Ահմադ Շամլուն և կինը՝ Աիդա Սարկիսյան
Քեզ եմ սիրում.
Մեր շուրջը չկա գիշեր,
Ձայնը լռության հետ չի հաշտվում:
Ես քեզ հետ միայնակ չեմ,
Ոչ ոք ոչ ոքի հետ միայնակ չէ.
Գիշերն է աստղերից առավել միայնակ:
****
Մեր շուրջը չկա գիշեր.
Կայծքարերն անհամբեր են պատրույգի կողքին,
Փողոցի ցասումը քո բռունցի մեջ է,
Քո շուրթերին բոցկլտում է լուսավոր բանաստեղծությունը:
Ես քեզ սիրում եմ,
Եվ գիշերը սարսափում է սեփական խավարից:
****
Ոչ ոքի հետ գործ չունեմ:
Ես ու արևը արթնանում ենք
Ամեն առավոտ, որ
Իրար սիրենք:
****
Դուռ չկա,
Չկա դուռ,
Ճամփա չկա,
Գիշեր չկա,
Չկան
Լուսին, օր ու արև.
Մենք՝
Ժամանակից դուրս,
Կանգնած ենք՝
Ձեռքներիս մի դառը դաշույն:
Մեր շուրջը
Ոչ ոք ոչ ոքի հետ չի խոսում,
Եվ լռությունը
Հազարավոր բերաններում
Խոսք է:
Ուրվագծվող ժպիտով
Հիշում ենք մեր մեռելներին՝
Սպասելով սեփական հերթին:
Համընդհանուր սեր
Արցունքը գաղտնիք է,
Ժպիտը՝ գաղտնիք,
Գաղտնիք է սերը,
Այն գիշերվա արտասուքը սիրուս ժպիտն էր:
Դիպված չեմ, որ պատմես,
Երգ չեմ, որ երգես,
Ձայն չեմ, որ լսես,
Կամ ինչ-որ մի բան, որ տեսնես,
Կամ ինչ-որ բան, որ գիտենաս.
Ես համընդհանուր ցավն եմ. ի՛նձ ձայնիր:
Ծառն անտառի հետ է խոսում,
Խոտը՝ արտի,
Աստղը՝ Ծիր Կաթնի…
Եվ ես քեզ հետ եմ խոսում.
Ինձ անու՛նդ ասա,
Ինձ ձե՛ռքդ տուր,
Ինձ խո՛սքդ ասա,
Ինձ սի՛րտդ տուր:
Ես քո արմատներն եմ գտել,
Քո շուրթերով բոլոր շուրթերի համար եմ խոսել,
Եվ ձեռքերդ ի՛մ ձեռքերին են ծանոթ:
Լուսավոր մենության մեջ քեզ հետ եմ լացել՝
Հանուն ապրողաց:
Եվ մութ գերեզմանում քեզ հետ եմ երգել
Գեղեցկագույն երգը,
Քանզի այս տարվա մեռելները
Ամենասիրահար ողջերն են եղել:
Ի՛նձ ձեռքդ տուր.
Ձեռքերդ ի՛նձ են ծանոթ:
Ո՜վ, ուշ գտնված, քեզ հետ եմ խոսում՝
Ինչպես ամպը՝ փոթորկի հետ,
Հանց անձրևը՝ ծովի,
Հանց թռչունը՝ գարնան,
Ինչպես ծառն է խոսում անտառի հետ…
Քանզի ես
Քո արմատներն եմ գտել,
Քանզի իմ ձայնը
Քո՛ ձայնին է ծանոթ ….
****
Մսավաճառը լալիս էր…
Լալիս էր
Մսավաճառը.
Սիրահարվել էր փոքրիկ դեղձանիկին:
«Նազլիի մահը»[2]
-Նազլի՛, գարունը ժպտաց,
Եվ ծիրանը փթթեց,
Տան պատուհանագոգի ծեր հասմիկը ծաղկեց:
Դադարի՛ր մտորել,
Չարաբաստիկ մահվան դեմ մի՛ մարտնչիր.
Լավ է ապրել, քան՝ չլինել, այն էլ՝ գարնանը…
Նազլին լռեց.
Վեհաշուք լռեց
Ու անցավ:
– Նազլի՛, խոսի՛ր,
Լռության հավքն իր բնում թուխս է նստել
Մի դաժան մահվան ճտի վրա:
Նազլին լռեց.
Հանց արև՝
Վեր ելավ խավարից, արյան մեջ թաթախվեց
Ու անցավ…
Նազլին լռեց
Նազլին աստղ էր.
Այս խավարում մի պահ առկայծեց, թռավ ու գնաց…
Նազլին լռեց.
Նազլին մանուշակ էր,
Ծաղկեց, ավետեց.
«Ձմեռը պարտվեց»,
Ու
Անցավ…
[1] Շարքը վերնագրվել է թարգմանչի կողմից:
[2] Բանաստեղծության գլխավոր հերոսը՝ Նազլին, նույն ինքը իրանահայ Վարդան Սալախյանն է, ով 1953թ. գնդակահարվեց շահի ռեժիմի կողմից: Ահմադ Շամլուն գիտեր, որ բանաստեղծությունը գրաքննության էր ենթարկվելու, այն անվանակոչեց «Նազլիի մահը»: Բանաստեղծությունը պետք է ընկալել՝ իբրև ձոն ազատության համար պայքարողին:
Թարգմանությունը պարսկերենից՝ Արեգ Բագրատյանի
