Լի Հաո, բանաստեղծ, ծնվել է 1984 թվականի հունսին՝ Հենան նահանգի Սի գյուղաքաղաքում։ Արժանացել է Յուլոնգ պոեզիայի մրցանակին (2008), Պեկինի Համալսարանի Անանուն պոեզիայի մրցանակին (2007)։ Հեղինակ է երկու բանաստեղծությունների ժողովածուների՝ «Փոթորիկ» և «Վերադարձ Տուն»։ Որոշ բանաստեղծություններ թարգմանվել են օտար լեզուների։ Ներկայումս բնակվում է Պեկին քաղաքում։
Համարվում է հետ-80ական սերնդի ամենանորարար ու խրթին լեզու ունեցող բանաստեղծներից մեկը։ Ագահ ընթերցող է, թեպետ համալսարան երբեք չի ավարտել։ Պաշտոնապես աթեիստ Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետությունում (ՉԺՀ) դավանում է Քրիստոնեություն։
Ես ուզում եմ շարժվել դեպի Աստծո զոհասեղանը
Պատի վրայի մահվան աղմուկը՝
թոքերիս բլթակների մեջ,
պտտելով բազմաքանակ երկնակամարների
միջի ատամնավոր անիվը․ գեր
Լևիաթա՜ն, իմ հոգին
լիքն է թրերով, իսկ երկնքից
թափվում են երկաթե գամեր՝ հավերժական լույսը
հարվածելով ստորերկրյա սափորներին։
Աստվա՜ծ իմ, ես ի՛նչ հիմար եմ,
մարմինս էնպե՜ս է ցավում,
ասես մի շերեփ երկրի վրա, հաճույքով
խժռում է ուղեղս։
Սուրբ Հոգու Գալստյան Տոն
Այսօր կիրակի է երկրի վրա,
մետաղալարի ծայրը կտրում է ձեռքս։
Սիրտս, Տիրոջ օրվա
զոհասեղանի դիմաց, ինչպես հեկեկանքի
եկեղեցի։ Շուրթերիս վրա
մանկական սուրբ ջուրը՝ ներծծում եմ կոկորդս։
Իմ սերը իմ ներքին օրգաններում է,
խառնվելով քաղաքի պարիսպների ածելու փշրանքներին։ Թևքերիս միջի
ամբոխների Էսքիլեսը
կեսօրից հետո կուտակվում է մոմի լույսի վրա, ինչպես մարմնիս հետևում կանգնած
այս աթոռը, որ խնամում է ինձ։ Ես նստում եմ երկար սեղանի շուրջ, ու նրա հետ՝
որը դուրս է եկել իմ մարմնից, վերամիավորվում ենք։
Էլեգիա
գործընկերոջս
Շինհրապարակում քարերն ու մետաղալարերը բարձր դիզված, աստղապատ երկինքն ու մոլախոտերը առաջնորդում են ուղիղ դեպի վարչաշրժանի Կուսակցության նստավայր տանող ճանապարհը։
Պարուրակներ ու ճարմանդներ, հորթի սրունքներ ու խոզի ոտքեր, որ անտուն շներն էլ չեն կարողանում կրծոտել,
նաև կանաչ ճանճերի կողմից խայթված հավի աղիքներ ու արևից ժանգոտած կամ էլ բորբոսնած ձկան փորոտիք,
որ նեխեցնում են մեկը մյուսին։ Մութ ու խոնավ, քայքայվող օդում քողարկված մի ջրային օձ հեռվում գտնվող բրնձի դաշտերից սողոսկում է ներս, կծիկի պես շուլալվելով ինքն իրեն։ Գորտը՝ նրա կոկորդում, զգուշորեն պահում է շունչը,
իրեն ողջ ողջ կուլ տվող երկար ու նեղ լռությանը դեմ առ դեմ։ Օձի մարմնում, ամայության մեջ,
մի եզրային սյուն է բարձրանում, ինչպես մի հեռավոր սար տեղափոխելով մի այլ հեռուն, ինչպես չորս կողմում քամուց պտտվող չար ուժ,
անհայտ սարսափ ու կասկած՝ հեղեղվելով վեր ու վար լինող բրնձի դաշտի ալիքների մեջ։ Ես շտկում եմ ներսս, կառչում իմ տկար կամքից ու սողոսկում եմ փայտամած անտառով, կանգնում եմ գետնատախտակների վրա, ներծծված աղոտ լույսի մեջ,
պարզած ձեռքերով ու պողպատե խողովակներով որոնում եմ ցիրուցան եղած միտքս։ Մեր կառուցած տախտակամածի վրա՝
ծիծեռնակներն իրենց երգի մեջ, հենց նույն գիշերը շտապում ենք պատը կանգնեցնել, հենց նույն գիշերը որմնադիրի դանակով մասնատում ենք կարմիր աղյուսներն ու ժամանակը,
կյանքի ու աղյուսների միջև գոյացած ճաքը լցնում ցեմենտով – արյուն ու քրտինք, աղյուսի մնացորդներ, կրաշաղախ,
քաջալերելով առնանդամներին մեր գրպաններում։
Հանկարծ՝ քաչա Երգը դադարեց։ Մի գլխապտույտ, ինչպես վեր ու վար անող՝ ինքն իր մարմնի
ուղղահայացք վայրեջքին հակադարձող մի չղջիկ հանկարծ նետի պես հավասար մխրճվում է աղյուսե պատին, ամրանային ձողի հենց մեջտեղում։
Ես վկան եմ քո անկեղծ երգին ու դատարկ ստամոքսին։ Ես վկան եմ քո թղթի կտորին նմանվող թռիչքին։
Ես տեսնում եմ քո գլուխն ու պարանոցը քո ճակատն ու թիկունքը քո ցեմենտով ծածկված տաբատի փողքերն ու էս ձողերից հավասար խոցված ազդրերը՝ օդում, ասես հարպունի ջուրը ցատկելուց հետո ճկնվող բամբուկե կարթը ջրի երես հանած դեռ պոչից գլուխ գալարվող մի ծածան
աղջամուղջի մեջ ես տեսնում եմ քո չորս վերջույթները, ասես նայելիս լինեմ կանեփի տերևի վրայի սև այրի սարդի ճանկած դեռ կենդանի մորեխին՝ կծկվելով ցանցի ու երկնքի ցածում ու ես տեսնում եմ քո մազերը քո դեմքը քո ռունգերը քո բերանն ու ականջները քո աչքերը քո կուրծքն ու փորը քո ազդրերն ու սրունքները սփռվելով դեպի դուրս ասես պայթյունից հետո․ ու այն բոլոր նոր երգերը որ երգել ենք միասին
խոցված ձողերից դեպի քո մարմինը դեպի մեր միասին կանգնեցրած այս աղյուսե պատը դեպի ցեմենտը որ շաղ ենք տվել դեպի շենքի հարկերի տանիքները դեպի ասբեստի սալիկները դեպի ավազի կույտերը դեպի հիմքը կարպետի վրա կարմրավուն ժանգի մեջ դեպի երկրի մակերևույթը դեպի երկրակեղևի խորքերը խառնվելով ընդհատակի երգերի հետ դեպի սև-մանուշակագույն արյունը ու դեպի ստորգետնյա մահախոսականի մութ եղերգը:
Է՛լ ապարդյուն մերձավորների չես փնտրի քո ծննդավայրում։ Բայց հեռախոսազանգի պատասխանը խցանում է դռան ճեղքվածքից ներս թափանցող ամպրոպն ու կայծակը, ու հետո այդ դատարկությունից հնչող ահազանգը վերջ է դնում մեր ողբ ու կոծին, էս ամայության մյուս վերջնամասում վեր են բարձրանում բրնձի դաշտերն ու բանջարեղենի այգիները։ Դու կապրես մեր հոգիներում։ Դու հիմա պարկած ես այս երկաթե բարակ թերթերի վրա, արևի ու նրա բացվածքի դեմ մերկացած, ինչպես քո իսկ հայրը։
2013, Մայիս, Հենան
Թարգմանությունը չինարենից՝ Ռոբերտ Ծատուրյանի
