Վարդան Սմբատյան | Չստացված թրիլեր

***
Մութը մաքուր է, հավատա՛,
տե՛ս իրական աշխարհը՝
առանց գունային պատրանքի։
Ցերեկը մեռելներն են ապրում,
գիշերը դրախտն է իրական.
ոչ ոք չգիտի
ու թող չիմանա:
Ցերեկը մի կուշտ քնիր,
թող աշխարհը սպանի ու ոռնա,
փնտրի ու չգտնի
ոչ փրկիչ,
ոչ սատանա։
Թո՛ղ ամեն բան,
գիշերո՛ւմ մնա,
լույսը սպիտակ աբսուրդ է,
սեւ դրախտ ես ընկել, ա՛յ տղա։

|

***
Ինձնից լավ
ապրել են,
մեռել,
գրել,
ինձնից լավ երգել են
Սանտա Լուչիան.
ի՞նչ անեմ հիմա,
ի՞նչ։
Մարդիկ-բարդիկ
տարան ամեն ինչ,
ոլորուն մաշկս
ճմռթվում է դանդաղ՝
չարդուկվող փալասի նման։
Ինձ մնաց միայն
իմ խենթությունը մենավոր,
ի՞նչ անեմ,
երբ ոչ մի զգացում իմը չէ,
եւ ոչ մի ողբերգություն
չի ցավեցնում սիրտս։
Մնա՞մ
էս գերեզմանոց քաղաքում,
մնա՞մ
չհիշվող էս կապիկների թատրոնում՝
ուրախ մեռնելու համար:

 

***
Դանդաղ հանում եմ շորերդ,
պիրկ ձեռքս պատռում է վարտիքդ:
Ցայլքդ լողում է սորուն մթի մեջ,
մատներս աճպարարություն են անում։
Քարտեզ մաշկիդ տակ վազում են
հարյուրավոր շուրթեր
ու ֆալոսներ բազմապիսի։
Մաշկդ պահում է ամեն ինչ,
մաշկդ կենդանի գերեզման է։
Քեզ այնքան են խեղել,
որ մեռել է սքանչությունդ։
Չեմ տեսնում դեմքդ,
չեմ գտնում,
իմ անհաղորդ տիկնիկ,
այն թրթռում է լույսի պարի մեջ
ու կորում է ակնթարթորեն։
Հիմա լեզվով գրում եմ
մեռնող պոեմն այս
թպրտացող ազդրերիդ,
ափերիս փթթում են կրծքերդ,
ճզմում եմ…
Արբունքի մեջ
ասեղներ են վազում մաշկիդ վրա,
ասեղներ հրաշեկ ու կարմիր,
ցայտում է ոսկեգույն փրփուրը,
ամոթաշուրթերիդ խաղում է կուռ սրինգս,
Բախ է նվագում, հետո՝ Մալեր,
ցայլքդ քաշում է հնչյունները,
ցայլքդ հավերժի անդունդն է:
Ես քեզ դանդաղ, հետո արագ
նվագում եմ Մազուրկա
ու խմում եմ ավշահյութդ՝
ողջ տարողությամբ:
Քո լեղիից
մեղր եմ թորում իմ բերանում։
Մութը վառվում է,
սերը վառվում է՝
վառ,
վառ,
վառվո՜ւմ է,
փշաքաղվում
իմ բարկ մատներին:
Քո դաշույն լեզուն
բերանս եմ առնում
ու խեղդում եմ
կոկորդումս։
Մթնող սենյակում
ամեն ինչ հիմա մեռել է.
եւ օդը, եւ լույսը…
եւ նույն մենությունն է դանդաղ բորբոսնում:
Մենք կցվել ենք իրար՝
անզգացում-անուժ-անկիրք,
բութ համառությամբ
շղթայել ենք մեր ցավերը մեկմեկու։
Մահը կշինի ողջ գիշեր մեզ,
մինչ կաթի լույսն անդուռ սենյակում:

|***
Կրակը կմաքրի
հողը,
քամին կլողա
կավե անվերջության մեջ՝
գեղեցիկ ու անիմանալի
խորության մեջ թողնելով
փոշին դատարկ օրերի։
Թռչող աճյունը կելնի վեր՝
բզկտվող սքանչելի թռչնի պես,
ամպերի պարսի մեջ
կանհետանա։
Ես կնայեմ երկնային խառնարանին,
հիմարաբար պատկերներ կփնտրեմ,
էսթետիկա.
մի անգամ էլ կխաբեմ մենությանս,
հետո կծխեմ
եւ գուցե վերջապես
ուժ գտնեմ մեջս՝
մի անգամ
տղամարդավարի ոռնալու համար։
հ.գ.
Կրակը արդեն սրբագրել է հողը,
լույսը մաքրում է խավարի պստլիկ
կեղտաբծերը,
ես ծխել եմ վերջին գլանակս
եւ վախենում եմ,
անասելի վախենում եմ
չընկնել էս նեղ
պատուհանից…

|***
Կանայք սիրում են սիրվել,
տղամարդկային երազանքներն
ավարտվում են վարտիքում։
Բոլոր պատերազմներից մնում են
հերոսական երգեր՝ ոսկե սեկվենցիայում,
գրքեր ու մի քանի դեղնած լուսանկար:
Սիրուց էլ` փոշի, վերհուշի փրփուր:
Ամեն ինչ կանխատեսելի է ու ձանձրալի,
ուստի քնում եմ հնարավորինս երկար՝
ապրելով կինո-երազում:

 

ՉՍՏԱՑՎԱԾ ԹՐԻԼԵՐ

Եթե մի օր ատես ինձ,
հիշիր, որ սիրել եմ քեզ՝
խելքս գցած:
Քո փափլիկ մատներն
իմ հիշողության շոշափուկներն էին,
պստիկս,
ջնջեցին մեր զգացածն ու ապրածը,
հպումները-սարսուռ,
կիրքը վայրի,
տենդը սիրո
եւ մեր համբույրները,
եւ մեր համբույրները՝
կարճ կրակոցներ՝ ստոկատո:
Թրը՜խկ…
սպանեցին մեզ աննկատ-անաղմուկ։
Էդպես էլ չհասկացանք՝ ինչ եղավ մեր միջեւ։
Ինչ անմիտ թրիլեր դուրս եկավ, պստիկս,
սկզբում ոռնում էի,
հիմա ծիծաղում եմ ցավից՝
երկա՜ր,
փլվելով փախչող սավանին։
Ո՞ւմ էր պետք էս թրիլեր կոչվածը,
երբ սերն առանց արցունք էր,
մահն՝ առանց արյուն,
իսկ վերջում ոչ մեկս չփրկվեցինք։
հ.գ.
Եթե մի օր ատես ինձ,
հիշիր, որ քեզ սիր(ել)ում եմ՝
մինչ վերջին փամփուշտը…

 

***
Կրծքիս տակ սատկեց
վերջին թռչունը…
Հիմա մետաղե լռության մեջ
փռվել եմ՝
գրեթե մեռած,
գրեթե կենդանի։
Չգիտեմ,
եւ գուցե չարժե իմանալ։
Ես սպառել եմ
հոգեդարձի բոլոր հնարավորությունները,
իսկ ռեինկարնացիան իմ երկրում արգելված է։
Ինձ ապրել են տեղը տեղին,
վիժել,
պատմել-հորինել են,
հերոսացրել,
ձեռ են առել,
հետո մտապահել են
բոլոր սոսկալի արատներս
եւ շնորհներս պստիկ
(թե բա՝ պոե՜տ խելառիկ),
ծախել են արժեզրկված դրամով՝
33 տարի։
Հիմա մերկ ու անխռով փռվել եմ
անտրտունջ հուսահատության մեջ։
Ցավը՝
իմ մայրն առաջին,
խեղդում է ինձ դանդաղ,
անզգացում-բութ հետեւողականությամբ։
Վագներն արձակում է Վալկիրիաներին
ականջներիս մեջ։
Անկումն անխուսափելի է,
մահվան էքստազը ընդհատում եմ
Բրոթիգընի հետ։
Վերջն է,
վերջն է իմ ու աշխարհի,
իմ ու իմ երկձայն որբության։
Չկան հիշողություններ,
չկա ափսոսանք,
չկան հոգին մաքրող արցունքներ։
Ինչ-որ բառեր են թրջում օդը,
ասես ցողեր,
եւ մութն անողոք
շարունակ կճպում է ինձ՝
համրելով ոսկորներս ծուռտիկ։
Ծառերը՝ ծաղկած դագաղներ,
շարվում են պատուհանիս տակ,
պտտվում են,
պտտվում են,
իսկ զարթուցիչս
տասնհինգ րոպեն մեկ
վնգստում է.
– Մեռնելու ժամն է, վե՛ր կաց…
– Ժամն է մեռնելու,
մի՛ քնիր։

 

***
Մահը բացում է աչքերս
ժամը յոթին,
նստում է կողքիս՝ անկողնու վրա,
մի րոպե անթարթ հայացքով
ողջունում ենք իրար։
Հետո բռնում է ձեռքս հարազատորեն,
գնում ենք լոգարան,
լվանում ենք իրար ոտքից գլուխ:
Ես պատմում եմ նրան,
որ հոգնել եմ մեռնելուց,
նա պատմում է ինձ,
որ հոգնել է ապրելուց։
Մենք սուրճ կխմենք հիմա,
սեւ, թանձր,
դառը սուրճ,
լաց կլինենք երկու րոպե՝
վերջնականապես չցնդելու համար,
կարգի կբերենք մեզ,
կհագնենք
տեսախաբության
մեր զգեստները գունեղ,
կվազենք դուրս՝
շտապող ամբոխի մեջ խռնվելու…

 

 

ԷՔՍՊՐՈՄՏ ՏԱՔՍԻՍՏԻ ՀԱՄԱՐ
ԿԱՄ՝ ԾԽԻՐ ՈՒ ԳՆԱ…

Ծխիր ու գնա։
Կյանքը մի կարճ անտրակտ է՝
ձանձրալի ողբերգություններով լի
ֆիլմի ժամանակ
արագ խժռվող
պոպկոռնի նման։
Հուպ տուր, թող գնա։
Մի նվնվա,
եղիր այն, ինչ կարող ես,
այն, ինչ ստացվում է։
Կեր ցիտրուս ու մեկ-մեկ էլ՝ խաշ,
պարտվիր բոլոր հիմարներին,
էդպես ճիշտ է, հավատա,
կազատվես
«պատվասեր» կապիկներից:
Խմիր թեքիլա,
գինի ու ջուր անգազ,
մի եղիր կյանքից խաբար,
քոքիր Էլվիսին բասերով
առավոտ շուտ՝
յոթն անց տաս։
Պարտադիր արա
այն, ինչ արգելված է,
նվիրիր քեզ մեկ օրով
կույս կանաչին,
վեցերորդ օրը հանգիստ շնացիր,
թե չհասցնես, վիճակդ լուրջ է.
անզավակ մնացիր։
Միտինգ մի գնա,
թիվի մի նայիր,
քաղաքական պոռնոն շրջանցիր։
Քո նեւրոզներից,
գիժ բզիկներից զուր մի ամաչիր,
թե ստվերդ անգամ քեզ մի օր խաբի,
մի էլ զարմացիր։
Էս աշխարհում երկու լավ բան կա՝
գիրք ու կանաչի։
Փչի, փչի, հափչի՜,
ա՛յ էդքան էլ ճիշտ:
Լավ, շատ խոսացի,
թռնեմ, սպասում ա
պայթած Նոյ տաքսին։

 

|***
– Ի վերջո,
բոլորն էլ սատկում են,–
ծիծաղելով ասաց տատս
ու մտավ
մաշված դագաղը։

 

***
Նիցշեն երկար քայլեց՝
փորձելով իմաստ գտնել
ծառերի,
հանկարծակի թափվող անձրեւի,
ձյան
ու մարդկանց մեջ,
մինչեւ մի օր
արեւն էնպես խփեց գլխին,
որ հասկացավ
փիլիսոփայության ամենակարեւոր դրույթը՝
մեռնելը
զորեղ
տաղանդ է մարդկային։

 

***
Աշուն է՝
բովանդակալից տխրելու
առիթ-եղանակ։
Ցավը վերջապես արժեք ունի,
զգո՞ւմ ես,
ու մերժվելը
շատ էլ նորմալ է հիմա։
Աշունարևը
երկնային մաղի միջով
թափվում է գլխիդ,
իսկ ջրերը վերև են քաշվել, սիրո՜ւնս,
քայլիր, մինչ ընկնեն
մթի ստեղները վերջին,
մինչ փակվի տաքուկ
սրճարանդ սիրելի,
ու ցուրտը տանի քեզ տուն…

Share Button

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *