Վարդան Սմբատյան | Չնկարված դեդեկտիվ

Լուսանկարը՝ Աշոտ Ստեփանյանի

Ոչինչ
չի սկսվում,
չի ավարտվում,
ինչ գնացել ես,
ես նույն կետում եմ
կանգնած,
ձյունը ծածկում է կնճիռներս…

 

Կանգառ

Կանգնել է.
աշխարհը,
գործիքս,
օդը,
ժամանակը,
երթևեկը
փոշի-քաղաքի։
Կանգնել է պարոն նախագահը
լուսանկարչական կայծակի տակ
բարեկիրթ-ապուշ ժպիտով:
Կանգնել է
ծերացած Անժիկը
Ծերեթելիում,
հիսուն դոլարով
ոչ ոք չի մոտենում:
Կանգնել է մեռնող լույսը
շնչահեղձ շան աչքերում,
ու փախս է գալիս հոգին,
իսկ սոված մրջյունները
լույսից առաջ են շարժվում.
քարշ են տալիս տաք լեշը։
Կանգնել է հերս
սուրբ Գայանե եկեղեցու բակում
ու չգիտի՝ ուր գնա:
Աստծո մո՞տ,
թե՞ ծերանոց:
Կանգնել է ցողունը
որձ ծաղկի,
արեւի զասի տակ
լկստվում է։
Եւ ես,
որ անցել եմ մենության քարտեզի
բոլոր տեսանելի եւ անտես
ճանապարհներով՝
կորցնելով սիրտս ու դեմքս,
սիկտիրվել
լռվել եմ
երազից մահ տանող
ճամփաբաժանում,
կանգնել եմ
կիսամեռ-կիսասաղ
ու
չեմ արթնանում:

 

***
Հերոսին հենց սկզբում
սպանեցինք
ու դեռ հայրենիք ենք երգում…
Հիշողության քարը բացվել է
հանց դափնեվարդ,
եւ ցավի վերհուշը
տաք գոլորշու հետ
խփում է դեմքիս։
Ես մի րոպե կանգնում եմ
խաղաղության սարսուռի մեջ,
հաշվում եմ բեկորները
պատերազմ-հիշողության,
մինչ սեւ արևը
փակում է կածանը,
քայլում եմ,
անվերջ քայլում եմ
դեպի (ան)հիշողություն։

Հ.Գ.
Վերեւում ձեզ լավ գիտեն, տղե՜րք,
կներեք մեզ,
կներե՞ք,
վերեւում անուններ չեն տալիս,
վերեւում հիշում են առանց դեմք…
Իսկ մենք
էստեղ՝
հավիտենական էս աղբի մեջ,
միայն ծնվում ենք
ու մ(ո)եռանում…

 

***
Նույնիսկ ճանճերն են վայելում
քո գեղեցկությունը
(իսկ ե՞ս…).
պտտվում են
մազերիդ լաբիրինթոսի մեջ,
շղթա են կազմում
ու հերթով ճեմում են
հյութեղ
երկվորյակ կրծքերիդ…
համառորեն շնչող,
վերուվար անող ամոթաշուրթերիդ,
լայնարձակ, փափլիկ թեւերիդ։
Թաց քո բերանում
լույսի սաղմեր եմ նշմարում,
ու ջրերը գնում են…
Եւ մինչ դու քնում ես,
մարմինդ ապրում է
մի ուրիշ կյանքով՝
հոսում է
տարատեսակ բույրերով…
Նայում ու ամաչում եմ,
ես ամաչում եմ
իմ խեղճության համար։
Երանի չզարթնես…
Թող անխաթար մնա
իմ մսեղ վիտրաժը։
Էսպես։

Հ.Գ.
Գեղեցիկը չի կարելի արթնացնել,
գեղեցիկը
սպանում է…

 

Չնկարված դետեկտիվ

Սկզբից ստվերն երևաց,
հետո լույս-շեղբը կտրեց
մթի սինթետիկ վարագույրն ու
լապտերի քոռացնող լույսի տակ
նշմարեցի
նրա դիվային աչքերը.
զույգ լուսատտիկներ:
Նա հանեց ծխախոտը,
ես՝ ատրճանակը։
Մեկ րոպե անբառ
նայեցինք իրար
խավարի հոսուն հայելու միջով
եւ հետո…
Երկու զարկ՝ մի երազանք.
մահը ճայթեց երկուսիս բերանում։

 

***
Կտրված նարի՞նջ –
կտրված գիշեր…
Մութը դեռ այրվում է
քունքիս մեջ։
Եւ ոչինչ չկա շուրջս,
ես եմ ու
ինքնահոս արցունքներս,
ես եմ ու
ցիտրուսե մենությունս։

 

***
Բառերը կամաց-կամաց
սպառվում են,
մետաֆորները՝ նույնպես,
ու փսլնքոտ-սենտիմենտալ բանաստեղծությունս
կարծես թե մոռանում է քո մասին,
բայց մի բան կա,
որ ապրում է.
պառազիտ հույսը
երբեք չի մեռնում,
ինձ ստիպում է հորինել
նոր իրականություններ,
ողբերգություններ,
սփոփող պատմություններ՝
ինչ-որ տեղ
ինչ-որ մեկին
քեզնից մի հուշ թողնելու համար:

 

***
Սերը
էդպես էլ
չի դառնա բանաստեղծություն:
Ոչնչի մասին կգրեմ էլի
գեղարվեստորեն,
միայն թե ասեք, խնդրում եմ,
ի՞նչ բառերով կուզեիք խաբվել:

 

***
Ի՜նչ դանդաղ է շարժվում լույսը,
սիրուն-ծուլորեն,
կնոջ սառը մատներով
հասնում է ինձ,
լցվում սենյակս,
լույսը, որ կապում
ու անջատում է
մեր մարմինները,
հիմա խաղաղ-անաղմուկ
փշրվում է լեզվիս
հանց բյուրեղ,
եւ ես այն բերանով
փոխանցում եմ քեզ,
ու ձմեռը սկսվում է քո մաշկից,
սնվում եմ քո պստիկ բերանից,
ողջ գիշեր
քնում եմ՝ տաքուսառը
ցայլքիդ մեջ թողնելով սիրտս…

***
Երեսունից հետո
ավելի շատ ես քնում՝
ինքդ քեզ հետ,
եւ ավելի հաճախ ես հիշում
մանկությանդ վթարները,
որովհետեւ
փրկությունը միշտ էլ
մանկության մեջ է թափառում,
փրկությունը՝
պստիկ, չարաճճի
անսեռ մի լակոտ,
անվերջ վազում է
եւ հասնում
միջակ-գործունյա տղամարդկանց,
հինգերորդ հարկից ընկած
գեղեցկադեմ տնային տնտեսուհուն,
97-ամյա ծերունուն, որ
երազում է հանգչել իր կնոջ կողքին՝
փխրուն հողի տակ։
Ստահակներին, մեծամեծ սրիկաներին
ու վաշխառուներին։
Շատերին է հասնում փրկությունը,
քեզնից բացի,
ընկերս,
բայց դու մեծահոգի ես, չէ՞,
նաեւ՝ հումանիստ…
Ըմբռնումով ես մոտենում
փոքրիկ փրկության
անարդարություններին,
մտածում ես՝
երեխա է, էլի,
թող մի քիչ էլ խաղա
աշխարհի հոգու հետ,
թող մի քիչ էլ ծիծաղի…

Share Button

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *