Վայրկյան 1
Ամենա
Շշի մեջ վաղուց դատարկություն էր։ Գումարը դրեց կիսադեղին սեղանին ու դուրս եկավ։
Փողոցի կիսամութը նման էր բարի կիսամութին։
Մտքի մեջ նրա երգած երգի բառերն էին։ Գլխում` նրա ոտնաձայների արձագանքը։ Օդի սառնությունը ստիպեց վերարկուի գլխարկը քաշել գլխին։
Ձյունը դանդաղ իջնում էր։ Ձյունը չգիտեր նրա մասին։ Ձյունը չէր լսել նրա երգը։
Դիմացից մարդ էր գալիս։
Եկողի հագին նրա վերարկուից էր, որ հանեց ու գցեց իր աթոռի թիկնակին։ Շագանակագույն, երկար մազեր ուներ` ինչպես նա։ Եկողը գալիս էր։ Սիրտը ուզում էր դուրս թռչել։ Ու հանկարծ հասկանում էր, որ այս աշխարհում նրա շագանակագույն մազերից ու վերարկուից էլի կա։ Հասավ կանգառ։ Ավտոբուսը ալարելով մոտեցավ։ Նա` ալարելով բարձրացավ։ Նայեց շուրջը։ Այստեղ էլ չկար։ Նստելու տեղ նույնպես չկար։ 11-12 տարեկան տղան վարորդի հուշող հայացքի ներքո զիջեց իր տեղը նրան։ Ձյան անակնկալ գալը ստիպել է մարդկանց պահարանից հանել հաստ ու վաղուց չհագած վերարկուները։ Ու հիմա ավտոբուսում խոնավության հոտ է։ Գլուխը հենեց պատուհանին։ Պատուհանին շարվեցին երգի բառերը։ Ականջների մեջ նույն բառերը հնչեցին։
Թաց պատուհանից նայում էր թաց քաղաքին, փողոցներում փնտրում էր։ Բայց այնտեղ էլ չկար։ Նա մնաց բարում։ Միկրոֆոնի առաջ։ Իսկ ինքը անիմաստ փնտրում է։
Ճանապարհը ավտոբուսի անիվների հետ համաձայնության գալով նրան տուն է հասցնում։ Դուռը փակ է։ Ներսում` ցուրտ։
Հաստ ծածկոցը փրկում է։
Մի շիշ էլ է դատարկվում։
Ու դատարկ շշերի արանքում…Հախվերդյանի երգը փոխում է տրամադրությունը։ Կամ էլ գինին շատ էր։
Եթե հիմա նրա պատուհանի տակ լինեիր, նրա անզուսպ ծիծաղը կլսեիր։ Եթե հիմա ուզենար դուրս գալ երևի չէր համարձակվի։ Նա նահանջեց, միկրոֆոնի առջև կանգնածի մատներն ինչքան էլ գրավիչ լինեին, մերժվելու վախն ավելի մեծ էր։ Ու սենյակի պատերի արանքում հիմա այդ վախն էր։ Մատների, ձայնի ու հնչյունների գրավչությունը մնաց այնտեղ` բարում, միկրոֆոնի առաջ։ Նա երևի այդտեղ է ծնվել ու այդտեղ էլ կմեռնի։ Նրան հաղթեց վախը։ Նրա գրավչությունը թույլ գտնվեց, չնայած շքեղ էր…
Իսկ ինքը։ Իր համար այս աշխարհի ամենագեղեցիկ մատները նրանն էին։ Ամենագեղեցիկ։ Չէ` ամենագրավիչ։ Չէ, պարզապես` Ամենա։
Վայրկյան 2
Կամուրջ
Դեղին ճաղերը լուսնի լույսի տակ ավելի դեղին էին։ Նա հագել էր կանաչավուն վերարկու։ Քայլում էր։ Իր խոշոր աչքերը կամուրջի ներքևում` ջրի մեջ գտնում էին իրենց արտացոլաքը։ Կամուրջի մոտ երեկ հանդիպել էր նրան։ Ու հույսը դեռ չէր մարում։ Չէ որ նա քայլերը դանդաղեցրեց կամրջի վրա։ Ու պատուհանի հեռավոր լույսը դեռ չէր վառվում։
Դեռ չի եկել։ Եթե անգամ գա։ Իրեն նկատելու համար նախ պետք է հետաքրքվեր իրենով։ Իսկ նա այնքան հպարտ է։ Այնքան հպարտ։ Նա նույնիսկ սեփական ստվերն է արհամարհում քայլելիս։ Իսկ իրեն նկատելու համար նա նախ պետք է…
Բայց ինքը ոչինչ չէր անում, բացի ամեն օր դեղին ճաղերով կամուրջի մոտ սպասելուց։ Ու իրեն նկատել չէր տալիս։ Այսօր լիալուսին է, երևի ինքը կերևա։ Բայց նրա կողմից նկատվելու համար նա նախ պետք է բարևեր, գոնե ժպտար։ Բայց նա ոչինչ, բառացիորեն ոչինչ չէր անում, բացի ամեն օր դեղին ճաղերով կամուրջի մոտ սպասելուց… կամուրջը միակ տեղն էր, որտեղ նա ամեն օր վերադառնում էր։ Այդ կամուրջը նրա ճանապարհն էր դեպի տուն։ Իսկ իր համար այդ կամուրջը հույսի էր դարձել։ Ինքն ամեն օր գալիս էր, իսկ նա ամեն օր չէր նկատում իրեն, որովհետև իրեն նկատելու համար կամուրջի մոտ եկողը գոնե պետք է աչքերը վերև բարձրացներ գետնից։ Իսկ սպասողը անզոր էր որսալ նրա հայացքը։ Անզոր էր ձեռքերով բռնել ու գետնից բարձրացնել նրա աչքերը։ Աշխարհում ամենից շատ ուզում էր ևս մեկ անգամ տեսնել այդ աչքերը, վերհիշել դրանց գույնը, որը երբեք չէր մոռացել։ Բայց կամրջի վրայով քայլողի աչքերը տեսնել հնարավոր էր միայն այնտեղ` ներքևում` ջրի մեջ։
Վայրկյան 3
Հայացք
Բառերը…
Ձայներն ու հոտերը միախառնվեցին։ Ծուխ լցվեց դահլիճի ներսը։ Լույսերի տակ վայրկյանները գումարվելով ժամեր դարձան։ Լույսերը հոգնեցին ու որոշեցին մարել։ Լույսերը վառվեցին կրկին։ Նրա կողքի աթոռին արդեն մարդ կար նստած։
Նա աչքերով զննեց իր կողքի աթոռին նստածին։ Կողքինի կողքին նստած էլի մեկը կար։ Բայց նրանով հետաքրքվելու ցանկություն և անգամ միտք չկա։ Իր կողքինն այնքան ուրիշ է։ Այնքան գեղեցիկ ու այնքան տխուր։ Ինքը պիտի ուրախացնի նրան։ Ինչ գնով էլ լինի։ Ուրախացնել տխուր նստածին։ Նա սկսեց իր անիմաստ կատակները։ Ուրախացնել ստացվեց։ Ու նա հենց այդ պահին անհետաքրքիր դարձավ։ Նրա աչքերը կորցրին իրենց ունեցած միակ բանը` գեղեցկությունը։ Անսպասելի ցավի պես նա ատեց այդ աղջկան, որի ուրախանալու համար բավական էին իր մի քանի անիմաստ ու հիմար կատակները, որոնք նա պահում էր նման օրերի համար։ Իր գիտակցության մեջ նա մի բան մեխեց` այստեղ յուրաքանչյուրը կարող էր ուրախացնել այս անմիտ ու դատարկ էակին։ Նա բոլորինն է, իսկ այ նրա կողքինը։ Նրա մանր աչքերում կարծես մի ամբողջ կյանք էր թաքնված։ Երաժշտությունը հնչեց ու ոգևորված տղան վհատվեց, երբ հասկացավ, որ իր համարձակությունը հերիքում է միայն դատարկ էակին պարի հրավիրել։ Հրավիրեց։ Տիեզերքը նստած մնաց ու հայացքով սկսեց հետևել պարին, որը գնալով անհետաքրքիր էր դառնում։ Անհամարձակը պարի միջից նայում էր տիեզերքին, մտքում պարում նրա հետ։ Իսկ տիեզերքը տեսնում էր նրա աչքերը։ Պատասխանել չէր կարող այդ աչքերին։ Իր աչքերը դրա համար չափազանց փոքր էին։
Երեկոն վերջացավ։ Աղջիկներին տուն ճանապարհելուց հետո անհամարձակը չափեց քաղաքի փողոցները։ Մտքում իր խոսքերն էին, որոնք այդպես էլ չասաց տիեզերքին. «Դատարկ թվացիր սկզբում, հետո…»
Վայրկյան 4
Խենթուկ
Սրճագույն աչքերում փայլ խաղաց։ Հասավ ծանոթ նստարանին։ Ու կարմիր նստարանին մի կաթիլ արցունք ընկավ։ Իսկ այգում էլի աշուն էր։ Իսկ այգու կենտրոնի ջրավազանում ջրի փոխարեն տերևներն էին խշշում։ Իսկ ինքը մենակ էր, մենակ ինչպես այն օրը, երբ հանդիպեց նրան։
Շագանակագույն, կարճ կտրած մազերը թաքնվել էին դեղին գլխարկի տակ։ Երկար ու բարակ մատները բռնել էին կարմիր անձրևանոցը։ Աշուն էր։ Ու կարմիր նստարանը թաց էր։ Նստելու տեղ չգտան այգում։ Ու քայլեցին։ Երկար։ Ու երեք անգամ անձրև եկավ այդ օրը։ Խենթուկը մի ձեռքում պինդ սեղմել էր անձրևանոցը, իսկ մյուս ձեռքը տվել էր սրճագույն աչքեր ունեցողին։ Որ խաղաղ քայլում էր կողքով։ Ու երեք անգամ սուրճ խմեցին այդ օրը։
Ու երեք անգամ հազիվ նայեցին իրար։
Գեղեցիկ էր օրը, բայց ոչ այնքան, որ կարողանար համեմատվել նրա մատների հետ, որոնք բռնել էին աշնան ծայրից ու քարշ էին տալիս։ Կապույտ էր երկինքը, բայց ոչ այնքան որ համեմատվեր նրա երազների հետ։
Ու դեղին էին տերևները, բայց ոչ այնքան, որ կարողանային համեմատվել նրա ժպիտի հետ։
Իսկ հիմա…
Հիմա ամեն ինչ նույնն է։ Տերևները դեղին են, այնքան որ կարելի է համեմատել նրա կարմիր անձրևանոցի հետ։ Ջրավազանում տերևների փոխարեն ջուր է լցված։
Իսկ ջրի հատակին լողացող հիշողությունները իրար վրա դարսվելով, իրեն ստիպում են արտասանել նրա անունը. «Խենթուկ»։
Վայրկյան 5
Սուրճ
Երիտասարդ էր։ Հիմա էլ է։ Բայց այն ժամանակ ավելի երիտասարդ էր։ Քաղաքի ամենագեղեցիկ ու համարձակ աղջիկն էր։ Ամեն նոր բան առաջինը նա էր հագնում։ Բոլորը զարմացած նայում էին հետևից։ Ոմանց համար անճաշակ էր։ Բայց գեղեցկուհի էր։ Երկար մազեր ուներ։ Հետո կտրեց։ Հետո էլի երկարեցին։ Սիրուն էր։ Չքնաղ։ Բարձրահասակ։ Աստղերի պես փայլուն աչքեր ուներ։ Եթե ասենք մի խոսքով` կատարյալ։ Շատերն էին իրեն սիրում։ Բոլորը բերանները բացած վազում էին հետևից։ Հպարտ էր։ Ոչ ոքի չէր նայում։ Իրականում սիրում էր մեկին։ Բայց նա էլ իր կողմը երբեք չէր նայել։ Նրան թեթևաբարո համարողները քիչ չէին։ Դրանք հիմնականում իրենից տգեղ աղջիկներն էին։ Նրանք իրենց չստացված կյանքի համար մեղավոր էին փնտրում, իսկ գեղեցկուհին շատ հարմար էր մեղադրելու համար։ Նա ոչ ոքի կյանքին չէր խառնվում։ Ապրում էր։ Կատարելագործվում։ Ու ավելի շատ էր նախանձ հարուցում։ Սիրո մասին իր ունեցած պատկերացումները ֆրանսիական սիրուն ֆիլմերում էին։ Ազնավուրի երգերում։ Շեքսպիրի սոնետներում։ Ավելին չգիտեր սիրո մասին։ Նրան ծանոթ չէին դրա իրական կողմերը։ Սիրում էր հենց այդ սիրով։ Ծխախոտ էր վառում ամեն երեկո իր տանը ու դնում մոխրամանի վրա։ Չէր ծխում։ Ամեն օր մի գլանակ։ Մազերի մեջ մտած ծխի հոտը հաճելի էր իրեն։ Սուրճ էր խմում միշտ ու վառում գլանակը։ Իրեն պատկերացնում էր ֆիլմի հերոսուհի։ Ու իսկապես էլ այդպես էր։ Նա իր կյանքի ֆիլմի հերոսուհին էր։ Հետո իմացավ կյանքի մասին իրականությունը։ Իմացավ, որ տղամարդիկ գրազ են գալիս աղջիկների վրա։ Որ գրազի մի կողմում իր սիրելին է։ Ամբոխի ուժը զգաց, երբ գրազ եկողներից մեկը սպանեց մյուսին։ Հասկացավ, որ իր գեղեցկությունը, հպարտությունն ու կատարելությունը ոչինչ են մահացած տղայի մոր արցունքների դիմաց։ Նա շարունակեց ապրել։ Այնպես ինչպես բոլորը։ Սկսեց հագնել ամենասովորական հագուստ, խմել սովորական սուրճ ու ծխել։ Կատարյալ չէր։ Բայց եղել էր։ Երիտասարդ էր, ու հիմա էլ է։
Վայրկյան 6
Երկու զրույց
Մեծ սրահում երևի մի 40 աթոռ էր շարված, շրջանաձև, ժողովրդավարական։ Սրահի վերևում բուխարին էր` հանգած…
Աթոռներից միայն մեկն էր զբաղված ու քանի որ բուխարին հանգած էր, այդ մի աթոռը զբաղեցնողը նստած էր ուղիղ էլեկտրական վառարանի դիմաց ու քիթը հեռախոսից չէր կտրում` ինչպես սովորաբար։ Ինչպես շատերը մեր օրերում։ Ու դու երբեք չգիտես նրանք ինչ են անում այդ հեռախոսով։ Բայց սա քանի որ մի քիչ տարօրինակ դեպք է, ասենք, որ աղջիկը հեռախոսում ինչ որ սիրուն բան է գրում, սպասման մասին մի բան, բանաստեղծություն, կամ արձակ կամ… եսիմ, երևի նրան կհարցնենք։ Բայց ոչ հիմա։
-Մտքեր կա՞ն, պարզ է, բայց դու երևի չես հիշում նա ինչ արեց…
Աթոռին նստածը հայացքը բարձրացնում է…
Սենյակում արդեն մենակ չէ։
-Այո, հա գիտեմ, լսում ե՞ս…
Ներսի երկրորդ շունչը խոսում է հեռախոսով։ Նրա դեմքի արտահայտությունից, դե նաև ձայնի խիստ ու մի քիչ քննադատ տոնից, կարելի է ենթադրել, որ կարևոր խոսակցություն է, կամ գոնե կարևոր մարդու մասին։ Աղջիկը հայացքը ուզում է կտրել խոսողից, փորձում է չնայել նրա կողմը, ստացվում է։ Նա նորից մտնում է հետախոսի մեջ, բայց այն ինչ որ գրում էր դառնում է Նրա` խոսողի մասին։ Բառերը ինքնըստինքյան գալիս, շարվում են իրար կողքի։ Իսկ նա, ում մասին այդ բառերն են խոսելով քայլում է սրահով մեկ, բարկանում է, հուզվում, բամբասում, էլի շատ բաներ է անում, բայց այդպես էլ չի նկատում ուղիղ վառարանի դիմաց նստածին։ Նրանք ճանաչում են իրար, գիտեն, կարելի է ասել մտերիմ են։ Նստածը վաղուց, նրանց ծանոթության առաջին պահից է նկատել այդ աչքերը։ Միթե այս ամբողջ առանձնատանը այլ սենյակ չկա որտեղ կարող է վարել իր հեռախոսային խոսակցությունը, ինչու է եկել և այնտեղից խոսում, որտեղ նստած տաքացող կա։ Բայց մյուս կողմից գուցե այլ տեղերում մարդաշատ է և սա է միակ հարմար վայրը։ Հետախոսային խոսակցությունը ավարտվում է, խոսողը մի հայացք է գցում նստածի վրա, մի պահ ժպտում (երևի հանուն չեղած մտերմության) ու դուրս գալիս։ Նստածը մնում է տեղում, անջատում է էլեկտրական տաքացուցիչը, նրա ջերմությունը արդեն ավելորդ է, դե հեռացողի ժպիտը հերիք էր։
Անցան օրերը ու աղջկա հեռախոսում գրվող բոլոր տողերը դառնում են այն աչքերի մասին, որոնք էլ չմոռացավ։ Ու այս պատմությունը ավարտվեց։ Ավարտվեց դեռ չսկսված։
Վայրկյան 7
Խուճուճ եղևնի
Մազերը խուճուճ էին։ Շատ խուճուճ ու մանր։ Ամանորին տոնածառը նրա մազերին էին նմանեցնում երբ փոքր էր։ Երբ մեծ էր, ինքը դա իրեն մոռացնել էր տալիս։ Հետո նայում իր փոքրի մազերին ու զարմանում դրանց ուղիղ լինելու վրա։ Հոր մազերի նման էին։ Շեկ ու ուղիղ։ Երբ ինքը աղջկա տարիքում էր, իրենք Արցախում էին ապրում։ Մեծացավ հենց այնտեղ։ Իր մազերին սիրահարված զինվորը փախչում գալիս էր իրեն տեսնելու։ Նրա մազերը ոչ շեկ էին, ոչ էլ ուղիղ։ Նա բարձրահասակ չէր, բայց այնպես էր քայլում, որ բոլորից բարձր էր թվում։ Սև մազեր ուներ ու կապույտ աչքեր։ Հակադրությունների գեղեցիկ բախում կար նրա մեջ։ Քիթը փոքր չէր, բայց նրան սազում էր։ Ամեն ինչ տարօրինակ գեղեցիկ էր։ Հայրը դեմ չէր հանդիպումներին։ Առաջին ծանոթությունից հավանել էր երիտասարդին։ Նրան չհավանել չէր լինի։ Ինչ որ կախարդական բան կար նրա աչքերում, գրավիչ մի բան։ Ամանորին անտառից մի եղևնու ճյուղ էր բերել իր համար։ Դա նմանեցրել իր խուճուճ մազերին, ու աղջիկը կյանքում առաջին անգամ չէր նեղացել այդ համամեմատությունից։ Ժպտացել էր, փոխարենը 11 հատ մանդարին ու 1 համբույր նվիրել նրան։ Գնացել էր տղան։ Ու վերջ։ Էլ երբեք չէր եկել։ Ամանորյա փոխհրաձգության համար գրավիչ էր եղել, ինչպես բոլորի։ Կախարդանքը չէր օգնել։ Ամեն տարի երեխաների հետ զարդարում է տոնածառը։ 11 հատ մանդարին դնում սեղանին։ Ոչ ոք չի հաշվում ու չգիտի թե ինչու հենց 11 հատ։ Ինքը ոչ մի հատ չի ուտում։ Տոնածառն էլ արհեստական է։ Բայց այնտեղ` իրենց տան տանիքում մի ճյուղ կա։ Վաղուց դեղնած մի ճյուղ, որից հիշողությունների բույր է գալիս։
Վայրկյան 8
Անցյալից
Նորից հանդիպեցին։ Ժպտացին սովոր աչքերով։ Ժպտացին ու անցան։ Խոսք չեղավ, միայն` բարև։ Իսկ դա ուղղակի բառ է, որն ասում են շատերը շատերին, բոլորը բոլորին։ Ու կապույտ երկինքը ավելի պայծառ թվաց հանդիպման պահին։ Ու մի վայրկյան հետո անձրև եկավ։ Թրջվեց ամեն ինչ։ Ու թաց եղավ ժպիտը։ Իսկ ժպիտից հետո մի քանի անիմաստ խոսքեր շարվեցին իրար կողքի։ Ստեր այն մասին, որ ամեն ինչ նորմալ է, որ լավ ենք, որ…
Ոչինչ չէր փոխվել, նույն անտարբերությունը, նույն հասարակ բարևը։ Ու ամեն ինչ մնացել էր նույնը։ Ու կանաչ էր քաղաքը, ու թաց։ Աղջկա աչքերը կանաչ չէին, բայց թաց էին։ Սառն էր հայցքը, ու առաջվա պես սև էին աչքերը։ Կար միայն ոչինչ։ Անցյալից դա էր մնացել։ Նայեցին ու անցան։ Գնացին` տղան իր մտքում տանելով անցյալի ոչինչը, իսկ աղջիկը ապագա հանդիպման հույսը, որ էլի պատահական էր լինելու, որի համար էլի չէին պայմանավորվելու, ու որը էլի միայն բարևով ու ստով էր ավարտվելու։ Հույսը երկարեց, դանդաղեց, ձգվեց ու մեռավ։ Ու էլի մնաց ոչինչը։ Ականջների մեջ բարևի (որ խոսք չէ), արձագանքն էր։ Տառերը հատ-հատ զնգում էին, մի անգամ ստիպում ժպտալ ու… վերջ, նորից կրկնվում էին տառերը։ Ամեն տառից մի արցունք էր պոկվում, ու մի կում գինի դատարկվում բաժակից, դրսում գարունը ապացուցում էր իր ներկայությունը։ Անձրևը թակում էր պատուհանը…
Վայրկյան 9
18 տարի
Եթե դպրոցական 12 տարիներին գումարենք համալսարանի 4 տարին, կստացվի 16։ Բայց նա ասաց, որ սիրում է արդեն 18 տարի։ Իսկ որոնք են այդ երկու տարիները։ Աղջկա գլխում իր լավագույն ընկերներից մեկի խոստովանությունն էր։ «Արդեն 18 տարի սիրում եմ քեզ»։ Աղջկա համար նա միշտ եղել էր նա, ում հետ կարող էր խոսել ամեն ինչից, կիսվել, գրկել եթե տխուր է, լաց լինել ուսին։ Բայց նա սիրահարված չէր։ Տղան ընդամենը ընկեր չէր։ Նա լավագույն ընկեր էր։ Իսկ այսօր նա ասաց, որ արդեն 18 տարի սիրահարված է իրեն։ Ճիշտ այնքան, որքան աղջիկը սիրել էր իրենց մյուս ընկերոջը։
Աղջիկը հանեց ակնոցները։ Ձեռքով տրորեց կանաչ աչքերը։ Հետո բաց շագանակագույն մազերը արձակեց։ Դրանք ուղիղ էին ու հասնում էին ուղիղ ուսերին։ Նայեց հայելուն։ «Ինչու՞»։ Այդ ամենը այնքան ծանր էր երևի։ Նա նորից հիշեց բառերը, որոնք երբեք չէր մոռացել։ Երևի ինքն էլ նույն կերպ կխոստովաներ իրենց մյուս ընկերոջը իր սիրո մասին։ Բայց ինքը այդքան համարձակություն չունի։ Նրա համար իրենց երեքի ընկերությունը կորած համարվեց։ Այդտեղ փաստորեն երբեք ընկերություն չէր եղել։ Փաստորեն իր ծնունդին նրա նվիրած 17 վարդերը ու սրտաձև տուփում դրված նվերը իրական ու անկեղծ ընկերոջ նվեր չի եղել։ Նա սկսեց հիշողության մեջ փնտրել մի պահ, մի վայրկյան, երբ ինքը կասկածած լիներ տղայի ընկերությանը, փնտրեց։ Այդպես պառավ կինն է հին գերեզմանոցում փնտրում իր փոքր տարիքում մահացած երեխայի գերեզմանաքարը։ Չգտավ։ Չգտավ, որովհետև ինքը այդ տղային միշտ էլ ուշադիր չի նայել, պարզապես լացել է ուսին, գրկել, բայց աչքերի մեջ չի նայել։ Եթե նայեր, ամեն ինչ էլ կհասկանար….
Վայրկյան 10
Կապույտ սեր
Կապույտ-կապույտ աչքեր ուներ ու կիսատ թողած սեր։ Տարիների ձեռքը չէր ջնջել ո՛չ աչքերի կապույտը, ո՛չ էլ կիսատ սերը։ Չէր ջնջել այնպես ինչպես ուսանողները չէին ջնջում գրատախտակը։ Ու հաջորդ դասին լսարան մտնողները չէին հասկանում թե ինչ է գրված այնտեղ։ Այդպես էլ նրան տեսնողը չէր հասկանում, թե ինչու է ուսերը կախ քայլում։ Անցնում էր լսարանից լսարան ու լցնում գրատախտակները։ Իսկ ներսը միշտ դատարկ էր մնում։ Ձեռքերը բարակ էին ու սպիտակ։ Դրանցով բացում էր դուռը ու աշխարհում ոչ ոք այդպես չի բացում դուռը։ Սպիտակ էին նաև մազերը։ Կարճ էին` կիսատ սիրո նման։ Ամեն օր պարտաճանաչ գալիս էր դասի։ Երբեք, կյանքում ոչ մի անգամ չէր ուշացել։ Կանոնավոր էր ամեն ինչում։ Ուսանողներ, երիտասարդներ` կապույտ կամ սև աչքերով, շատերին էր հասցրել տեսնել։ Բայց ոչ մեկի աչքերը նրա կիսատ սիրո առարկայի աչքերի գույնը չունեին։ Իրենը այն ժամանակ իր կարծիքով գեղեցիկ չէին։ Ու գեղեցիկ չստացվեց իր սերը։ Չնայած կիսատ էր ու դրանով իսկ գեղեցիկ էր։ Սև աչքերովը գնաց բանակ։ Ինքը կապույտ երկնքի տակ խոստում տվեց` կսպասի։ Ծնողները ամուսնացրին իրեն։ Վերջ։ Կապույտը ավարտվեց։ Կապույտ սերը։ Ինքը էլ չսիրեց կապույտ սիրով։ Դա միակն էր, կիսատ մնաց։ Հիմա ինքը կապույտ գրատախտակով լսարաններ է մտնում ու լցնում դրանք։ Ուսանողները սիրում են իրենց կապույտ-կապույտ աչքերով դասախոսին ու չգիտեն նրա կիսատ սիրո մասին։ Փոխարենը գիտեն, որ ամուսնացած է, որ ամուսինը իրենից բավականին մեծ է։ Իսկ նրա ուսերը կախ են։ Բայց միշտ չէ, որ այդպես են եղել…
Վայրկյան 11
Հեքիաթ
-Բարև։
-Բարև։
-Մի անգամ ասացիր, որ սա խոսք չէ, սովորական բառ է։ Գիտե՞ս համաձայն չեմ։ Այն խոսք է, որով սկսվում են գրեթե բոլոր խոսակցությունները։
-Ճիշտ ես, բոլոր դատարկ խոսակցությունները սկսվում են այդ բառով։
-Հիմա սա էլ է՞ դատարկ խոսակցություն։
-Հա բա ինչ է։ Ինչ որ մեկը պարզապես ուզեցել է, որ մենք սկսենք այս զրույցը։
-Ճիշտ է, այդ ինչ որ մեկը ես եմ։
-Դու ինչ որ մեկ ես, ես էլ։
-Ամբողջ մոլորակը ծածկված է ինչ որ մեկերով։
-Ովքեր կործանում են այդ նույն մոլորակը։
-Ու դա հուզում է ինչ որ մեկերին։
-Բայց դա պատճառ չէ ամբողջ օրը տխուր լինելու։
-Դա պատճառ է լինելու չգոյության։ Թե երբ, չգիտեմ։
-Դու վերջում փոխում ես ամենասկզբի թեման։
-Պատմությունները միշտ էլ լրիվ ուրիշ բանով են սկսվում
-Քո երգերի նման, սկսվում են քեզնով, ավարտվում ինձնով։
-Հա, ավարտվում են քեզնով։
-Իսկ ճանապարհի մասին։ Ճանապարհներն էլ են չէ, սկսվում են ու ավարտվում տարբեր տեղեր։
-Իմ ճանապարհը սկսվում է կամուրջից, որի վրայով հասնում եմ քեզ։
-Հետո մենք պարում ենք։ Ու օրը դրանով է ավարտվում, չնայած սուրիճից էր սկսվել ու շարունակվել ճանապարհով։
-Օրը միշտ տարօրինակ զուգադիպությամբ սկսվում է քո մասին մտքերով։ Հիշողողություններից։
-Երբվանից ես քեզ հիշում։
-Չեմ մտածել երբեք դրա մասին։ Բայց երևի այն պահից երբ ծանոթացանք։
-Այսինքն դպրոցից։ Ես չեմ հիշում ինձ, բացի երեկը, ոչինչ չեմ հիշում։
-Երեկ, ի՞նչ էիր անում։
-Տոնածառի խաղալիքները հանեցի, դրեցի տուփի մեջ ու Ամանորյա հեքիաթը պահեցի նկուղում։
-Մեր հեքիաթն էլ մի օր նկուղ կգնա…
