Կատուն դատարկ բնակարանում
Մեռնել – այդպես չեն վարվում կատվի հետ։
Հակառակ դեպքում ի՞նչ է անելու նա
դատարկ բնակարանում։
Մագլցել պատերին,
քսմսվել կահույքին։
Ասես ոչինչ չի փոխվել տանը,
մինչդեռ ամեն ինչ փոփոխել են:
Թվում է՝ ոչինչ տեղաշարժած չէ,
մինչդեռ ոչինչ իր տեղում չէ,
իսկ երեկոյան էլ չի վառվում լամպը։
Լսվում են էլի քայլերն աստիճաններին,
բայց այն քայլերը չեն հին,
ու ձեռքն էլ նույնը չէ,
որ ափսեի մեջ է դնում ձուկը։
Ինչ-որ բան այստեղ չի սկսվում
իր սովորական ժամին։
Ինչ-որ բան տեղի չի ունենում,
ինչպես որ պիտի լիներ։
Ինչ-որ մեկն այստեղ էր հար,
իսկ հետո հանկարծ անհետացավ
ու չի գալիս համառորեն։
Ուսումնասիրել է բոլոր պահարանները,
Վազվզել բոլոր դարակներով,
Մտել է գորգի տակ ու ստուգել,
Անգամ, ի հեճուկս արգելքի,
թափթփել է թղթերը։
Ի՞նչ կա էլ անելու,
Քնել ու սպասել։
Թող միայն նա վերադառնա,
թող միայն կրկին հայտնվի,
ու կիմանա այդժամ հարկավ,
որ կատվի հետ արդպես չի կարելի։
Կգնա նրա կողմը,
կարծես չէր էլ ուզում բնավ,
փոքրիկ քայլերով,
թաթերի վրա՝ անչափ վիրավորված
և ոչ մի ցատկ ու մլավոց սկզբի համար։
Ծեր պրոֆեսորը
Հարցրի նրան այն ժամանակների մասին,
երբ դեռ երիտասարդ էինք,
միամիտ, բռնկուն, հիմար, անպատրաստ:
Մի քիչ դեռ մնացել է, բացառությամբ երիտասարդության,
-պատասխանեց։
Հարցրի, թե դեռ գիտի՞ հաստատ՝
ինչն է մարդկության համար լավ ու ինչը՝ վատ։
Ամենամահացու մոլորությունը հնարավորներից,
– պատասխանեց։
Հարցրի ապագայի մասին,
թե դեռ հստակ տեսնո՞ւմ է այն։
Չափից շատ եմ պատմական գրքեր կարդացել,
– պատասխանեց։
Հարցրի նկարի մասին
շրջանակի մեջ, որ սեղանին է։
Կային, անցան։ Եղբայրը, զարմիկը, հարսը,
կինը, դուստրը՝ կնոջ գրկում,
կատուն՝ դստեր գոգին,
ու ծաղկած բալենին, և բալենուց էլ վեր
անհայտ թռչունը սավառնող,
– պատասխանեց։
Հարցրի, թե երջանիկ լինու՞մ է։
Աշխատում եմ,
– պատասխանեց։
Հարցրի, թե ընկերներ ունի՞ դեռ։
Նախկին օգնականներիցս մի քանիսը,
ովքեր իրենք արդեն ունեն նախկին օգնականներ,
Տիկին Լյուդմիլան, ով հոգ է տանում տան մասին,
մեկը՝ շատ մտերիմ, որ արտասահմանում է,
երկու ժպտուն կանայք գրադարանից,
Փոքրիկ Գրիգը դիմացի փողոցից և Մարկոս Ավրելիոսը,
– պատասխանեց։
Հարցրի առողջության ու ինքնազգացողության մասին։
Ինձ հակացուցված են սուրճը, օղին, ծխախոտը,
ծանր հիշողություններ ու առարկաներ տանելը:
Պիտի ձևացնեմ, որ չեմ լսում այդ ամենը,
– պատասխանեց։
Հարցրի բակի ու բակի նստարանի մասին:
Երբ երեկո է անամպ, նայում եմ երկնքին։
Չեմ կարողանում զսպել զարմանքս`
տեսնելու ինչքան բան կա այնտեղ,
– պատասխանեց։
Սեր առաջին հայացքից
Երկուսն էլ համոզված են
որ հանկարծակի զգացումն է իրենց միացրել։
Սիրուն է վստահությունն այդ,
բայց անորոշությունը գեղեցիկ է ավելի։
Կարծում են`քանզի չգիտեին
իրար ավելի վաղ,
ուրեմն ոչինչ իրենց միջև տեղի չի ունեցել երբեք։
Իսկ ի՞նչ կասեք փողոցների, աստիճանների ու միջանցքների մասին,
որոնցով վաղուց կարող էին անցած լինել իրար կողքով։
Կուզեի հարցնել նրանց,
թե չե՞ն հիշում արդյոք․
միգուցե պտտվող դռների մե՞ջ
ինչ-որ մի օր դեմ առ դե՞մ
ինչ-որ «կներես» ամբոխի մեջ
մի «սխալվել եք» լսափողում
– բայց գիտեմ պատասխանը նրանց․
իհարկե, չեն հիշում։
Նրանց շատ կզարմացներ,
որ երկար ժամանակ
դիպվածը խաղում էր իրենց հետ։
Լիովին դեռ ոչ պատրաստ,
դառնալու ճակատագիրը նրանց,
մոտեցնում էր ու հեռացնում,
կտրում էր նրանց ճամփան
ու զսպելով քրքիջը՝
մի կողմ քաշվում կրկին։
Կային նշաններ, ազդանշաններ,
բայց անըմբռնելի։
Միգուցե երեք տարի առա՞ջ
կամ անցած երեքշաբթի՞
մի տերև թռավ-անցավ
ուսից ուս։
Մի բան նետեցին ու բարձրացրին․
գուցե գնդա՞կն էր
մանկության թփերի մեջ։
Կային բռնակներ ու զանգեր,
որոնց վրա նախապես
ավելանում էին հպումները հերթով։
Ճամպրուկներ պահախցում կողք կողքի։
Գուցե նույն երազը գիշերին,
որ մշուշվել է արթնանալուն պես։
Ի վերջո ամեն սկիզբ
շարունակություն է սոսկ,
իսկ գիրքն իրադարձությունների
կիսաբաց է միշտ։
Թարգմանությունը լեհերենից՝ Տաթև Խաչատրյանի
