Ֆեդերիկո Գարսիա Լորկա | Մութ սիրո սոնետներ

***

Ուզում եմ ցավս լացել և քեզ ասում եմ`
Սիրիր ինձ և արցունքներդ պարպելով`
Լացիր ինձ հետ մթնշաղում՝ մինչև եզրը լի
Դաշույններով, սոխակներով և քեզանով:

Եվ կողոպուտի հանձնված իմ այգին,
Թող ոչ մի օտար շունչ ներս չայցելի,
Ինձ մնում է միայն սպասել հունձքին,
Որ սնում եմ ցավով ու համբերությամբ:

Սեր իմ, սիրի՛ր, թող երբեք չարձակվի
Հին լուսնի և զառամյալ արևի ներքո
Հավերժ այրվող հանգույցն այս ծարավի:

Ու այն, ինչ դու չես տա ինձ և ինչ չեմ խնդրի
Թող մնա մահվանը, որը ստվեր չի թողնի
անգամ սարսռացող մարմնին:

 

***
Դու չգիտես, թե ինչպես եմ քեզ սիրում,
Դու ննջում ես իմ մեջ՝ հոգնած ու անվրդով:
Թրատող պողպատի ձայնից հալածվելով՝
Ես թաքցնում եմ քեզ իմ արցունքներում:

Սովորույթը մարմինն ու աստղն է ցնցում,
Կուրծքս լցնում մթին ցավի թույնով:
Եվ ախտավոր խոսքերից կարեվեր`
Իմ աննկուն հոգին թևերն է պարզում:

Կանաչաբաշ հրե նժույգները հեծած
Սլանում են հորդաները մարդկանց՝
Տենչալով քո մահը ու իմ տառապանքը:

Հեռու է արշալույսը, դու անրջիր խաղաղ
Տե’ս, ջութակից իմ արյունն է ծորում,
Հետապնդումն էլ չունի ոչ դադար, ոչ վերջ:

Ես վախենում եմ կորցնել լուսե հրաշքը
Որ շողում է քո աչքերում ու ձայնում,
Հիշել, որ շնչառությանդ միայնակ վարդը
Չի պարուրելու իմ այտն այս գիշերում:

Ծանր ցավ է՝ լինել այս հեռավոր եզերքում
Անճյուղ, անտերև մի ծառ և զգում եմ առավել,
Որ ես չունեմ ոչ ծաղիկ, ոչ էլ միջուկ փափուկ,
Ուր կարող էի իմ տառապանքի որդերը պահել:

Եթե դու գանձն ես իմ՝ գանձը նվիրական,
Թե դու խաչն ես իմ և ցավը խոնավ,
Թե ես միայն մի շուն եմ անտիրական:

Թող կորուստը չհնձի հասկը վերջին
Եվ թող տերևաթափը իմ ուշացած Աշնան
Հավերժ ուղեկցի քո մաքրաջինջ հոսքին:

 

***

Գիշերն ու լիալուսինը մեր գլխավերևում.
Ես հուսահատ ձայնում էի, իսկ դու՝ ծիծաղում:
Քո արհամարանքը մի աստված էր աններ,
Իմ ցավը՝ շղթայված ակնթարթներ ու աղավնիներ:

Երկուսով՝ սուզված գիշերում, բյուրեղներով վշտի
Դու լալիս էիր հեռու-հեռավոր մի անկյունում
Ու իմ ցավը պատկերանում էր փունջ մորմոքների՝
Ծանրացած քո սրտի փխրուն ավազներում:

Արշալույսը մեզ գտավ մահճակալին.
Մեր շուրթերը սեղմված էին անվերջ հորդացող
Արյան սառցե շիթերին:

Արևը ներս թափանցեց բաց պատշգամբով
Եվ կյանքի կորալը իր ճյուղերը տարածեց
Իմ սրտին՝ պատանքված մահով:

 

***
Վարդերի դրասանգ, արա՛գ, աչքերս մթագնում են
Հյուսի՜ր և երգիր, հյուսի՜ր և ողբա նրա հետ միասին.
Թանձր ստվերները կոկորդս մշուշապատում են
Եվ կրկին հունվարյան լույսը մոտենում է եզերքին:

Իմ ու քո սիրո միջև աստղազարդ տարածություն է,
Ուր ամեն մի քայլ ցնցում է երկիրը աներեր
Ու Հողմածաղիկները ցավից հառաչում են`
Ողջ տարին տարածելով խորհրդավոր ձայներ:

Իմ վերքի նորօրյա բնապատկերով հմայվիր,
Կոտրտիր քնքուշ առուների եղեգները
Եվ մեղրահամ ազդրից իմ արյունը խմիր:

Բայց շտապիր, միահյուսման մեջ խելատարած,
Թող սիրուց բեկվեն շուրթերն ու հոգիները
Ու ժամանակը մեզ գտնի աննյութացած:

 

***
Նա լույսն է հրակեզ ու ամենակուլ հրի,
Բնանկար, որին գորշ ստվերն է պատանել:
Նա անգութ ցավն է միակ մտատանջ խոհի,
Տրտմությունը երկնքի, աշխարհի ու ակնթարթի:

Արյունոտ լաց, որ գունազարդում է քնարն
առանց զարկերակի ու ջահն՝ առանց կրակի,
Ծանր կոհակ, որն հարվածում է հանց դահիճ
Ու սիրտ, ուր ապաստանել է թունավոր կարիճ:

Ահա սիրո ծաղկեպսակը, մահիճը վիրավորների,
Ուր քո ներկայությունն եմ երազում արթմնի
Ավերակներում իմ բացված սրտի:

Ու թեև փնտորում եմ բարձունքը ողջախոհության,
Քո սիրտը տանում է դեպի ծաղկավետ հովիտներ,
Դառը իմացության արահետներով զառիվեր:

 

***
Օ՜, խորհրդավոր սիրո շշուկ՝ խուլ և մթին,
Անգեղմ խաշնի բառաչյուն, աղ՝ վերքին,
Անպաշտպան ամրոց, գետ՝ առանց ծովի,
Մորմոքիչ ցավ պոկված կամելիաների:

Օ՜, գիշերվա ուրվագիծ՝ հստակ և անափ,
Տրտմություն՝ բարձունքը մշուշում սուզված,
Հանգչող խաղաղություն, թմրեցնող կակաչ,
Անտուն ու որբ շուն՝ սիրտ սողոսկած:

Հեռու՛ ճամփից, սառցե այրող ձայն,
Մի տար դեպի դարավոր ամայության,
Ուր ամպերն են անպտուղ ողբում մարմինն անկենդան:

Կենդանի գլուխը ձյունե կտավով մի պատանքիր,
Հանիր սգո պսակը, խղճա՜ և մի տանջիր,
Ես ՝ Սերն եմ և գոյություն ունեմ:

Թարգմանությունը՝ Սամվել Թավադյանի

Share Button

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *