Լի Վան, ծնվել է 1991 թվականին՝ Վուհան քաղաքում։ Սովորել է Պեկինի Համալսարանի Չինարենի ֆակուլտետում։ Գրում է բանաստեղծություններ, էսսեներ, կատարում է թարգմանություններ։ 2015 թվականին արժանացել է Անանուն պոեզիայի մրցանակին։
«Բացասական ունակություն» *
Տարվա ավարտ…
նրանք նորից նետվում են բազմամյա խաղին։
Աշխատասեր լինելու կարիք չկա,
որովհետև մահն ահա ձյան մեջ է, ինչպես նրա շունչը
դժվար տարբերակվող –
ճառագող խոտի սերմերը մխրճում են իրենց նուրբ ու երկար ետնամասերը,
բարակ թունելը հաղորդում է լույսի մի հաստ շերտ։
Զգոն կարմիր աղվեսը գլուխը այդքան երկար չի կախի՝
համրելով սկյուռների անցողիկ հետքերը, չնայած
սառույցի բարալիկ շերտի տակ աննշան կերպով տարածվում է
կախարդանքի բույրը, խոյանում է
ինչպես աղեղի բոցն է քերծում հանդարտ հողի արգանդը։
Լինում է, որ սխալի հետևանքն
ավելի գրավիչ է. սկյուռը ճեղքվածքից ծլկում է,
ոնց որ մեր հիշողության մեծ մասը, որոնց երբեք էլ չենք հանդիպում։
Բայց հարում ենք տորֆի սառած թելերը,
որ թափանցում են մեր արյան խորքերը։
Անտառի բազում առարկաները, ա՜խ, ինչպիսի հմտորեն են
գայթակղում միմյանց. մորին ու նապաստակը, կեղևը կոտրող թռչնի ձագուկը,
գեղեցիկ ինչպես հենց որսորդն ինքը։
Սա քամու զոհաբերությունն է,
հավերժ սպառելով կարմիր աղվեսի ուրախությունը։
Բայց նրա մորթու ուժեղ ջերմությունը
կարող է դանդաղ մարել հոգնության պատճառով՝
փոխարինվելով մեկ ուրիշ տևական զննությամբ –
չլսելու ու լսելու պես կարևոր!
Բայց այն խաղա՜ղ զույգ թևերի լայնքը,
ձյան բեկորների պարի հետ միաժամ ընդհատվում է,
կարծես մի գորշ բվի սուր աչքերի ու ականջերի համար
պատրաստվում է գտնել ամենն ինչ նրանց պետք է։
* Խոսելով այն մասին թե ինչպես ճշգրտորեն «լսել» բանաստեղծությունը՝ Դենիզա Լևերտեվը մի առիթով ասել է, որ մեզ երբեմն անհրաժեշտ է «թուլացնել» մեր չափազանց նուրբ ու ողջամիտ զգայարանները, մտավոր ընկալման մյուս հատվածների հնարավորությունները բացելու համար։ Բերելով մեկ բանաստեղծության օրինակ՝ նա ասում է. «Մեզ անհրաժեշտ է ավելի քիչ զգայուն եղանակով լսել։ Ընթերցողին և հեղինակին հավասարապես անհրաժեշտ է ունենալ բացասական ունակություն։ Այս բանաստեղծության գործառույթը ենթագիտակցականում է. միայն թե դու ցանկանաս, կհայտնաբերես որ բառերի հնչյունները թողնում են իրենց փոքրագույն ներգործությունը»։
Ուշ գարուն
— ուղարկել Q-ին
Ձայնն առաջնորդում է ինձ, ժամանակին արթնանալը
աղոտ դեմքի փոքրիկ հրեշ է, գրելը՝
նախօրեի ջրեզերքին ընդհատված մի զբաղմունք,
նայելով բարակ իրիսին այրվելիս, չգիտեմ, էդ «հույս» կոչվածի մոխիրները
երբ վերջապես իջնում են համառ մարդկանց համար –
էդ երջանկությունն էակա՞ն է։
Էս Ապրիլ ամսին կորցնելու ոչինչ չկա,
պարզությունը զարմացնում է, անձրևը չի բավարարում,
ավելի հնչեղ մի ձայն միայն կարող է նվազեցնել առատությունը
երկաթգծերի արանքին մնացած օդը սեղմվում է
էս ակնթարթը անշուշտ քեզ էլ է ծանոթ,
բայց ես հենվում եմ վագոնի պատին ու ոչ ոքի նամակ չեմ գրում՝
ասես մոռանալով թե ուժեղ գոյության մոռացությունը ի՜նչ կարճ է տևում
մարդկանց ընդարձակ խումբը ընդունում է մոլուցքը, գետը խորտակում է
անցնող նահանգներին, ցորենի շողացող դաշտը ընտելացնում է ամպրոպին
ի՜նչ խաղաղություն, ամենափոքր ձայնից անգամ մարդու սիրտ է թրթռում
հիշեցի քարե արձանի ահռելի լույսը, որմնանկարի վրա կախարդված փոշին
Պամիրի բարձրավանդակի անվերջանալի ուժը,
որն արդյո՞ք շարունակվում է տարածվել։
Չնայած էս տեսակ մտորումներով անհնար է վերականգնել ճշմարտությունը
արդեն ուշ է խոչընդոտել տարածության դանդաղ կործանմանը
հետևաբար իսկական պատկերը, իսկական պատկերի գեղեցկությունը
ավելի շատ է վախ առաջացնում․ նկարի միջի անշարժ ծաղկեպսակը
ասես մի զգայուն սրտի թրթիռ, ծառի սերմերի հասունացումն արագացնող քամին
նույնպես շունչ է քաշում լքված քաղաքում՝ սուրալով արհեստական տեսարաններով
իսկ սերը հավերժական անկատարություն է, միակ իսկական լույսի ճառագայթը
մարդկանց դարձնում մտամոլոր, նվաստ ու քնկոտ, պանդուխտը դեռ սպասում է
օտարության մեջ, կամ եթե Բեատրիսը մեզ պես խմում է
հավատում եմ, փորձելն ու սխալվելը ոչինչ չանելուց լավ է
նեղ ու բորբոսնած սենյակը կրկին անգամ սպասում է վաղուց կորած
հյուրին․ երջանկություն, նստիր իսլամանական մատուռի արջևի նստարանին
մի փայփայված հասցե հանդարտ փտում է, ինչպես մի պատահական կեսօր
առվույտներով լի մի սար, երազը կրկին խոյանում է՝ չամաչելով խոստովանել իր մենությունը
ցերեկը քո նշենին է, կանգուն ու օրորվող
ոնց որ վիրավոր աղավնին, այն ինձ ստիպում է նորից փափագել
հասարակ բառեր, հնչյուններ որ չեն կորչի
ու մարդկանց կտանեն անհամար խաչաձև ճանապարհներով,
ինչպես լարերն են սփոփում ափսոսանքները,
հասնելով էս շփոթված աշխարհի բևեռային սահմաններին
քո ձեռքի մի քանի բարակ արահետներով փոխարինված։
Տանգո
1
Ապրիլ, նա շուտ է արթնանում, երեկոյան թերթը թրջվում է բանջարեղենից
վերգետնյա անցումի տակ տարածված է մարմնի գարշահոտը։
Նա զգուշորեն խուսափում է, բայց գարշահոտը
շողքի նման հետևում է նրան մինչ ուշ կեսօր։
2
Նա բրնձի լապշա է ուտում, պղպեղի կծուն նրան քրտնքակոխ է անում
ինչպես ուղիղ քսանհինգ տարի առաջ, երբ նա ընդամենը տասնվեց էր,
երբ կիզիչ եղանակին ցատկեց ամբոխի առաջ բրեյք դանս պարելու
երբ տեսադաշտում կանհետանար հսկա հրապարակի մուտքը։
3
Հրաշալի գարուն է․ կիսաթափանցիկ բանտ,
ինչպես պլաստմասսե տուփի միջի ճաշը, որ արտացոլում է կյանքի շագանակագույնը։
Արևի ճառագայթները թափանցում են սենյակ,
նրանք տղաների կողմից չնկատվող մեռելներ են
աղջիկների կողմից չնկատող աստվածներ։
4
Արևն արդեն արևմուտքից նշան է բռնում փողոցին։
Մարդկանց խումբը համբուրվում է հետագծի մեջ, ննջում, ամեն ոք պահպանում իր երազի սահմանները։
Նա մխրճվում է ամբոխի մեջ, նա իր երկու մասի բաժանված հիշողության միջանցիկ գիծն է
անցյալ ու ապագա․ երկու շատ արագ շարժվող բանտախցեր։
Թարգմանությունը չինարենից՝ Ռոբերտ Ծատուրյանի
