Ռիչի Հոֆման
Ծնունդ
Ես բառեր եմ փնտրում խավարում,
ինքս ինձ լուռումունջ նկարագրելով
քեզ վերջերս տեսած առավոտվա
հստակ եղանակը—
քամին, դրա նախշավոր անկարգությունը—
իմ միտքը՝ այլուր, ցրված, լիրիկական՝
մինչ դաշնակահարը նվագում է բիսից հետո։
Մոցարտը ծնվել է այս օրը՝
257 տարի առաջ։ Ողջ օրը
փոքրոգի էի, վրդովված,
անհամբեր։ Պարտիաների
միջև՝ ոչ մի ծափ, այլ միայն
բարձրաձայն, բուռն հազացող ծեր կանայք։
Ես սիրել եմ երաժշտությունը նախքան գրքեր սիրելը։
Ես սիրել եմ Մոցարտին նախքան քեզ սիրելը։
Ռոն Փադջեթ
Խոհարար-սիրելի
Թող՝ քեզ համար ընթրիք պատրաստեմ։
Նստիր ու հանիր կոշիկներդ,
գուլպաներդ և առհասարակ ինչ-կա-չկա,
դաքըրի խմիր,
երաժշտություն միացրու ու պարիր
տնով մեկ՝ ներսուդրսում,
գիշեր է, և հարևանները
քնած են, էդ հիմարնե՛րը, և
աստղերը պսպղում են,
իսկ ես քեզ համար գազօջախն եմ
վառում, քեզ՝ քաղցածիդ համար։
Երգիչները փոխվում են,
երաժշտությունը շարունակվում է
Լինդա Գրեգգ
Ոչ ոք իրականում չի մահանում միֆերում։
Ոչ մի աշխարհ չի կորչում պատմություններում։
Ամեն ինչ կորսվում է վերապատումներում,
մտմտանքների մեջ։ Մենք մեծանում ենք
ու ծերանում մեր խոտի և
արյունոտ լուսինների, ծննդյան և գնացողականության երկրում։
Ծայրահեղությունների տեղ։ Վերադառնալու։
Ապրում ենք մեր միֆը հետադարձության մեջ։
Ինչպես ամեն առավոտ բացվող առավոտը։
Ճիշտն ասած՝ մենք վերադառնում ենք երգչախմբի պես։
Հակառակ դեպքում Էվրիդիկեն հավերժ
խավարում կմնար։ Մեր երգը նրան հետ է բերում։
Մեր մահը կենդանի է պահում նրան։
Ջեյն Միդ
Բախ, ձմեռ
Բախը պիտի որ իմացած լիներ՝
ինչպես է ինչ-որ բան թևածում-կորչում
երբ շրջվում ես առերեսվելու դեմքին,
որ կողքից տեսել էիր սրահում դրված
հայելու մեջ աղջամուղջին
և թե ինչպես կարող է ամանի մեջ եղած
խնձորների հոտը մի վայրկյանով կանգնեցնել
սիրտը,
լվացարանի ու գազօջախի միջև
ձմռան կեսին երբ սառցե աստղերը
տարածվել են պատուհանների վրայով և ամեն ինչ
կատարելապես խաղաղ է
մինչև որսում ես այդ մթագնող աստղերի
հանդիման կորած ու ամաչկոտ բանի
թևածման ձայնը։
Իսկ հետո… երաժշտություն։
Դեբորա Դիգս
Ծանր երաժշտություն
Ահա թե ինչպես է սա արվում։
Գյուղացիները շրջապատում են տունը,
իրար խփում կահ-կարասին, բահերը խփում ջրատարին, լծակները՝ փեղքերին, փոցխերը փոցխի ատամներ են մաղում գունաթափ լվացարաններին, կամ երեքժանի, կամ էլ պայտեր։
Սկզբում հեռու են մնում՝
ասես քեզ արթնացնեն մոշահավի պես, թեև թռչունները չվել են վաղուց՝ թռել-գնացել են դաշտի մեջ։ Որոշ ժամանակ պառկում ես ուղիղ, դիմանում ես մի կերպ,
անգամ ժպտում քո իսկ հանցանքների վրա,
ամեն մեկի, լուսաբացը թրթռում է առաստաղին ինչպես ձայները ձայների
մեջ,
ինչպես կայծակը դըխկ-դըխկում, փայտակոշիկ-կինը-փայտե-աստիճանից, ինչպես սուտ-սուտը մութ-մութում, տունը՝ տուֆը տուֆին, սառցակտոր-սառցակտոր բաժակ…
ասում եմ սա, քանզի այս են երազներն իմ վերջերս՝
երաժշտություն կոպիտ,
ասես տղաները բոլոր այն կնոջ, որն էի, մուսները, ուրվականներն աղջիկ և
նախնիկների ստվերները իրենց էժան հանդերձներով
պտտվում են շուրջը իմ անկողնու,
չխկացնում արծաթ-գդալներս թավաներին, մուր-մուր քարը՝ քարին, քանոնները հրում հովհարներին։
Թեև արթնանում-հագվում եմ, և անցկացնել փորձում օրս,
սենյակ առ սենյակ առ սենյակ նրանք հետևում են։
Երեկոյան կողմ, հավատա ինձ, ես ամեն ինչ հետ կտայի,
բաց կանեի պահարաններս բոլոր, կշպրտեի հորդան
պարաքարտերիս՝ անդրաշխարհով լի,
բայց ականջներս արնաքամ են լինում։
Ես բանտված եմ զանգակատանը քամու ընթացքում,
կամ ես եմ քամին՝ դեռ առ դեմ աշնան կատարների տերևների
այն կատաղի, անհամաչափ ու անարխիկ ծափին։
Այժմ նվագախումն իսկույն վայր է նետում բոլոր գործիքները։
Աստծո տան դռները պոկվում են փեղքերից—
ես երեխայի առաջին թմբկահարումն եմ մոր մեջքին,
քարը, որ խփում է գանգին ու լռեցնում նահատակին,
կամ լեզուն են նահատակի՝ կտրած, կրակ կրակի մեջ,
լեզվակը՝ հետ դեպի մետաղ, մետաղը՝ սարի մեջ։
Ես հեռացա, ուրախ, դատարկ, լավ
պրծա, ուսը՝ ծովին, նման լինելը թևի,
կամ հորիզոնի, հազիվ, այդ տարօրինակ միրաժը, քարանետող
լուսին, գիշեր՝ ագռավներով լցված։
Ծափ եմ տալիս։
Ձեռքերս ցիրուցան, ցիրուցան են լինում, բուռ առ
բուռ լի ավազով ջրի վրա, անապատ առ անապատ, հեռվում։
Թարգմանությունը անգլերենից՝ Անահիտ Ղազախեցյանի
