Հոգիներ կան…
Հոգիներ կան,
ուր առկայծում են
լազուրե աստղեր,
և արշալույսներ խամրած
և ժամանակի տերևներ:
Հոգիներ կան,
ուր թաքնվել են
հնամենի ստվերներ,
դղրդյունը
անցած տառապանքի
ու երազատեսության:
Ուրիշ հոգիներ կան,
ուր կրքի ուրվականներն են,
ուր որդնած են պտուղները
և օրերին անեղանակ
լսվում են արձագանքները
եթերակեզ աղաղակի,
որ հեղվում է հանց
մթին ստվեր ՝
չհիշելով հառաչանքների
ու համբույրների մասին:
Հոգուն իմ հասունության
վաղուց արդեն հայտնի է,
որ ալեկոծ մի գաղտնիք
իրեն խորտակում է:
և քարերը պատանության՝
երազներից կլանված,
ընկնում են հոժար
հատակը գիտակցության
«հեռու է Աստված»,-
կրկնում է ամեն քար:
***
Ես քո անունն եմ կրկնում
Լուռ խավարում գիշերների,
Երբ հավաքվում են աստղերը
Լուսնի շուրջ ջրարբուքի
Եվ նիրհում են ճյուղերը
Թաքնված տերևների:
Եվ ցավից ու հնչյուններից
Ես դատարկ եմ ինձ զգում։
Խելահեղ ժամացույցներ, որ ակամա
Անցյալի մեռած ժամերն են երգում:
Ես քո անունն եմ կրկնում
Այս գիշերի լուռ խավարում
Եվ հնչում է այն այնքան հեռավոր,
Ինչպես երբեք չէր հնչել։
Այդ անունը աստղերից էլ հեռու է
Եվ հոգնած անձրևից էլ տխուր:
Կսիրե՞մ քեզ կրկին,
Ինչպես սիրել ես գիտեի,
Մի՞թե իմ սիրտն է մեղավոր։
Եվ ինչպիսի՞ն սերը կլինի,
Երբ սպիտակ մշուշը հալվի։
Կլինի խաղա՞ղ և լուսավո՞ր։
Ես չգիտեմ:
Եթե կարողանային իմ մատները
Երիցուկի պես տերևաթափել լուսինը:
Մութ մահվան գազել
Ուզում եմ ննջել քնով աշնան խնձորների
Եվ դամբանների աղմուկներից փրկվել,
Ուզում եմ ննջել ես քնով այն երեխայի
Որ երազում էր սիրտն իր ծովը նետել:
Մի ասա, թե արյունը կենդանի է նաև մեռելներում,
Որ ջուր են խնդրում նրանց շուրթերը նեխած:
Այն կորուստների մասին, որ խոտերն է սնում
Կամ էլ ինչպիսինն է նորալուսնի երախը օձային:
Թող ննջեմ անսպասելի,
Մի ակնթարթ, մի տարի, մի դար
Բայց որ բոլորը իմանան, թե ողջ եմ
Որ իմ շուրթերը ոսկե ախոռներ են,
Որ ես ընկերն եմ արևմտյան քամու
Եվ հսկա ստվերն իմ արցունքի։
Ինձ լուսաբացից շղարշով թաքցրեք,
Որ չվիժի ինձ վրա պարսը մրջյունների,
Կոշտ ջրով ներբաններս թրջեք,
Թող վրիպի խայթոցը կարիճի:
Քանզի ուզում եմ ես ննջել
Բայց քնով աշնան խնձորների
Եվ այն լացը սովորել, որ երկիրը կմաքրի,
Քանզի ուզում եմ ես մնալ այն երեխայում,
Որ երազում էր սիրտն իր նետել խորքը ծովի:
Նախերգանք
Բարդիներն էլ են հեռանում,
Բայց լճում նրանց հետքը լուսավոր է։
Բարդիներն էլ են հեռանում,
Բայց քամի են մեզ թողնում։
Քամին գիշերով կհամրանա`
պատանված սև քողով
Բայց քամին կթողնի արձագանք
Գետերն ի վար հոսող։
Իսկ կայծոռիկների աշխարհը
Հուշերիս մեջ կներխուժի:
Եվ մի փոքրիկ սիրտ
Իմ ձեռնափերում կբողբոջի։
Անապատ
Ժամանակի արարած
լաբիրինթոսները
աներևույթացան:
( Անապատն է միայն
մնացել ):
Անլուռ սիրտն`
աղբյուրը կրքերի
ցամաքեց:
(Անապատն է միայն
մնացել ):
Արշալույսի պատրանքը
և համբույրները
անհետացան:
( Անապատն է միայն
մնացել):
Համրացավ, խլացավ
Սառչեց, մարեց
Անէացավ:
Անապատն է միայն
Մնացել:
***
Ճանապարհից շեղվել-
այն է ` հանդիպել ձնահողմի
իսկ ձնահողմի հանդիպել-
այն է ` քսան դար դամբանների
խոտը հնձել:
Ճանապարհից շեղվել-
այն է` կնոջ հանդիպել
կին, ով կարող է մի ակնթարթում
երկու աքաղաղ փետրահանել,
կին, ով չի վախենում լույսից,
իսկ լույսը` աքաղաղի ճչից,
աքաղաղներ, որ անկարող են ձնահողմին երգել:
Իսկ եթե ձյունը սխալ ուղի է ընտրել,
կարթնանա քնից հարավային քամին,
բայց քամին անտարբեր է հառաչանքին,
ու մեզ մնում է կրկին
դամբանների խոտը հնձել:
Ես տեսել եմ երկու մոմեղեն հասկեր,
որ հրաբուխների բնանկարն են թաղել,
ես տեսել եմ երկու մանուկների խելառ,
որոնք մարդասպանի բբերն են գլորել:
Սակայն երկուսը երբեք թիվ չի եղել,
այն տխրությունն է և ստվերը նրա,
մեն-միայն կիթառ, ուր սերը հասել է
սահմանը հուսահատության
այն երկու անսահմանություն է միմյանց անհասանելի,
այն պատն է մեռելների
և ցավը անհուսալի հարության:
Երկուսը ատելի է մեռելներին,
բայց երկուսը ստիպում է կանանց ննջել
և նրանք վախենում են լույսից,
իսկ լույսը` աքաղաղի ճչից,
աքաղաղներն էլ անկարող են ձնահողմին երգել
ու մնում է հավերժ
դամբանների խոտը հնձել:
***
Փնտրելով սիրուց փրկություն
քնած են նրանք,
հարյուր սիրահարներ`
ծածկված չոր հողով։
Կարմրավոր,
հեռու -հեռավոր են
Անդալուզիայի ճանապարհները։
Կորդովայում` ձիթենյաց այգում
հասարակ խաչեր են բարձրանում,
որ երբեք չմոռացվեն նրանք,
ովքեր հավիտյան ննջել են`
փնտրելով սիրուց փրկություն։
***
Լեռան մերկ բրձրունքում`
Գողգոթան է:
Դարավոր ձիթենիները
հակվել են մարգարտյա ջրջրին:
Մարդիկ անցնում են փողոցը`
թիկնոցները ուսերին,
իսկ հողմացույցը
հարաժամ պտտվում է աշտարակին:
Պտտվում է անդադար
պտտվում է օր ու գիշեր:
Օ~, գյուղ իմ հեռավոր,
որ մոռացվել ես Անդալուզիայում:
Թարգմանությունը՝ Սամվել Թավադյանի
