Մանկությունն անցել էր Դրակուլայի քաղաքում։ Ամեն առավոտ դպրոց գնալիս քայլում էր Բրեմ Սթոքերի տան մոտով, բայց, իհարկե, ուշադրություն չէր դարձնում։ Երբեք ոչինչ չէր զգացել․ ոչ ուրվականի ձեռքն էր երևում, ոչ դող էր անցնում մարմնով, ոչ էլ վիզն էր ինչ-որ մեկը համբուրում։ Ավելին, դռան մոտի հուշատախտակը նկատեց միայն դպրոցի ավարտական տարում, երբ համարյա տասնութ տարեկան էր։ Գիրքը երբեք չէր կարդացել, դժվար էլ կարդար։ Իսկ Կոպոլայի «Դրակուլա» ֆիլմի կեսից ննջել էր։ Սկզբում նրա կինը վախից վեր էր թռնում, գոռում, սեղմում ամուսնու ծունկը, իսկ վերջում ամուսնու ոտքը թափահարում էր, որ արթնացնի։ Հյուրասենյակի լույսը միացրած էր, կինը՝ կատաղած։
– Ասենք, ո՞նց ես կարողանում։
– Ի՞նչ եմ արել։
– Քնել ես կինոյի կեսից։
– Ես միշտ էլ քնում եմ, եթե կինոն ձանձրալի է։
– Եթե չես մոռացել, մեզ մոտ ռոմանտիկ երեկո է։
– Դա ուրիշ հարց, – ասաց նա, – դրա համար առանձին ներողություն եմ խնդրում։ Ի դեպ, ո՞նց ավարտվեց ֆիլմը։
– Գնա կորի՛ր, հա՞,- հնչեց փափուկ պատասխանը։
Դուբլինում ընդունված էր կոշտ բառերով փափուկ խոսելը։
Մի խոսքով, նրան չէին հետաքրքրում ոչ Դրակուլան, ոչ էլ նրա մասին պատմությունները։
Չնայած դրան՝ նա ուզում էր արյուն խմել։
Անզուսպ ծարավ էր։
Վերջերս էր դարձել անզուսպ։ Կատաղի, անկառավարելի ցանկություն էր։ Լեզուն քոր էր գալիս, ներսը՝ եռում, թուքն անդադար ծորում էր բերանից։ Անտանելի էր։
Երբվանի՞ց․ չէր հիշում։ Բայց հստակ հիշում էր՝ երբ առաջին անգամ հասկացավ, որ ծարավ է։
– Սթեյքը ո՞նց կուզես։
– Հում։
Կինը ծիծաղեց։ Բայց նա կատակ չէր անում։ Ուզում էր հենց էն կտոր միսը, որ կինը դեռ չէր հասցրել դնել թավայի մեջ։ Հում, լրիվ հում ու հենց հիմա։ Ու՞մ է պետք թավան, ինչո՞ւ փչացնել միսը։ Նա զգաց, որ մարմնի մկաններն իրար մեջ կռիվ են անում՝ վզի մկանները, ծնոտի մկանները, բոլորը․․․ Մի խումբն իրեն ամեն գնով հետ էր պահում, իսկ մյուսը՝ ամեն գնով համոզում ձեռքը մեկնել մսի կտորին։
Հետո արթնացավ։
Բայց ե՞րբ էր քնել․․․ Նա կանգնած էր խոհանոցում, նույն հայացքով նայում էր մսին, մտովի հոշոտում էր փոքր կտորը։
– Թույլ եփված կանես, լա՞վ։
Կինը ժպտաց։
– Լրիվ վայրենի ես:
Քիչ անց, հիմք ընդունելով կնոջ խոսքերը, նա կռացավ իր ամանի վրա ու լիզեց թեթևակի տապակված միսը։ Երեխաները հետևեցին հոր օրինակին․ դարչնագույն թանձրուկը քսվեց քթերին։ Նա ստիպեց ինքն իրեն մոռանալ ծնոտի ցավի մասին։ Մոռացավ կծելու մասին։ Ճնշեց մռնչալու ցանկությունը։ Ընթրիքից հետո բոլորը նստեցին հեռուստացույցի դիմաց։ Ամեն ինչ նորից հիանալի էր։
Իրոք նորմալ էր ամեն ինչ։ Կյանքն ընթանում էր իր հունով։ Համենայնդեպս, որոշ ժամանակ էդպես էր։ Երևի արդեն մի քանի շաբաթ։ Մի օր նա բացեց սառնարանը։ Փափկամսի երկու հում կտոր դրված էին ափսեի վրա․ սպասում էին իրենց հերթին։ Հաստատ մի քանի շաբաթ անցել էր նախորդ դեպքից, որովհետև կինը (անունը Վերա էր) հազվադեպ էր սթեյքի միս գնում։ Էնպես չէր, որ Վերան էր անում շաբաթվա առևտուրը, ուղղակի մսավաճառների մոտով ավելի հաճախ էր անցնում։
Կինը միսն էր գնում, իսկ նա՝ գինին։ Վերան գնում էր ամեն ինչ՝ օճառը, զուգարանի թուղթը, իսկ նա՝ գինին։ «Լրիվ վայրենի ես»։
Կտորներից մեկը վերցրեց, քայլեց լվացարանի մոտ։ Շրջվեց, համոզվեց, որ մենակ է խոհանոցում։ Ու խժռեց փափկամիսը։ Չէ, չխժռեց․ սկզբից լպստեց, ասես պաղպաղակ լիներ․ լավ սառն էր։ Լսեց՝ ոնց են արյան խոշոր կաթիլները հարվածում ալյումինին, զգաց, որ իր կոկորդով ևս արյուն է վազում։ Թվում էր՝ իր արյունն է։
Նա սկսեց ագահորեն ծծել արյունը։ Խմեց մինչև վերջ։ Էն չէր, լավը չէր։ Ինքն իրեն խոստովանեց․ արյունը պիտի տաք լինի։ Հետո սկսեց ավելի շատ ատել իրեն․ ի՞նչ է անում, ինքը խմում է, ինքը հարամում, հետո նորից ուզում խմել, նորից բավարարել կարիքը, մեկ անգամ էլ պարտվել կախվածությանը, որն առաջացավ ոչնչից ու ստիպեց հաշվի նստել հետը։
Նա մռնչաց, մռնչաց երկար ու բարձր։ Հետ նայեց․ ոչ ոք չկար։ «Լրիվ վայրենի ես»։
Ծամեց, ծամեց էնքան, որ բերանում եղածը դադարեց միս լինելուց: Մնացածը թքեց աղբի տոպրակի մեջ։ Սրբեց կզակը, լվացվեց։ Նայեց շապիկին․ մաքուր էր։ Բացեց տաք ջուրը, հետևեց սև կետերին, որոնք աստիճանաբար փոխվեցին կարմրի, հետո վարդագույնի։ Հետո անհետացան։ Սառնարանից վերցրեց փափկամսի մյուս կտորը ու շպրտեց աղբամանը։ Փաթաթեց աղբի տոպրակը, վերցրեց ու տարավ թափելու։
– Ու՞ր է մեր ընթրիքը, – հարցրեց Վերան։
– Ի՞նչ ընթրիք։
– Փափկամիս էի առել, երկու կտոր։ Էստեղ էի դրել։
Վերան կանգնած էր սառնարանի բաց դռան դիմաց։
– Փչացել էին։
– Անհնար է։
– Լուրջ։ Հոտել էին։ Ստիպված թափեցի։
– Բայց ո՞նց։ Բարձր կարգի միս էր,- ասաց Վերան – ու՞ր ես թափել, էստե՞ղ։
Նա մոտեցավ աղբամանին։
– Չէ, տարա դուրս։
Կնոջ հարցերը անակնկալի բերեցին․ պետք էր ամեն ինչ նախօրոք մտածել։
– Գնամ հանեմ,- ասաց Վերան,- խարդախին տես։
Մսավաճառին նկատի ուներ։
– Պետք չի։
Չկանգնեց, չվազեց դռան մոտ խանգարելու։ Մնաց նստած։ Զգում էր, որ սիրտը՝ իր սեփական միսը, կրծքի տակ անհանգիստ բաբախում էր։
– Մի՛ գնա, էնտեղ մեզ միշտ լավ են սպասարկում։ Եթե կռիվ անես․․․ Չգիտեմ․․․ մեր հարաբերությունները կփչանան։ Նկատի ունեմ վաճառող-հաճախորդ հարաբերությունները։
Հաճելի էր սեփական ձայնը լսելը։ Նա հաղթում էր, միանշանակ հաղթում էր։
– Էսօր էլ աղացած միսը կուտենք։
– Աղացածը երեխաների համար էր,- պատասխանեց Վերան,- բուրգեր կանեմ երևի։
– Շատ եմ սիրում բուրգեր։ Դու էլ ես սիրում։
Խոհանոցի դուռը բաց էր։ Արդեն մի շաբաթ է՝ անտանելի տոթ եղանակ է։ Էսօր էլ է նույնը։ Նա գիտեր` Վերան հաստատ չի իջնի ներքև, աղբամանը կափարիչը բացի ու գլուխը մտցնի ճանճերով լի աղբակույտը։
Բուրգերները փոքր ստացվեցին։ Ոչինչ, երեխաները չբողոքեցին։
Էդքան բան։
Հագեցրիր ծարավը, չէ՞։ Նա հիշեց։ Սկսեց կողքից դիտել ինքն իրեն, երբ կռացավ լվացարանի վրա ու կուլ տվեց մսի կտորը։ Ամուր փակեց աչքերը, սկսեց մտածել․ «Չէ, բայց պատկերացրու, որ բռնվում ես․․․ Պատկերացրու, որ մեկը տեսնի․․․ Կինդ, երեխադ․․․ Վերջդ կգա»։
Ու մի կերպ սպանեց, սպանեց ցանկությունը։ Բայց մի քանի օրից ծարավը վերադարձավ։ Խնդրեմ, նորից սառնարանի մոտ․․․
Էս անգամ գառան կողամիս է։ Մի կերպ զսպեց իրեն, ձեռքը կողամսերի վրայով սահեցրեց ու տարավ հավի կրծքամսերով տոպրակին։ Վերցրեց մի քանիսը․ ամուր փաթաթված էին թիթեղի բարակ շերտով։ Մատով պատռեց շերտն ու շպրտեց։ Կտորները դրեց ափսեի վրա ու սկսեց խմել վարդագույն, համարյա սպիտակ արյունը։ Մի կումով, անմիջապես ափսեից։
Ու հետ տվեց։
Վերջ․ բուժված է։ Սրտխառնոցն ու զզվանքը լավագույն դեղորայքն են։ Էլ երբեք չի կրկնվի։ Հաջորդ օրը նա մնաց տանը, չգնաց աշխատանքի։ Վերան ձեռքը դրեց ամուսնու ճակատին։
– Կարող է՝ խոզի գրիպ լինի, գիտե՞ս։
– Հավի ջրծաղիկ է, – պատասխանեց։
«Լրիվ վայրենի ես»։
– Դժվար թե։ Դու փոքր տարիքում չե՞ս ընկել ջրծաղիկ։
– Ընկել եմ երևի։
Վերան անհանգիստ էր։
– Չբերություն է առաջացնում, գիտեի՞ր։
– Ինձ վազէկտոմիա են արել երեք տարի առաջ։
– Մոռացել էի, – ասաց Վերան։
– Իսկ ես՝ չէ։
Բայց բուժվել էր։ Հաստատ ստացվել էր մոտը։ Մենակ հիշելը բավական էր․ հիշում էր արյունը, համը, թիթեղը․ սիրտը միանգամից խառնում էր։ Նման հիշողությունները չի կարելի բաց թողնել։ Պիտի հիշել էնքան, մինչև լրիվ չբուժվի։
Երբ նորից գնաց աշխատանքի ու մի քանի ժամ փորփրեց համացանցը, հասկացավ․ խնդիրն արյունը չէր, իրականում նա երկաթ էր ուզում։ Տրամաբանական է։ Նա ամեն ինչ հասկացավ, և ուսերից մեծ բեռ ընկավ։ Կովի տաք, թարմ արյունը, դրա համը, նույնիսկ տեսքը ժանգոտած մետաղ էին հիշեցնում։ Դե իհարկե, ոչ թե արյան պակաս ուներ, այլ հենց երկաթի։ Վերջերս դեմքը լրիվ գունատվել էր, հեռուստացույցի առաջ նստած՝ քունը տանում էր, լրիվ պապիկ էր դառել։ Դա կոչվում է սակավարյունություն, անեմիա։ Մի քիչ երկաթ է պետք, և վերջ։
Թուրինջի հյութ գնեց (մի բան, որին երեխաները հաստատ ձեռք չեն տա): Գործից տուն գալիս մտավ դեղատուն՝ երկաթի պակասի համար հաբեր վերցնելու։ Բայց փոշմանեց․ դեղատան աշխատող կինը ակնոցի վրայից նայեց նրան ու հարցրեց․
– Ձեր կնոջ համա՞ր եք վերցնում։
– Երկուսով ենք խմում։
Աշխատողը չէր շարժվում։
– Դեղատոմս է պետք դրա համար։
– Երկաթի համար դեղատո՞մս։
– Դե հա։
Պահպանակներ ու կոկորդի ցավի համար մի քանի հաբ վերցրեց ու դուրս եկավ։ Մինչև տուն հասնելն արդեն հասկացել էր, որ երկաթի մասին իր եզրակացությունը հիմարություն է․ թուրինջի հյութը պահպանակների հետ միասին շպրտեց թփերի մեջ։ Երեխաները ճիշտ են․ թուրինջի հյութը զզվելի բան է։
Իսկ ինքը լավ է, իր հետ ամեն ինչ նորմալ է։ Ուղղակի ուզում է արյուն խմել։
Երեխաներ ունի։ Դա է կարևորը։ Տղա ու աղջիկ։ Ընտանիք ունի, կին, որին սիրում է, տանելի աշխատանք։ Բանկում է աշխատում, պաշտոնը, ճիշտ է, թույլ չի տալիս տնտեսական բումի ժամանակ տիեզերական բոնուսներ ստանալ, բայց բավական է, որ մի խումբ հանցագործներ իր ընտանիքին պատանդ վերցնեն, իսկ իրեն ուղարկեն՝ բանկային հաշիվը դատարկելու (չնայած նման դեպք դեռ չի եղել)։
Հենց դա է հարցը․ նա սովորական մարդ է․ քառասունմեկ տարեկան, հետերոսեքսուալ տղամարդ, ով սիրում է հավաքվել իր ընկերների հետ մի բաժակ գարեջրի շուրջ, ավելի կոնկրետ՝ «Գինեսի», որը երկաթով հարուստ է։ Շաբաթը մեկ անգամ ֆուտբոլ էր խաղում դպրոցի դահլիճում, կնոջ հետ բավականին հաճախ էր քնում։ Ու ոչ միայն կնոջ, երբեմն էլ ուզում էր ուրիշ կանանց հետ փորձել, բայց դրանք ուղղակի մտքեր էին, ոչ մի լուրջ բան չկար, ոչ մի մտադրություն կամ հանկարծակի ուժեղ ցանկություն։ Նա նորմալ է։
Փափկամսի սթեյքը հետը տարավ աշխատանքի, մտավ զուգարան ու մի վայրկյանում կուլ տվեց։ Պլաստիկից տոպրակը նետեց զուգարանակոնքն ու ջուրը քաշեց։ Ոչինչ չստացվեց․ տոպրակը օդապարիկի պես լողում էր մակերևույթին։ Հանեց ջրից, դրեց գրպանը և նայեց հայելու մեջ․ վերնաշապիկն ու փողկապը հո չե՞ն կեղտոտվել։ Բայց չէ․ շատ ուշադիր էր, ինքն իրեն խոսք էր տվել, որ միսը հոշոտելիս ինքնամոռացության չի տրվի։
Շորերը մաքուր էին, անբիծ․ ոչ ոք ոչինչ չի նկատի։ Դեմքը մոտ բերեց ապակուն, բացեց բերանը և ստուգեց ատամների արանքը․ մսի թելեր չէին մնացել։ Հրաշալի տեսք ուներ։ Նա հետ գնաց գրասենյակ ու նստեց՝ գործընկերների հետ ճաշելու, կերավ ավոկադոյով ու լոլիկով սենդվիչը, որ առավոտյան պատրաստել էր (տնտեսական ճգնաժամը սառնարանին չի հարվածել)։ Կերավ ու հանգստացավ․ լավ էր զգում իրեն, շատ լավ։
Կարևորը՝ կարողանում է կառավարել ծարավը, հագեցնել, երբ պետք է։ Ինքն իր բժիշկն էր, լավագույն խորհրդատուն։ Շատ շուտով երկաթի պակասն օրգանիզմում կլրացնի ու կվերադառնա իր առօրյա կյանքին։
Հենց դրա համար էլ ինքն իր վրա շատ զարմացավ, երբ բարձրացավ ցցապատը ու ցատկեց դուրս։ Բարձրանում էր ու միաժամանակ զարմանում։ «Ի՞նչ եմ անում ես»։ Շատ լավ գիտեր՝ ինչ էր անում․ գնում էր հավերի հետևից, որոնց հարևանը գնել էր ճգնաժամի պայմաններում։
Գնում էր գիշերվա երեքին։ Պատրաստվում էր կծել դրանցից մեկի վիզը։ Երկրորդ հարկի պատուհանից նա տեսել էր հավերին (հա՞վ, թե՞ աքլոր)։ Հենց էդ նույն հավերին էր տեսնում ամեն գիշեր վարագույրը փակելիս, երբ աղջկան հեքիաթ էր կարդում քնելուց առաջ (տեսնու՞մ եք՝ նորմալ հայր է)։ Ցցապատից ներս միշտ երեք հավ էր վազվզում։
Ատում էր հավերին, առհասարակ հավերի գոյությունը։ Տնտեսությունը ցնցումների մեջ էր, միջին խավը կարտոֆիլ ու գազար էր աճեցնում, հավ էր պահում։ Համոզում էր բոլորին, որ Արևելյան Եվրոպայի անշարժ գույքի շուկաներում ներդրումներ չի անում։ Հարևաններն արդեն չէին շփվում հետը, որովհետև բանկում էր աշխատում․ ուրեմն թշնամի է։ Դե ոչինչ, թող կողքի տան պարապ պոռնիկը ձևացնի, իբր ամբողջ օրը հավերով է զբաղված։ Շուտով երեք հավը կդառնան երկու, որովհետև նա արդեն ցցապատից ցատկել էր ներս։ Շատ փափուկ վայրէջք ստացվեց, որովհետև նա միշտ հետևում է ի մարզավիճակին․ ֆուտբոլ է խաղում վերջիվերջո։ Ուղղեց մեքջը և քայլեց հավերի մոտ։
Ամեն ինչ հասկանում էր, գիտակցում էր։ Թաքուն հույս էր պահում, որ վերևի հարկի պատուհաններից մեկը կլուսավորվի, ներքևում լույս կվառվի, կամ Վերան կնկատի։ Կտեսնեն, ինքն էլ կվախենա, խուճապահար կփախչի հետ՝ դեպի ցցապատը։ Հետո կարդարանա, իբր տիեզերանավը Իռլանդիայի վրայով պիտի էդ գիշեր թռչեր, եկել էր՝ բակից դիտելու։ Կամ ուրիշ մի բան կխաբեր։ Սրտի բաբախումից կողոսկրերը կկծկվեին, բայց կհաջողվեր արդարանալ։
Վախից մի քանի օր իրեն հավաք կպահեր, մինչև հաջորդ շաբաթվա սկիզբ կդիմանար ծարավին։
Բայց ոչ մի լույս չմիացավ։
Իսկ հավերը կչկչում էին։ Նրան էին սպասում։
Մեկին միանգամից բռնեց։ Հեշտ էր, շատ հեշտ։ Պարզ գիշեր էր՝ ցերեկվա պես լուսավոր։ Հավերը կողք-կողքի կանգնել էին, ասես «Supreme» կանացի երգչախումբը լինեին։ Զարմանալի էր․ հավերին գիշերը հավանոցում չե՞ն պահում։ Սովորաբար էդպես էլ անում են, առավոտն էլ բաց են թողնում։ Դուբլինը հայտնի էր իր աղվեսներով․ ամեն բնակիչ մի պատմություն ուներ պատմելու։ Մի քանի ամիս առաջ կայարանից տուն ճանապարհին անձամբ էր մեկին տեսել։
Նա բռնեց հավի վզից։ Ոչ մի արձագանք չեղավ, նույնիսկ չէր փորձում փախչել։ Կատվի ձագի նման հարմար տեղավորվեց ձեռքերում․ փոքր գլուխը՝ մի կողմում, անմազ, պինդ ոտքերը՝ մյուս։
Ռետինե ժապավենի պես ձգեց հավի մարմինը, բերանի մոտ բերեց։ Ու կծեց։ Դժվար էր, բայց կծեց։ Արյուն չեկավ, ոչ մի ոսկոր չճտաց։ Վիզը դեռ կիսով չափ բերանում էր։ Զարկերակը խփում էր ուղիղ լեզվին։ Սարսափած հավը ձգում էր մարմինը, դողում էր։ Բայց հավին վախեցնելը նրա պլանների մեջ չէր մտնում. նա դաժան մարդ չէր։ Ուղղակի ուզում էր պոկել գլուխը ու բերանը մոտեցնել արյունոտ վզին։ Բայց հասկացավ. նա արնախում չէ, ոչ էլ ինչ-որ մարդագայլ, ուղղակի պետք է հագեցնել ծարավը, և վերջ. էդքան բան։ «Բժիշկ, ես հավի գլխից մի փոքր կծել եմ»։ Լավ, վերջ։ Նա հավի մարմինը պիտի գետնին դնի ու հետ գնա։
Բայց հանկարծ պատուհաններից մեկը լուսավորվեց, ու նա նորից կծեց։ Հենց դեմ դիմաց էր պատուհանը՝ առաջին հարկում։ Հավի գլուխը հեշտությամբ պոկվեց։ Արյուն համարյա չկար. ոսկորներ էին, կռճիկներ ու թեթևակի թացություն։ Հետ տալ չի կարելի. պատուհանից իրեն են նայում։ Հարևաններն են. կամ Ջիմն է, կամ Բարբարան, կամ էլ երկուսով։
Ամեն ինչ հարթ անցավ։ Նա գիտեր, որ իրեն չեն տեսնում. լույսը խոհանոցում է վառվում, իսկ բակում մութ է։ Չնայած, որ մտածում ես… Հնարավոր է՝ իրեն մինչև լույսը միացնելն են նկատել։
Նույն պահին հավը՝ անգլուխ, սատկած հավը, որոշեց դիմադրել։ Նա լսեց հավի ճիչը, որը ոչ մի կերպ չէր կարող կտուցից դուրս գալ, որովհետև պոկված գլուխն իր ձախ ձեռքում էր, իսկ աջով բռնել էր հավի գլխատված մարմինը։ Թռչունը թպրտում էր, փորձում էր դուրս պրծնել. «Թող ինձ, թող»։
Բաց թողեց հավին, լսեց՝ ոնց է փախչում, ինքն էլ վազեց հակառակ ուղղությամբ՝ դեպի պատը, բայց ոչ իր տան։ Իհարկե, չէ, նման բան չի կարելի անել։ Նա վազեց հարևանների տան ուղղությամբ՝ երկու տուն ներքև։ Թռավ ցանկապատի վրայից, նստեց՝ մի փոքր հանգստանալու, շունչ քաշելու ու տուն վերադառնալու պլանը մշակելու։ Գրեթե չէր քրտնել։
Ականջ դրեց․ խոհանոցը լուռ էր, դուռը չէր բացվում, իսկ հավը հաստատ համակերպվել էր մահվան հետ։ Մյուս երկու հավերը կամ ոչինչ չէին նկատել, կամ էլ լուռ սգում էին։ Ձայն չկար, լռություն էր։
Փրկված է։ Հաստատ փրկված է։ Հիմարություն է արել, հիմա էլ համ երջանիկ էր, համ սարսափած, ամաչում էր իր արածից, բայց միաժամանակ ոգևորված էր։ Կարևորը՝ ամեն ինչ հարթ անցավ։ Նայեց երկնքին ու տեսավ տիեզերանավը։ Ամենապայծառ աստղը պարում էր երկնակամարում։ «Էնդեվր», – հիշեց տիեզերանավի անունը։
Եկավ տուն ու պառկեց։
Վերան արթնացավ, բայց աչքերը չբացեց։ Զգաց ամուսնու ոտքերի սառնությունը, ներքնակի կորությունը նրա մարմնի տակ։
– Ի՞նչ կար։
– Ոչ մի բան, դուրս էի եկել՝ տիեզերավը նայելու։
– Ընտիր։
Վերան նորից քնեց։
– Հրաշալի էր,- շշնջաց նրա ամուսինը,- ուղղակի հրաշալի։
Ու համբուրեց կնոջ վիզը։
Փորձեց քնել։ Ստացվեց․ ուրբաթ գիշեր էր, շաբաթ առավոտ։
Երբ արթնացավ, անկողինը դատարկ էր։ Վերջին անգամ չէր հիշում՝ երբ էր Վերան իրենից շուտ արթնացել։ Ինչևէ, լավ էր իրեն զգում, շատ լավ։ Մինչև նորից քնելը մտավ լվացարան, խնամքով լվաց ատամները։ Հավից ոչ մի «հիշողություն» ատամների արանքում չէր մնացել։ Բերանը ջրով ողողեց, աչքերը լցվեցին։ Արյան համն անհետացել էր, մեղքի զգացումը՝ ևս։ Իհարկե, երեկվա արածը սխալ էր, բայց նոր անհանգստությունը մոռանալ տվեց գիշերվա մեղքը։ Նրան տանջում էր միտքը, որը ծնվեց կնոջ վիզը համբուրելուց հետո և իր հետ մնաց ողջ գիշեր։
Վիզը, դե իհարկե, վիզը։
Ամեն ինչ շատ պարզ էր։
Արյունն ընդամենը շեղող հանգամանք էր, ենթագիտակցության ստեղծած պատրանքը, որը թույլ չէր տալիս իրեն տեսնել ակնհայտը․ հարցը վիզն էր, ոչ թե արյունը, նրա մոլուցքի առարկան հենց վիզն էր։ Նա չէր ուզում արյուն խմել, ոչ էլ երկաթի պակաս ուներ։ Պարզ ու անարդար ճշմարտությունն այն էր, որ նա ուղղակի ուզում էր կծել մեկի վիզը։ Սովորական ցանկություն է, որը հայտնվում է մեծ տարիքում։ Ու դա լավ է, նորմալ է, որովհետև նա իր կյանքի կեսը, կարելի է ասել, արդեն ապրել է։
Սեքս։
Պարզ, հասարակ։ Սեքսն է հարցը։
Նա ուղղակի ուզում է բոլոր շնչավորների հետ քնել։ Բառացի չէ, իհարկե։ Ոչ թե բոլորի, այլ գրեթե բոլորի։ Դե լավ, իրականում մի մասի հետ է ուզում քնել, ավելի կոնկրետ՝ կանանց։ Նա նորմալ, միջին տարիքի տղամարդ է։ Նրա օրերը հաշված են․ սրա մասին առաջ էլ գիտեր, բայց ուշադրություն չէր դարձնում։ Տարին 365 օր է, տասը տարին՝ 3650: Երեսուն տարին ստացվում է 14,600 օր։ Մոտավորապես էդքան է մնացել իրեն։ Նորմալ թիվ է։
Պառկեց․ զգաց, որ երջանիկ է։ Ցանկությունը, ծարավը չքվել էին, որովհետև հասկացել էր ամեն ինչ։ Ուղեղի հետ ամեն ինչ կարգին էր, ուղղակի ինչ-որ տեղ թերացել էր, ինչ-որ բան վերահսկողությունից դուրս էր եկել։ Երևի իր ֆիզիոլոգիան էր։ Ոչ հեռու անցյալում՝ ընդամենը մի քանի սերունդ առաջ, նա արդեն մեռած կլիներ, լավագույն դեպքում ատամներ չէր ունենա, զրկված կլիներ մտածելու ունակությունից։ Միջին տարիք, կյանքի աշուն․ սրանք նոր տերմիններ էին։ Նա հասկանում էր դա, ուղեղով հասկանում էր, բայց մարմինը, տղամարդկային էությունը հրաժարվում էին ընդունել։ Կենսաբանական կողմը՝ իր ֆիզիոլոգիան, պնդում էին, որ նրան մի քանի տարի է մնացել, ավելի ստույգ՝ բազմանալու վերջին տարիներն են։ Ու գուցե վազէկտոմիան ամեն ինչ ավելի բարդացրեց, խորացրեց տագնապը, թմրեցրեց ուղեղը․․․ Ինչ իմանաս։
Մարդու ուղեղը հետաքրքիր բան է։ Ստացվում է՝ ուղեղը սեքս էր ուզում, իսկ մարմինը թռավ կողքի բակ՝ հարևանի հավի վիզը կծելու․․․
Իջավ ներքև։ Վերան էնտեղ էր։
– Բարբարայի հավերից մեկի վրա անցած գիշեր աղվես էր հարձակվել,- ասաց կինը։
– Դե, էդպես էլ պիտի լիներ։
– Հո դու անսի՞րտ չես։
– Աղվեսները դրա համար են ստեղծված,- պատասխանեց նա,- իսկ ե՞րբ։
– Ի՞նչը։
– Աղվեսի հարձակումը։
– Գիշերը, – պատասխանեց Վերան, – դու բան չլսեցի՞ր։ Տիեզերանավին որ նայում էիր։
– Բացարձակ։ Մենակ տիեզերագնացների զրույցը։
Վերան ժպտաց։ «Լրիվ վայրենի ես»։
– Եվ ինչի՞ մասին էին խոսում։
– Ասում էին, որ Իռլանդիան շատ են սիրում։ Բարբարան ո՞նց է։
– Վատ։ Տխուր։
– Բա չէ՞ր ասում, որ իր կյանքն էլ առաջվանը չի։
– Հենց էդպես էլ ասում էր, բայց դու շատ ցինիկ ես։
Վերան ծիծաղում էր։ «Լավ պրծանք»,- մտածեց։
Գիշերը եկավ, նա նորից համբուրեց կնոջ վիզը։ Համբուրեց՝ մի փոքր կծելով։ Կես ժամ նրանք երեխաների պես թավալվում էին, ևս կես ժամ երկուսի գլուխն էլ հաճելիորեն պտտվում էր։
– Դե, – ասաց Վերան, – ես սպասում եմ հետոյին։
Կնոջը ձեռքը հայտնվեց իր ոտքերի վրա։
– Մի րոպե սպասիր, – ասաց։
Իջավ ներքև։ Ուղիղ դեպի սառնարանը։ Թյունիկ ձկան երկու թարմ կտոր սպասում էին ափսեի վրա։ Չէ։ Բացեց սառցարանը․ խոզի կողամսեր են՝ երկու կտոր։ Պահեց տաք ջրի տակ, մինչև պլաստիկը չպոկվեց։ Բացեց, հանեց մսերը․ շատ պինդ են ու սառը։ Կես րոպե պահեց միկրոալիքային վառարանում․ թող հետ գան։ Վախենում էր (հույս ուներ), որ ձայնի վրա Վերան կիջնի։ Կանգնեց պատուհանի մոտ ու թեթևակի կծեց միսը։ Վերան շուտով կմտնի ու կտեսնի իր ամուսնու արտացոլանքը հայելում․ նա կպպտվի ու ցույց կտա իր իրական դեմքը՝ վամպիր, ով իջել էր թեթև մի բան ուտելու։ Վերան ինչ-որ հրաշքով կհասկանա, որ արյուն խմելը գրգռիչ է, կամ գոնե կհասկանա, կների, կմտածի, որ հում միս ուտելը նորմալ է։ Սովորականի պես կժպտա, կխառնի իր ամուսնու մազերը, գուցե նույնիսկ համաձայնվի փորձել, ու երկուսով ցցապատի վրայով կանցնեն Բարբարայի տան այգի՝ վերջին երկու հավի հում միսը համտեսելու։ Մեկին ինքը կհոշոտի, մյուսին՝ Վերան։
Ոսկորները շպրտեց, աղբամանը թափ տվեց, որ մսի մնացորդները չերևան։
Ճիշտ պահն ընտրելը շատ կարևոր է։ Տեսարանը պետք է կատարյալ լինի․ հում սթեյք ուտելիս ու սառած ոսկորները լիզելիս բռնվելը մի բան է, կյանքի ընկերոջդ միասին ընթրելու հրավիրելը՝ լրիվ այլ բան։ Չի կարելի շտապել։ Չի կարելի գժի պես խառնվել իրար։ Ու առհասարակ, «գիժ» բառի հետ ինքը կապ չունի․ նորմալ տղամարդ է։
Բարձրացավ վերև։
Վերան սպասում էր, բայց ոչ անկողնում, ոչ էլ անկողնու մոտ։ Շատ հեռու էր կանգնած։ Լույսը միացրեց ու հարցրեց․
– Սա ի՞նչ է։
Ձեռքի ափին փոքրիկ գլուխ էր։
– Հավի գլուխ է։
– Որտեղի՞ց։
– Գտել եմ։
Հիմար է, ուղղակի հիմար։ Խեղկատակ։ Ո՞նց կարելի էր գլուխը թաքցնել գուլպաների տակ․․․
– Բարբարայինն է, չէ՞, – հարցրեց Վերան։
– Բարբարայի գլուխը դժվար էդքան փոքր լինի։
Կատակը չանցավ։ Վերան չէր ժպտում։
– Այսինքն աղվե՞սն էր հավի գլուխը մոռացել այգում։
Վերան օգնում էր։ Նա հնարավորություն էր տալիս իր ամուսնուն տրամաբանական սուտ հորինել։ Բայց ո՞նց արդարանա դրանով։ Ասի, որ գտել է հավի գլուխը ու բերել տու՞ն, պահել գուլպաների տա՞կ։ Վերան չի հավատա։ Նման սուտն անընդունելի էր, ցածր էր։ Այլասերվածություն էր։
– Չէ, – վերջապես պատասխանեց։
– Դե ուրեմն, – ասաց Վերան ու թեքեց հայացքը, – ասա՝ որտեղի՞ց էս գլուխը քեզ։
– Ես եմ կծել։
Վերան շրջվեց։ Մի քանի րոպե լուռ նայում էր ամուսնուն։
– Եվ ի՞նչ էիր զգում էդ ընթացքում։
– Հաճույք, – պատասխանեց նա, – հաճույք։
