվարն է լիակատար պատրաստության բերել․ այն չի ցանկանում կորցնել իր դեմքը։ Հյուրերի համար միշտ ինչ-որ անակնկալ ունի թաքցրած։ Ենթադրում եմ, որ առաջին իսկ գիշերը գայթակղելով ծուղակն է գցում նրանց, տագնապալի երազներ է ուղարկում, ստիպում է ավելի երկար ժամանակ մնալ, անսպասելի ցանկություններ է առաջացնում և ծրագրեր է ձախողում։ Երկու շաբաթ առաջ այստեղի բնակիչները մոռացել էին լոգասենյակի ծորակները փակել։ Ջուրը միջանցք էր հոսել, թափվել էր թավշյա գորգերի վրա, ողողել էր ոսկեզօծ պաստառները։ Վախեցած հյուրերը կանգնել էին՝ սավաններով փաթաթված, իսկ աշխատակիցները այս ու այն կողմ էին վազվզում՝ լաթերը ձեռքներին։
-Վախենալու բան չկա, վախենալու բան չկա, – կրկնում էր Զապատան՝ քամելով թաց լաթի կտորները, բայց նրա դեմքը բոլորովին ուրիշ բան էր ասում․ կատարվել էր սարսափելին․ հիմար, անմիտ մարդիկ արդեն ձեռք էին բարձրացրել «Քեփիթըլ» հյուրանոցի վրա։
Եվ նման բաներ միշտ հենց 229-ում են լինում։
229-ը, անկասկած, յուրօրինակ համար է։ Կարծում եմ՝ ադմինիստրատիվ թիմը տեղյակ է այդ մասին, այլապես ինչո՞ւ պետք է բոլորից հաճախ այս համարը չբնակեցված պահեր։ Ամբողջ ծանրաբեռնվածությունն ընկնում է մյուս ավելի փոքր թվերով սենյակների վրա, որոնք միջանցքի սկզբում են․ դրանք ավելի մոտ են վերելակին, ավելի մոտ են սանդուղքին, ավելի մոտ են արտաքին աշխարհին։
Եթե համարը դատարկ է, պետք է միայն հետևեմ, որպեսզի կահույքը չփոշոտվի, իսկ օդորակիչը միացված լինի։ Առանձնակի ջանասիրությամբ եմ անում այդ ամենը։ Հարթեցնում եմ ծածկոցը, մատներով դիպչում եմ փայտե վահանակի եզրերին, օդափոխում եմ, հետո մեկ րոպեով նստում եմ բազկաթոռին և ականջ եմ դնում արագացած շնչառությանս։ Սենյակը պարուրում, գրկում է ինձ։ Այդ նուրբ, ոչ մարմնական գուրգուրանքը․ այդպես կարող է գուրգուրել միայն փակ տարածությունը։ Այդպիսի պահերին հստակ զգում եմ, որ մարմինս գոյություն ունի և ծայրից ծայր լցնում է սպիտակավարդագույն համազգեստը։ Վզիս վրա զգում եմ փոքրիկ օձիքը, իսկ կրծքերիս միջև՝ շղթայի սառնությունը։ Զգում եմ, թե որքան կիպ է գոտին գրկում գոտկատեղս։ Զգում եմ մաշկս (այն ապրում է, շնչում, այն հոտ ունի), զգում եմ մազերս, որոնք խուտուտ են տալիս ականջներս։ Եվ հենց այդպիսի պահերին ուզում եմ վեր կենալ և հայելու մեջ նայել ինձ, և ամեն անգամ զարմանում եմ։ Ե՞ս եմ։ Ե՞ս եմ։ Մատներով դիպչում եմ դեմքիս, այտոսկրերի մաշկն եմ հարթեցնում, կկոցում եմ աչքերս, ձգում եմ մազակալս։ Երազներում միշտ այդպիսինն եմ տեսնում ինձ, միշտ հայելու մեջ, միշտ տարբեր դեմքերով։
Կանգնած երազում եմ․ ա՜խ, հիմա կուզեի լոգանք ընդունել մանրէազերծված, մաքուր լոգարանում, կչորանայի սպիտակ, տաք սրբիչով, իսկ հետո կմեկնվեի շագանակագույն ծածկոցի վրա և անխռով կերպով ականջ կդնեի շնչառությանս․ իմ և սենյակի, սենյակի և իմ։
Բայց այսօր 229-ը բնակիչներ ունի, իսկ դռան բռնակից ստվարաթուղթ է կախված․ կարելի է մաքրել սենյակը։ Բանալիովս բացում եմ դուռը, ներս եմ մտնում՝ անհրաժեշտ պարագաներով արկղը թևիս տակ դրած։ Եվ զարմանքից քարանում եմ․ սենյակը դատարկ չէ։ Գրասեղանին դրված նոթբուքի մոտ տղամարդ է նստած։ Ուշքի եմ գալիս պապանձված վիճակից, ներողություն եմ խնդրում և պատրաստվում եմ հեռանալ՝ ենթադրելով, որ սխալմունք է տեղի ունեցել, և նա սխալ կողմով է կախել ստվարաթուղթը։ Սակայն վերջինս առաջարկում է ներս մտնել, ներողություն է խնդրում և առաջարկում է ուշադրություն չդարձնել նրա վրա։
Երբեմն նման բաներ լինում են։ Ատում եմ նման պահերը։ Ստիպված եմ լինում շտապել․ կողմնակի հայացքի ներքո գործդ կատարելը տհաճ բան է։ Վաղեմի կարգ ու կանոնը խախտվում է․ այդ պահին հյուրը տեր է դառնում, ես՝ հյուր։ Ես արդեն ամենակարող չեմ, իմ դերը ողորմելի է։ Համարները նախատեսված չեն միաժամանակ և՛ աղախնի, և՛ կենվորի ներկայության համար․ մենք խանգարում ենք միմյանց։ Անհրաժեշտ է արագ և հմուտ կերպով փոխել հսկայական երկտեղանի մահճակալի սպիտակեղենը, իսկ դրա համար պետք է պատի մոտից մի փոքր առաջ քաշեմ այն։ Իսկ տարածքը փոքր է։ Համակարգչի մոտ նստած տիպը զգալի խոչընդոտ է։ Արդեն վստահ եմ․ նա դուրս չի գալիս։ Վախենալու աստիճան աշխույժ է։
Առաջին հերթին հանում եմ սավանն ու չորս բարձերի երեսները։ Մաքուր սավան եմ փռում․ որպեսզի հարթեմ այն, պետք է շրջանցեմ և պատից այն կողմ քաշեմ անկողինը։ Զգում եմ, որ տղամարդը հետևում է ինձ։ Չեմ համարձակվում նայել նրա վրա, չեմ ուզում, որ մեր հայացքները հանդիպեն։ Այլապես ստիպված եմ լինելու ժպտալ, նա ինչ-որ բան է հարցնելու, իսկ ես ստիպված պետք է պատասխանեմ։ Փորձում եմ անձայն շարժվել, չխշխշացնել։ Խցկվելով անցնելով մահճակալի և բազկաթոռի միջև՝ առաջին սավանը երկրորդի վրա եմ դնում, իսկ ծայրերը մտցնում եմ ներքնակի տակ։ Անցնելով տղամարդու մեկնված ոտքերի մոտով՝ ամբողջությամբ կծկվում եմ, որպեսզի չդիպչեմ դրանց, և շտապում եմ, սարսափելի շտապում եմ։ Հիմա արդեն բացահայտ ինձ է նայում, նույնիսկ չեմ կասկածում։ Դիտավորյալ է մեկնել ոտքերը, դրանք խանգարում են ինձ, երկյուղում եմ։ Հուզմունքից և շտապողականությունից տենդի մեջ եմ։ Սրունքներս ցավագին լարվում են, երբ բարձրացնում եմ ծանր ներքնակը։ Հիմա պետք է մաքուր բարձի երեսներն անցկացնեմ։ Չի ստացվում․ բարձերից մեկը սահում և ընկնում է ձեռքիցս հատակին։ Դրան դիպչելով՝ սայթաքում եմ և կորցնում հավասարակշռությունս։ Թռչում եմ ուղիղ դեպի նրա զարմացած աչքերի բիբերը։
-Իսպանուհի՞ ես, – հարցնում է նա։
-Ա՜խ, ո՛չ-ո՛չ։
-Հրեա՞։
Բացասաբար շարժում եմ գլուխս։
-Իսկ որտեղի՞ց ես։
Պատասխանում եմ․ ըստ երևույթին, հիասթափված է։ Ավարտելով բարձերի հետ՝ անցնում եմ ծածկոցին։ Հետաքրքրությամբ հետևում է, թե ինչպես եմ տանջվում այդ աժդահայի պատճառով։ Նորից նրա կողքին եմ հայտնվում։ Այս անգամ մեջքով եմ դեպի նա։ Բարձերը տեղավորելիս զգում եմ նրա՝ սրունքներիս հառած հայացքը։ Տեղափոխվում եմ պատի մոտ և մահճակալի հետևում եմ թաքցնում ոտքերս։ Հանկարծ ամոթ եմ զգում առանց կրունկների սև կոշիկներիս համար և անկախ ինձանից՝ ոտքերիս թաթերի վրա եմ կանգնում։ Ցավալի է, որ հագիս ինձ չսազող համազգեստ է՝ սպիտակ գոգնոցով և գոտկատեղիս մոտ տարուբերվող բանալիների խրցով, այլ ոչ թե նրբագեղ ինչ-որ զգեստ, որոնցից տեսել եմ ամերիկացիների հագին։ Ես ինքս խամրած եմ, հոգնած, քրտնած։ Համակարգչի մոտ նստած տղամարդը լկտիաբար ուսումնասիրում է ինձ։ Նրա հայացքը թափառում է օձիքի և կրծքիս վրայի շղթայի տարածքում, բայց ես արդեն անկողնու հակառակ կողմում եմ։ Մի անգամ էլ պետք է անցնեմ նրա մոտով, որպեսզի դնեմ փոքր բարձերը, բայց այդ դեպքում ստիպված եմ լինելու նորից մեջքով պտտվել դեպի գիշատիչ հայացքը, դրա համար ուղղակի նետում եմ բարձերը անկողնու վրա։ Պպզելով հավաքում եմ կեղտոտ սպիտակեղենը, և զգում եմ որ մարմինս ուռել է և ուր որ է դուրս է պրծնելու խալաթի միջից։ Դե՜, հետո բացատրություն տուր․․․ Ի՞նչ լեզվով, ի՞նչ տոնով և ինչի՞ համար։ Աչքերս գետնին հառելով՝ թաքնվում եմ դռան հետևում։ Արագ բարձրացնում եմ սպունգերով և բանկաներով արկղս և ահա արդեն դռան շեմին եմ։
-Շատ շնորհակալ եմ, – ասում եմ ես և հասկանում, որ նրան շնորհակալ լինելու առիթ չունեմ։ Այդ նա պետք է նրբակիրթ կերպով գլուխ տա և համբուրի ձեռքս։ Իսկ ես ռեվերանս կանեի կամ նման ինչ-որ բան։
Տեսնում եմ, թե ինչպես է ներողամտաբար գլխով անում, իսկ նրա հազիվ որսալի ժպիտի մեջ այնպիսի մի բան կա, որի պատճառով շտապում եմ ձեռքս դեպի բռնակը տանել։
-Ցտեսությո՛ւն, – ասում է նա, բայց ես ոչ մի ցանկություն չունեմ նրա հետ նորից տեսնվելու։
Եվ ահա ես արդեն դռան մյուս կողմում եմ։
Եվս մեկ րոպե կանգնում և ականջ եմ դնում։ Շոգում եմ, ոտքերս ցավում են, իսկ մկաններս հոգնածությունից դողում։ Այնքան էի շտապում, որ լիքը ժամանակ եմ խնայել։ Լավ կլիներ մի փոքր շունչ քաշեի ներքևում։
Եվ արկղը թողնելով պատի մոտ՝ գնում եմ չորրորդ հարկ․ այնտեղ՝ square-ի վրա փոքրիկ միջանցք կա (կողային սանդղատունը), և այդտեղից սկսվում է հյուրանոցի՝ մշտական բնակիչների համար Խորհրդավոր հատվածը։ Մի քանի աստիճան իջնում եմ, բացում եմ մի դուռը, հետո՝ մյուսը և վերջապես հայտնվում եմ փոքրիկ պատնեշով առանձնացված սանդուղքահարթակում․ երեք հարկ ներքևում սանդղավանդակի բաց տարածությունն է, որը հատում է երկրորդ հարկին։ Նայում եմ ներքև։ Ոչ մի տեղ ոչ ոք չկա։
Միայն կիսախավար է և լռություն։ Այն, ինչ կա քեզանից ներքև, փոքրանում և հեռվանում է, դառնում է պակաս տարբերակելի և պակաս հրապուրիչ։
Square-ն իսկապես հյուրանոցի ամենախորհրդավոր հատվածն է։ Այստեղ անընդհատ պետք է զգուշանաս, այլապես միանգամից կմոլորվես։ Միայն աստիճաններ են, սանդուղքահարթակներ, որմնանցքներ և ոլորաններ։ Կարծես կցաշենքերով եռահարկ աշտարակ լինի․ ամեն հարկում յոթով սկսվող թվանշաններով համարակալված երկուական սենյակ է։ Գիտեմ, որ առհասարակ համարները ութն են, բայց գաղափար անգամ չունեմ, թե ինչ ծակ ու ծուկերում են թաքնվում այդ երկուսը։ Միգուցե այնտեղ մարդատյացները կամ լքված կանայք, նենգ երկվորյակ եղբայրները կամ մերժված մռայլ սիրեկաններն են ապրում։ Միգուցե այդ համարները մաֆիոզներն են վարձակալում ինչ-որ անօրինական գործարքներ իրականացնելու համար կամ երկրների առաջնորդները, որպեսզի այստեղ՝ այս փակ և գալարաձև տարածության մեջ, սովորական մահկանացուներ լինեն։
Square-ի համարները տարբերվում են մյուսներից․ փաստացի բնակարաններ են։ Ըստ երևույթին, այդքան էլ նրբաճաշակ չեն, կամ գուցե յուրովի են նրբաճաշակ։ Պատերի մեջ թաքնված պահարաններ, սյունազարդ պատշգամբներ, արտասովոր կահույք և կեղծ գրքեր։ Մի ամբողջ պահարան՝ լի կեղծ գրքերով․ Շեքսպիր, Դանթե, Դոնն, Վալտեր Սքոթ։ Դրանցից մեկը վերցնում ես ձեռքդ, պարզվում է դատարկ ստվարաթղթե թղթապանակ է, ուղղակի շապիկ։ Գրադարանները դատարկ են։
Երբ square-ի միջով իջնում ես անձնակազմի համար նախատեսված զուգարան, պետք է ուշադիր կողքերդ նայես, որպեսզի վերջնականապես չմոլորվես։ Սկզբում նման բաներ պատահում էին ինձ հետ։ Ծանոթ դռներ էի բացում, բայց դրանք չէին տանում այնտեղ, որտեղ պետք էր․ արկղս թողնում էի սանդուղքներից մեկի վրա, իսկ հետո չէի կարողանում գտնել։ Հիանում էի պատերից կախված նատյուրմորտների վերարտադրություններով, իսկ հետո կարծում էի, թե երազում էի տեսել դրանք։ Տարածության հետ ինչ-որ տարօրինակ բան է կատարվում այստեղ։ Տարածությունը տանել չի կարողանում գալարաձև սանդուղքներ, վառարանի խողովակներ և ջրհորներ․ չի սիրում և հակառակի պես հետամուտ է լինում լաբիրինթոսի վերածվելու։ Ամենից լավը ինձ պես փոքրիկ պատնեշից բռնվելն է, որն առանձնացնում է ջրհորը։ Առանց վերև-ներքև նայելու, միայն դիմացդ։
Հանկարծ լռությունը խախտվում է։ Ներքևում ինչ-որ տարօրինակ բան է կատարվում, որն ուղեկցվում է կասկածելիորեն ռիթմիկ ձայներով` պո՜ւֆ-պո՜ւֆ, իսկ հետո ճռռոց։ Ոտնաթաթերիս վրա մեկ հարկ ներքև եմ իջնում` կատվի նման լարվելով։ Տնքոց, ճռռոց տնքոց, ճռռոց։ Ի՞նչ է դա։ Մոտենում եմ դռանը, որը ոչնչով չի տարբերվում Հյուրանոցի մյուս դռներից, ուղղակի դրա ճեղքում երկաթյա սռնիներ են։ Տարօրինակ ձայներն այժմ ավելի պարզ են լսվում, ուղղակի դրանց նաև ֆսֆսոց է միախառնվել։ Զգուշորեն ականջս հպում եմ դռանը. ֆսֆսոցն ավելի է սաստկանում, իսկ ճռռոցը՝ բարձրանում։ Վախեցած հետ եմ թռնում, քրտինք է տալիս վրաս, գոտկատեղիս կապված բանալիները զրնգում են։
Դռնից այն կողմ լռություն է տիրում։ Անձայն և արագ-արագ վազում եմ սանդուղքների վրայով, մոտենում եմ պատնեշին։ Չխկում են ծխնիները, բացվում է դուռը, և միջանցք է դուրս գալիս մի տղամարդ՝ կիսավարտիք հագին։ Ձեռքին զսպանակներով ինչ-որ բան է՝ նման բավականին հնարամիտ ձգապարանի։ Արագ հետ եմ քաշվում դեպի պատը։ Դժվարությամբ հանդարտեցնում եմ ոգևորված երևակայությունս։
Մռայլ պտուտակաձև սանդուղքով իջնում եմ նկուղ, որտեղ մեր զուգարաններն են։ Անճոռնի լյումինեսցենտային լամպերի պատճառով այստեղ լուսավոր է։ Վազելով մտնում եմ պետքարան և հետևիցս կողպում դուռը։ Սառը ջրով լվանում եմ դեմքս և ձեռքերս, բայց չեմ հովանում։ Նստում եմ զուգարանակոնքին։ Այստեղ ոչ մի ձայն չի ներթափանցում։ Մանրէազերծ, լուռ, անվտանգ։ Կենտրոնացած և անշտապ կերպով ուսումնասիրում եմ սանիտարական տեխնիկան լվանալու փոշին, թղթե սրբիչները, զուգարանի թղթի մեծ փաթեթները և տիկին Լանգի ձեռագիր հայտարարությունները՝ Անձնակազմի Խստավարժեցման Հակիրճ Պատմությունը։
Վերևի թերթիկի վրա գրված է․ «Ի՞նչ ես կարծում, ինչո՞ւ է հյուրանոցը մեկանգամյա օգտագործման տոպրակներ գնում»․ և ստորագրությունը՝ «Տիկին Լանգ»։ Ըստ երևույթին, աղջիկներից ոչ ոք այդպես էլ չէր համարձակվել պատախանել այդ հարցին, որովհետև կողքին ուրիշ թերթիկ կա․ «Կգցեի՞ր անձնական հիգիենայի պարագաներդ թղթե տոպրակի մեջ»։ Սակայն այդ հոգու ճիչը նույնպես հավաբար անպատասխան է մնացել, որովհետև ավելի ներքև տիկին Լանգը կարմիր մատիտով կտրուկ գրել էր․ «Միջադիրներն ու տամպոնները զուգարանակոնքի մեջ չնետե՛լ»։
Եվս մեկ րոպե նստում եմ՝ ուսումնասիրելով յուրաքանչյուր տառի ձևը։ Հետո քաշում եմ ջուրը, հարթեցնում եմ մազերս և ուղևորվում իմ հարկ․ չէ՞ որ դեռ ևս մի համար ունեի՝ Վերջին համարը։
Գրեթե ժամը երեքն է, և հյուրանոցը կամաց-կամաց վերակենդանանում է։ Գլխավոր վերելակը վերև-ներքև է անում, աղմուկով բացվում-փակվում են դռները։ Կենվորները գնում են քաղաք․ ստամոքսները զգացնել են տալիս իրենց։ Անջելոն՝ Կեղտոտ Սպիտակեղենի Մասնագետը, տեղավորվել է իմ խցիկում և կեղտոտ սպիտակեղենը դասավորում է իր պարկերի մեջ։
-Քանի՞ հատ է քեզ մնացել, – հարցնում է նա։
-Մեկը, – ասում եմ ես և հերթական անգամ համոզվում եմ, որ նույնիսկ մեր նրբագեղ հյուրանոցը նրա տեղը չէ․ նրա տեղը «Երգ Երգոցն է»։ Այնտեղ կարող էր քայլել, երիտասարդ եղնիկի պես ցատկոտել լեռներով։ Քանի որ Անջելոն գեղեցիկ և վսեմ է, ինչպես նրա հայրենի Լիբանանի լեռները։
Գլխով նշան անելով՝ ցույց է տալիս, թե ինչպես է ծերուկների զույգը դուրս գալիս 228 համարից։ Արդեն մի անգամ տեսել էի նրանց դեպի վերելակ գնալիս։ Տղամարդը բաձրահասակ և ալեհեր է, փոքր-ինչ կորացած, բայց ավելի ամուր է կանգնած, քան կինը։ Միգուցե ավելի երիտասարդ է, կամ գուցե ինչ-որ գործարք է կնքել ժամանակի հետ։ Կինը՝ փոքրիկ, հյուծված, դողդղացող, հազիվ է շարժում ոտքերը։
-Շվեդներ են։ Եկել են այստեղ՝ մահանալու,- ասում է Անջելոն, իսկ նա ամեն ինչ գիտի։
Հնարավոր է Անջելոն կատակում է, բայց նրանց հետևից նայելով՝ տեսնում եմ, որ ծերուկը ոչ թե ուղղակի բռնել է նրան, այլ գրեթե ձեռքերի վրա է տանում։ Թվում է՝ եթե տղամարդ մի կողմ քաշվի, դատարկ զգեստի նման գետնին կընկնի։ Երկուսն էլ միշտ բեժ և բաց շագանակագույն հագուստներով են․ դրանք Հյուրանոցի գույներն են։ Երկուսն էլ ճեփ-ճերմակ մազեր ունեն․ այդչափ ճերմակած մազերն արդեն վաղուց մոռացել են ամեն տեսակ մեղք։
Երբ ծերուկները վերելակ են մտնում, գնում եմ նրանց համար։ Սիրում եմ այստեղ մաքրություն անել։ Անելիք գրեթե չկա․ բոլոր իրերն իրենց տեղերում են, ասես ներաճած լինեն հատակի մեջ։ Օդում չկան ո՛չ վատ երազներ, ո՛չ ֆսֆսոց, ո՛չ էլ հուզմունք։ Թեթևակի ճմրթված բարձերը վկայում են այն մասին, որ այստեղ հանգիստ են քնում։ Լոգասենյակում սրբիչները կոկիկ կախված են, ատամի խոզանակներն այնտեղ են, որտեղ որ պետք է լինեն, լվացված մաքուր բաժակներն արտացոլվում են հայելու մեջ։ Միայն ամենաանհրաժեշտ կոսմետիկա․ սովորական քսուք, բերանի ողողման հեղուկ, նուրբ հոտով օծանելիք և հարդարաջուր։ Երբ փոխում եմ սպիտակեղենը, ինձ ապշեցնում է առանձնահատուկ հոտի բացակայությունը։ Ասես նորածին երեխաներ քնած լինեն այստեղ․ մանկական մաշկն ինքնին հոտ չունի, այն ուղղակի որսում և պահպանում է արտաքին աշխարհի հոտերը՝ օդի, քամու, արմուկով տրորած խոտի և արևի հրաշալի աղշոռ բուրմունքը։ Հենց այդ հոտն ունի ծերուկների անկողինը։ Երբ քնում ես առանց մեղքի, առանց հեռուն գնացող պլանների, առանց խռովության և հուսահատության, երբ մաշկը բարակում և ավելի ու ավելի է նմանվում թղթի, երբ մարմնից, ինչպես հիմար ռետինե խաղալիքից, կամաց-կամաց հեռանում է կյանքը, երբ անցյալն ավարտված է և վարագույրն իջեցված, երբ գիշերները երազում Աստծուն են տեսնում, այդ ժամանակ մարմինը դադարում է աշխարհում հետքեր թողնելուց։ Մաշկը վերցնում է արտաքին հոտերը և վերջին անգամ հաճույքով վայելում է դրանք։
Մահճակալի կողքի սեղանիկին երկու գիրք է դրված։ Փորձում եմ լսել արդյոք որևէ շարժ կա միջանցքում, թե ոչ, և անում եմ այն, ինչն արգելված է անել։ Բացում եմ առաջին գիրքը, ավելի ճիշտ գիրքը չէ, հաստ տետրը․ ըստ երևույթին, կյանքի օրագիր է, քանի որ յուրաքանչյուր էջի վրա կա ամսաթիվ, իսկ դրա տակ կլորավուն, դողդողացող ձեռագրով գրված բառեր՝ ինձ համար միանգամայն անհասկանալի լեզվով։ Տետրը գրեթե ամբողջությամբ լցված է, մոտ տասը դատարկ էջ է մնացել։ Մյուսն Աստվածաշունչն է՝ շվեդերեն։ Ոչինչ չեմ հասկանում, բայց ամեն բան շատ ծանոթ է։ Կարմիր ժապավենով նշան է դրված «Ժողովող» Գրքի սկզբում։ Այնքան եմ աչքի անցկացնում տողերը, որ սկսում եմ որոշակիորեն հասկանալ։ Սկզբում առանձին բառեր եմ ճանաչում, հետո մտաբերում եմ, և աչքիս առաջ են գալիս ամբողջական արտահայտություններ․ «Ինչ որ եղել է, հիմա էլ կայ, եւ ինչ որ պիտի լինէր, եղել է արդէն, եւ Աստուած կը փնտռի հալածուածին »: Սուրբ գրքի ամենախորհրդավոր խոսքերը։
Երբ մաքրությունն ավարտում եմ, մի պահ նստում եմ մաքուր սպիտակեղենով մահճակալին։ Հաճելի է կարճ ժամանակով չգոյության մեջ խորասուզվելը։ Հետո ուսումնասիրում եմ ձեռքերս՝ լոգարանի պատերը մաքրող հեղուկից քայքայված, ոտքերս, ոտնաթաթերս արդեն տեսանելիորեն այտուցվել են սև կոշիկների մեջ։ Բայց մարմինս շարունակում է ապրել և ամբողջությամբ լցնում է մաշկս։ Խալաթիս թևքից հոտ եմ քաշում․ հոգնածության, քրտինքի, կյանքի հոտ է գալիս։
Խորհելով մի փոքր այդ հոտից եմ թողնում 228 համարում։
Հետո կողպում եմ դուռը և գնում եմ իմ խցիկ։ Պահում եմ փոշեկուլը, փոշիներով և մածուկներով արկղը, հանում եմ սպիտակավարդագույն խալաթս, մի քանի վայրկյան մերկ կանգնում եմ՝ անդեմ, անձև։ Որպեսզի նորից կերպարանափոխություն կատարվի պետք է կրկին կրեմ ականջօղերս, հագնեմ գույնզգույն զգեստս, գզգզեմ մազերս և թարմացնեմ շպարս։
Արևոտ փողոց գնալիս դարպասատակի անցքի մեջ հագուստն է փոխում Շոտլանդացին։ Վանդակավոր կիսաշրջազգեստը դրված է պարկապզուկի վրա, իսկ նա կոճկում է ծակ-ծակ նորաոճ ջինսը։
-Ես գիտեի, որ դու կեղծ ես, – ասում եմ ես։
Նա խորհրդավոր ժպտում է և խորամանկորեն աչքով անում։
Թարգմանությունը ռուսերենից՝ Էլիզա Ստեփանյանի
