Լուսինե Քոչարյան | Մահապարտը

Մանրամասն մտածել էր հագուկապի մասին։ Սև հագուստ կհագներ, կիպ շալվար։ Դրոշով պիտի փաթաթվեր։ Մազերը պիտի ինչպես միշտ անհնազանդ լինեին, ու քթի տակ մի երգ մռմռալով` պիտի փրթիկ-փրթիկ լիներ։ Հետո լուրերով կհաղորդեն․ «Մենք Ձեզ կներկայացնենք եզակի կադրեր․․․»․ ու մի անտեր սյան գագաթին տնկած  տեսախցիկի լղոզած կադր կթրթռա էկրանին։ Մեկ էլ տեսար մի երկու հոգի ճանաչեց։

Մեռնելուց չեն վախենում, վախենում են անորոշությունից։ Իր դեպքում որոշակի էր ամենի ինչ. ոչ մի լավ բան մահապարտին մահից անդին չի սպասում։ Ոչ մի հավերժական հանգստություն։ Ամենավախենալուն, բայց նաև ամենասփոփիչը այն էր, որ փրթիկները շատ էին լինելու ու մանր, ոչ մի սարք չէր  գտնելու դրանք ու չէր լինելու տապանաքար, որ վաղ թե ուշ մոռացվելու էր։ Ամենամեծ անհանգստությունն  այն  հետոն էր, որ ինքը չէր տեսնելու։ Ինչ կփոխվի իր մահով, ինչ ճանապարհ կբացվի, կամ ում ուղեղի խցանված անոթը, ով կնոջը երկար կսիրի՝  կորցնելու վախից, ով ընկերոջը կզանգի՝ իմանա որտեղ է, ով տան հիմքը արագ կփորի, ով ծառ կտնկի՝ քանի ողջ է, ով երեխուն գրկից չի իջացնի մի ամբողջ օր։ Ուրեմն ժպտալով ու երգ մռմռալով` կգնա մեռնելու։ Բա որ ոչինչ չփոխվի։ Ռոմանտիկ էր՝ կասեն։ Ռաֆիկն էլ էր ռոմանտիկ ու  շատ խիստ խնդրում էր․ «Բժշկականը որ ավարտես՝ փողով հիվանդ չբուժես, փողը չի կարևորը»։ Ռոմանտիկ էր Ռաֆը, դրա համար Ճենտերեճյան Տիկոենց տունը միշտ լիքն էր՝ լույսի վրա էին հավաքվում։ Տիկոն ասում էր. «Փլավը փլավով խառնում ուտում ենք»։  Անոն մի բաժին հազիվ փախցնում էր իր Ռաֆին, ու ոչ մեկ չէր մտածում, որ արդեն նեղություն է տալիս ու չէր գնում էդ տան լույսից։ Ռոմանտիկ էր՝ կասեն, համարյա վիրավորանք։ Բա ո՞րն էր  շահը՝ կասեն։ Դրա համար ուրախ է, որ փրթիկ-փրթիկ է լինելու, ու անիմաստ շողոքորթներ, որ միայն խանութներից են անկեղծ նամակներ ստանում, չեն գալու կանգնեն շիրմաքարին ու տմտմբացնեն․ «Տեսնես ի՞նչ հասկացավ էս կյանքից, ի՞նչ հասցրեց կուտակի»։ Իսկ իրականում ինքն ամենից շատ էր հասցրել, ամենախորը ապրել էր իր ամեն ապրումը,  խմել էր կում-կում, դանդաղ, բերանում կենաց համը պահելով, շոյել էր ամեն րոպեն, ժամերը նվիրել էր անխնա ու օրեր էր ստացել նվեր։ Ամեն նոր ապրում դիմավորել էր արևածագի պես պայծառ ու ճանապարհել արևամուտի պես բազմագույն։ Տեսնե՞ս ինչի էր պապայի քեռին բարկացել ու ասել  «Ոսկորներս չգտնեք» ու գնացել այլ երկիր։ Մեկ է՝ հիշում է քեռու կարմիր անոթային աստղերով ծածկված այտերը ու «ականջներդ կոլորեմ» հայացքը՝ վանյանական, խոժոռ։ Հա հաստատ, փրթիկ-փրթիկ է ուզում մեռնել, իր կյանքում այնքան ժպիտ ու անկեղծ  արցունք,  այնքան խոստովանություն, այնքան  հոգնած երեկո, այնքան օտար ճամփա, այնքան հարազատ գիրկ է եղել՝ էլ ավել չի  ուզում:  Այնքան անուշ է իր կյանքի հոտը, որ լավ է, որ ինքը փրթիկ-փրթիկ լինի ու չհոտի մի տեղ։ Ու հետը տանի մի քանի հրեշի, որ ծանրացել են էս երկրագնդի վրա ու չեն թողում երկրագունդը պտտվի՝ էն մուլտի պես։  Անտառում դիեր հոշոտող գազաններից չէ, այլ  էս տեսակ որկրամոլների օրեցօր շատացող բանակի չկշտացող կոկորդներից էր վախենում, որ ոռնում են մի բան, անում՝ այլ։ Ամեն ինչին հարմարվողներից ու հարմարներից էր վախենում, դատարկներից ու դատարկաբանողներից էր վախենում, ու մեկ էլ նրանցից, ում կյանքդ նվիրես էլ՝ չի բուժվում։ Դրա համար փրթիկ-փրթիկ էր ուզում մեռնել՝ գուցե մի ճանապարհ կամ մեկի ուղեղի խցանված անոթը բացվի։

Share Button

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *