Դիմադրություն՝ երեք գործողությամբ
Ես համաձայն չեմ այս միանման ձանձրույթի,
միանման ցավի,
միանման դատարկության,
միանման հուսահատության,
միանման տագնապների հետ
կիսելու երիտասարդ օրերս։
Ես համաձայն չեմ այլեւս ստանալ կիսատ-պռատ սեր,
կիսատ-պռատ ապրուստ,
կիսատ-պռատ երազանքներ,
կիսատ-պռատ երազ,
Ես համաձայն չեմ այսպես անցնել ամեն օրվա միջով։
Ես ուզում եմ ամեն շաբաթ խրիզանտեմներ գնել։
Ես ուզում եմ՝ հոգիս սկսի զգալ փոքրիկ ուրախությունները։
Ես ուզում եմ այսօր քնել մորս կողքին։
Ես համաձայն չեմ այսպես մասնատվել ամեն օր։
Ո՞ւր եմ ես։
Ինչպե՞ս եմ թաքնվել,
որ չեմ գտնում հիմա։
Առաջ ամեն փոքրիկ բանը տոն էր սրտիս համար
երբեմն՝ քաղցր տառապանք, որ կարող է այնքան գեղեցիկ լինել,
այնքան հոգեթով,
այնքան ազնիվ։
Ես ուզում եմ պարզ առավոտներ,
որտեղ գտնում եմ ամեն օրվա հրճվանքը։
Իսկ այս շերտ-շերտ թաղող կյանքին ես համաձայն չեմ։
Չէ՞ որ Իտալիայում այնքան շատ համով ուտելիքներ կան
եւ այնքան գեղեցիկ տղամարդիկ։
Չէ՞ որ լեռներում այնքան ձյուն ու ճշմարտություններ կան,
այնքան հեռավորություն էս ուրբանիստական զվարճանքներից,
որոնք ես սիրում եմ։
ՉԷ՞ որ ես ընկերուհուս չեմ տեսել արդեն տասը տարի,
իսկ նա Ֆրանսիայում է։
Եւ մենք այնքան նման ենք,
որ ինձ երբեմն թվում է՝ ես եմ հորինել նրան։
Չէ՞ որ այնքան հիասքանչ կինոներ կան,
որ պետք է նայել մենակ ու առանց բթացած սրտի։
Ես համաձայն չեմ ոչ մի բութ օրվա։
Ոչ մի օր չպիտի էնքան անդեմ լինի, որ չհիշես՝
հինգաշբթի էր, թե ուրբաթ։
Չէ՞ որ ես դեռ ընկերուհուս հետ պիտի հայտնվեմ բաց ծովի վրա,
պիտի խմենք եւ պարենք՝
առանց անտեսելու որեւէ սուր ցավ։
Պիտի ապրել բոլոր ցավերը,
իսկ սա ցավ չէ։
Դեպրեսիան ցավ չէ.
Ձանձրույթը ցավ չէ։
Այսպիսի դատարկությունը ցավ չէ։
Ես համաձայն չեմ այսպես անփառունակ մահվան։
Չէ՞ որ ծովերում ազատությունն է,
չէ՞ որ արեւը դեռ համարձակություն ունի գոյություն ունենալու.
ես նույնպես ուզում եմ գոյություն ունենալ։
Ես համաձայն չեմ ամեն երեկո մեռնել անցյալի մեջ,
որտեղ ոչինչ չի փոխվում։
Ես համաձայն չեմ սպասել այլեւս։
Ես չեմ կարող սպասել այլեւս։
Չէ՞ որ ես ամեն օր ավելի քիչ եմ մնում։
Հետո ո՞նց է մի ոտքս կամ մի ձեռքս ապրելու մի ամբողջ կյանք։
Նույնիսկ այս սառնամանիքին
արեւը տաքացնում է ծանրացած սիրտը,
եւ ուրեմն ես համաձայն չեմ։
Չէ՞ որ այստեղ, այս բոլոր արարներում
չի կարող թագավորել սիրտը,
որ էլ ոչինչ չունի տալու։
***
Ես սպասում էի հիանալի օրվա,
հիանալի պահի,
սիրտ ամոքող փրկության,
սիրո, որ հայրս պիտի տար,
բայց միակ բանը,
որ գալիս էր,
դատարկ, անմարմին մի բան էր՝
մեռնել ձգտող մոխիր,
չորացող հող,
որ ճաքեր մեջ պահում էր մեն-մի հարազատ վախ։
Ես հորս էի սպասում,
մորս,
ու մայրս եկավ։
Նա միշտ գալիս է,
եթե նույնիսկ չգիտի՝ ինչ անել,
եթե նույնիսկ
չի հասկանում ինձ։
Ես սպասում էի ամռանը,
ու այն միշտ գալիս է,
բայց ոչինչ չի փոխվում,
ոչինչ չէր կարող փոխվել,
քանի դեռ ես սպասում էի,
երբ պետք էր ձեռքս վերցնել
իմ կյանքը,
իմ ներկան,
իմ անցյալը։
Իսկ ես ծանր էի։
Ես սպասում էի, որ դառնամ
ավելի տանելի, ավելի թեթեւ,
ավելի կատարյալ։
Ինչպիսի հիմարություն։
Ես սպասում էի գարնանը,
որ ինձ դնեմ թեկուզ մի ծառի տեղ
ու բողբոջներ տամ։
Ինչպիսի հիմարություն։
Այնտեղ, որտեղ ես էի,
կենդանի ոչինչ չկա։
Այնտեղ, որտեղ ես էի,
երկար մութն էր,
ու ես ինձ սովորել էի զգալ
ինչպես տանը։
Ես սպասում էի առավոտվան,
արեւին, սուրճի ժամին,
իմ սիրած երգերին,
բայց այնտեղ, որտեղ ես էի,
դրանք միայն պատրանքներ էին,
որ մի քիչ ուժեղ քամու հետ
կորում էին։
Ես սպասում էի ծովերի ջրերին,
որ ինձ ափ կգցեն,
որ հետ կտան ինձ արեւին՝
որպես նրա սիրելի զավակ,
բայց որտեղ ես էի,
միայն ցուրտն էր,
ու ոչինչ չէր շարժվում.
միայն երբեմն մի սեւ բան
օրորում էր ծանր գլուխն ու գնում։
Ես սպասում էի ճենապակյա երազանքներին,
որ արագ հպվում-գնում էին,
որ անհետանում էին՝ բոլոր սիրած բաների պես։
Ես սկել էի երբեմն աղոթել,
բայց դա էլ չէր փրկում.
ես ագնոստիկ եմ։
Հույսը մեռնում էր ավելի արագ,
քան կհասցներ ծնվել։
Ես ուրիշ ոչ մի սիրտ չունեի,
որ ուղարկեի ապրելու։
Այնտեղ, որտեղ ես էի,
սիրտ պետք չէր։
Ես չէի կարող պարել.
ձեռքս մնում էր օդում,
ոտքս ծռվում էր,
դեմքս ծռվում էր,
որովհետեւ որտեղ ես էի,
կյանքի համար տեղ չկա։
Ես սպասում էի ինչ-որ կախարդի,
ում պիտի տեսնեի էդ ճանապարհին,
ով պիտի ինձ տա կենարար հյութը,
բայց որտեղ ես էի,
ուրիշ ոչ մեկ չէր ապրում։
Իսկ ավելի ուշ էլ չես էլ սպասում։
Ոչնչի չես սպասում.
միայն ընկղմվում ես
ու ամեն պահի ավելի խորը,
մինչեւ լույս չի լինում։
Ու հիշում ես՝ ինչպես Աստված
անջատեց գիշերը ցերեկից,
բայց ի՞նչ կապ ունի.
դա նույնիսկ գիշեր չէր։
Ի՞նչը բաժաներ, եթե նույնիսկ նա կա։
Փրկեա մեզ ի չարեն.
կամ փրկենք մեզ մեզնից
ու փորձենք սիրել։
Ես սպասում էի, որ պիտի դա անի մեկ ուրիշը։
Հետո ոչնչի չէի սպասում.
որտեղ ես էի,
գույությունն ավելի մեծ պատրանք է։
Շուտով ոչինչ չի ցավում։
Ո՞նց ցավես, երբ չկաս։
Որտեղ ես էի,
իմ իմացած բաներից ոչինչ չկա.
միայն հրեշավոր մութը,
որ չի էլ ուզում քեզ դուրս թքել։
***
Հիմա ես սովորում եմ պոկել վրայիցս
բոլոր նախկին ցավերը,
որոնցից սովորել եմ ինչ պետք էր։
Եւրեւի
Հիմա ես սովորում եմ չսպասել այլեւս.
ոչ փրկության,
ոչ սիրո,
ոչ որ հայրս կհասկանա ինձ։
Հիմա ես սովորում եմ ուտել եւ
զգալ ուտելու փոքրիկ ուրախությունը,
հիմա ես երեխայի պես,
կամ նրա,
ով հաշմանդամ էր դարձել,
նորից քայլել եւ զգալ սառած ոտնաթաթերի տակ
տաքացած հողը,
որ կարող է չերերալ,
որ կարող է չփլվել,
ես սովորում եմ դեմքս նորից դեպի արեւը պարզել,
ես սովորում եմ ուղիղ մեջքով նստել,
որովհետեւ մեջքս սկսել է ցավել,
որովհետեւ ամեն ինչ ցավում է,
բայց ես համաձայն չեմ,
եւ ամեն օր քիչ-քիչ սովորում եմ հիշել՝
ինչպես էի ջուր խմում,
ինչպես էի ուտում իմ սիրած կրուասանները,
ինչպես էի բիսկվիթ թխում,
ինչպես էի պատրաստ սիրել։
Այս ցուրտ ձմռանը ես սովորում եմ ինքս չդառնալ հող եւ երերալ,
ու լսում եմ մորս ձայնը՝
ո՞նց է քո փոքր գլխի մեջ տեղավարվում այդ ողջ երեւակայությունը։
Ես սովորում եմ նորից հետեւել կենդանիներին
եւ այդքան ոտնակոխ չանել ներկան,
ոնց միայն մարդիկ են կարողանում անել։
Ես սովորում եմ հիշել սիրելի բույրերը՝
մանդարինի, սուրճի, նոր թխած պեչենիների։
Ես սկում եմ հիշել։
Այս ամենն ինձ բերում է հեռվում մնացած ուրախության զգացումը։
Ես լուրջ հիվանդի պես,
ով արդեն վիրահատվել է,
սովորում եմ դնել մի ոտքս առաջ,
հետո նոր մյուսը։
Ամեն փոքրիկ հաջողություն ես գրանցում եմ մտքիս մեջ։
Ամեն փոքրիկ հաջողություն կարեւոր է։
Ես սովորում եմ դիմանալ ինքս ինձ եւ իմ երեւակայությանը,
ես սովորում եմ ապրել այն բոլոր հրեշների հետ,
որ ես եմ ստեղծել։
Ես սովորում եմ հիշել,
ոնց էր իմ սիրտը սիրահարվում։
Շարժումը՝ որպես պարտադիր պայման,
կարող է անդառնալի տգեղ դառնալ,
եթե պարտադրված ձանձրույթն է
ու տախտկալի կեցությունը։
Ես համաձայն չեմ այդքան տգեղ վերջաբանի։
Եւ ուրեմն՝
ես սովորում եմ նորից հավատալ։
Եւ ուրեմն՝
ես շարունակում եմ գնալ այն ճանապարհով,
ուր տանում են ինձ իմ երազանքները։
Եւ ուրեմն՝
շարժումն այս պիտի դարձնել ավելի գեղեցիկ։
Իմ մի ձեռքն այլեւս չի ուզում մնալ օդում կախված,
իսկ մյուս ձեռքս չի ուզում ամեն անգամ բարձրացնել մյուս ձեռքս։
Ես նորից սովորում եմ ապրել նաեւ լավ բաների հետ,
չարհամարհել դրանք,
եւ այն ամբողջ տառապանքը, որ կա, չսարքել միակ հենակետն իմ ողջ ճանապարհի։
Տառապանքը կա, քանի դեռ դու սիրտ ունես։
Ես ուրախ եմ այս սրտի համար։
Եւ ուրեմն՝ նա կարող է տառապել,
կարող է ցավել
եւ կարող է զգալ ողջ սերը,
որ կարող է մարդը տալ մարդուն,
շունը տալ շանը,
աստված տալ բոլորին,
հիսուսը՝ մեղավորներին,
Եւ ուրեմն՝ այս սիրտը կարող է տաքանալ,
կարող է հավատալ,
որ լինում են սովորական բաներ,
որ ինքը գոյություն չունի միայն տառապելու համար։
Ես համաձայն չեմ թողնել այս սրտառուչ կենակցումը,
որ լինում է միայն ապրող սրտի հետ։
Ես համաձայն չեմ պատուհաս դառնալ մեկի համար,
որովհետեւ ոչ ինքն էր ինձ հասկանում,
ոչ էլ ես իրեն։
Ես համաձայն չեմ ոչ այս սառնամանիքին, ոչ էլ արեւին մեռնել։
Ես այնքան երկար եմ մեռած եղել։
Ես համաձայն չեմ գլխիս մեջ եղած բոլոր կերպարներին սպանել
ու թողնել միայն հրեշներին;
Եւ ուրեմն՝
սկսենք երգել այն բոլոր հիվանդ սրտերի համար,
որ որոշել են ամոքվել,
եւ պարել խռովահույզ այս պարերը,
որ կատարյալ շարժումն են գոյության։
