Վլադիմիր Սորոկին | Զինվորի սրտում

Նավապետը հարթեց ականների արկղի տակից դուրս բերված թղթի կտորը և մատիտը թքոտելով՝ գրեց․

«Մտերի՜մս, սիրելի՜ս, հարազա՜տս։

Հեռու ենք ապրում միմյանցից։ Նայում եմ լուսանկարին և վերհիշում։ Հենց պատերազմից առաջ էինք լուսանկարվել միասին։ Բառերով է մեր խոսքը գեղեցիկ և հարուստ։ Եվ կան, Լյո՛ւբա, կան բառեր, որոնք զորագնդերին դեպի պայքար են մղում։ Որոնցով նռնակների վրա մատները սեղմած՝ սխրագործությունների են գնում, մահվան են գնում։ Պատերազմն աղմկում է մեր գլխավերևում։ Բայց պատերազմը, Լյուբա՛շա, չի տարավարժեցրել մեզ մեր սրտերում փառահեղ բառերով պահել մեր սիրելիների հասարակ անունները։

Մնա՛ս բարով, թանկագի՜նս։

Սպասի՜ր մոտալուտ հաղթանակին»։

Եռանկյունաձև ծալեց թղթի կտորը, գրեց հասցեն և մտցրեց շինելի ծալվածքի տակ։

Բայց հանկարծ ժպտաց, ինչ-որ բան հիշելով՝ նորից ձեռքը տարավ ծալվածքի տակ, մի պահ ծամածռվեց և զգուշորեն դուրս հանեց ձեռքը։

Ափի մեջ ծխացող սիրտ էր։

Նավապետը մյուս ափի վրա թափահարեց այն։ Տարբեր տրամաչափի շնչերակային անցքերից դուրս հորդեցին բազմերանգ բառեր․ ԱՊԱԿՈՒԼԱԿԱՑՈՒՄ, ԷՄՊԻՐԻՈԿՐԻՏԻԶՄ, ԱՐԴՅՈՒՆԱԲԵՐՈՒԹՅՈՒՆ, ՍՏԱԼԻՆ, ԷԼԵԿՏՐԱՎՈՐՈՒՄ, ՆԳԺԿ[1], ԺԴԱՆՈՎ, ՍՈՑԻԱԼԻԶՄ, ԼԵՆԻՆ, ԲՀԿԿ[2], ՍՏԱԽԱՆՈՎ, ԻՆՏԵՐՆԱՑԻՈՆԱԼԻԶՄ և այլն։

Սիրտն արկղի վրա դնելով՝ նավապետը ժամանակ առ ժամանակ ճռճռթացող կույտի միջից գտավ ԼՅՈՒԲԱ բառը, մոտեցրեց շրթունքներին և համբուրեց։

Քամի բարձրացավ, բայց նավապետը հապճեպ շինելով ծածկեց բառերը։

Միայն ԼՅՈՒԲԱՆ, ԿՈՄՈՒՆԻԶՄՆ ու ԶԱՐԿԱՆԸ գլորվեցին դեպի խրամատի հատակը։

Երբ քամին հանդարտվեց, նավապետը գտավ դրանք և մյուսների հետ թաքցրեց իր սրտում։

Շինարարը կանգնած է տափաստանային կառանատեղի մոտ՝ ջրանցքի նորակառույց հատվածում։

Հեռացել էին հողափոր մեքենաները և մարդիկ, շուտով լայնարձակություն էին ներխուժելու նավերը։ Փոշուց ճերմակած տափաստանային լայնարձակություն, որտեղով անձայն ալիքով անցնում են փետրախոտերը։

Չուգունե ճոպանացցեր, բետոնե պատ և պողպատագույն գրանիտե սալաքարեր։ Շոգենավն արձաթագույն կողով կհպվի դրանց․․․

Խորը մտորմունքների մեջ կանգնած է այստեղ շինարարը։ Եվ տափաստանային կառանատեղի մոտ թվում է նրան․

-Շատ են աշխատել, բայց քիչ բան են արել։

-Սո՛ւտ է, բարեկա՛մ, – ինչ-որ ձայն լսվեց շինարարի հետևում։ – Այնքան շատ բան ես արել։ Ջրի ճանապարհը երջանկության ճանապարհ է։

Շինարարը շրջվեց։ Կողքին կանգնած էր ուղեկցորդը՝ ՇԳԱ[3]-ն կրծքին։ Ծխեց վերջացրեց և ծխուկը նետեց դեպի շինարարը։

-Ռուսական հինգ ծովերն իրար ես կապել, և քո ուժը հաղթել է երաշտին։

Շինարարը բարձրացրեց ծխուկը և ծոցը դրեց այն։ Ուղեկցորդը ուղղեց ավտոմատը և կկոցեց աչքերը․

-Նայի՛ր, խանձված տափաստանների հեռվում երևում են ձյութած ցցագերանների վրայի նավամատույցները, և նավակայաններն այդ անեզր տարածությունների մեջ են․ գարնան հաղթանակ, բերքի հույս․․․

Նա ժպտաց և բղավեց․․․

-Ծովե՛ր և ջրանցքնե՛ր, զովությո՛ւն սփռեք։

Կանգնած են կառանատեղում զինվորն ու շինարարը։ Եվ վրա են հասնում նրանց մտքերը, ճիշտ ալիքների նման։

Երազանքներով և ծրագրերով են լի նրանց գլուխները։

-Թո՛ղ նոր ծովը երջանկացնի հոգին, – ասաց ուղեկցորդը։

-Իսկ թե կարիք լինի, ծովերում ցամաք կկառուցեմ։ Տաք տափաստաններին զովություն կնվիրեմ, – ժպտաց շինարարը, – իսկ Հյուսի՜սը պատրաստ եմ ջերմացնելու, թե կարիք կա։

-Ինչպե՞ս, – պատասխան ժպտաց ուղեկցորդը։

Շինարարն արձակեց բամբակաբաճկոնի կոճակները, թևատակից հանեց Հյուսիսի՝ չորս տակ ծալված քարտեզը․

-Սկզբում այսպես։ Իսկ հետո՝ կերևա։

Քարտեզն ուռել էր շինարարի քրտինքից և դրա համար այլևս գրեթե չէր խշխշում, երբ վերջինս բացում էր այն։

Թարգմանությունը ռուսերենից՝ Էլիզա Ստեփանյանի

[1] ԽՍՀՄ Ներքին գործերի ժողովրդական կոմիսարիատ։

[2] Բոլշևիկների համամյութենականկոմունիստական կուսակցություն։

[3] Շպագինի 1941 թ. նմուշի 7,62 մմ գնդացիր-ատրճանակ։