Այդ առավոտ Գառնիկը տուն էր գնում կակաչները ձեռքին՝ կիսակախ, կիսաթոռոմ, կիսակնճիռ՝ իր դեմքի կախ մաշկի նման։ Մարտի 9-ի առավոտն էր․ մի քիչ ցուրտ, մի քիչ քամոտ, բայց գարնանային, Գառնիկն էլ՝ մի քիչ մրսած։ Դե մի քիչը որն է, լուսադեմին դուրս էր եկել փողոցներով քայլելու, ծաղկի խանութների պատերի անկյուններից հավաքել էր գետնին գցած, բայց դեռ պիտանի ծաղիկները, որ կնոջն ուրախացնի․ բոլոր կանայք էլ սիրում են, երբ ծաղիկներ են ստանում, նույնիսկ եթե հակառակը պնդեն։ Ոմանք ծիծաղում էին, ոմանք՝ խղճում, ոմանք էլ եղան՝ կոպեկներ գցեցին ոտքերի առաջ՝ մտածելով, թե փողոցն է մաքրում աղբից․․․ ձեռքերով։
Խեղճ Գառնիկ, կմտածե՞ր երբևէ ֆիզիկայի ֆակուլտետի ջահել, աստղերով տարված ու «Հոքինգի հետևորդ» ուսանողը, որ ֆիզիկան կդավաճանի իրեն։ Կնոջ դավաճանությանը դիմացել էր, ընկերոջ դավաճանությանը դիմացել էր․․․ ուսանող տարիներին շատ բան էին կիսել իրար հետ՝ հաց, տուն, ցուրտ օրերին՝ անկողին։ Կնոջն էլ կիսեցին․․․ ֆիզիկայի դավաճանությանը բայց չդիմացավ։ Դրա համար էլ անտեր ու անպիտան է էս տարիքում։ Երեխաներ չունեցան, որ իրենք էլ դավաճանեին։ Ի՞նքը չէր կարող, թե՞ կինը խնդիր ուներ, էդպես էլ չիմացան։ Չցանկացան էլ իմանալ։ Երևի հարցը շատ խորն էր՝ փորելու ու հասնելու համար։ Իր մոտ չստացվեց։ Ընկերը կարողացավ։ Դրա համար էլ ներեց դավաճանությունը։ Կնոջը սիրում էր։ Չխանգարեց երջանկությանը։
․․․ Երբ անգամ փողոցները ավլելու համար Գառնիկը դարձավ անպիտան, թոշակի ուղարկեցին։ Փող մուրալու տաղանդ չուներ, սկսեց ժամանակ մուրալ․ թե ինչին էր պետք, ինքն էլ չգիտեր։ Երևի կնոջը տեսնելու համար։ Հետո՞ ինչ՝ անկողնային պառկած է։ Որ ինքը չլինի, կինն էլ անտեր կմնա։ Ինքը տեր չունի էս տարիքում, գոնե կինն ունենա։ Թոշակն էլ ինչի՞ն հերիքեր։ Մեծերի տակդիրները աստծու գին ունեին․ Գառնիկը միշտ այդպես էր ասում՝ չգիտակցելով, որ Աստված գին չունի։ Չգիտեմ էլ՝ գիտակցե՞ց կյանքի վերջին օրերին, երբ տանն այլևս դիմավորող չուներ։ Բայց դե շատ թանկ էին իր համար։ Մի քանի շաքար էր առնում՝ թեյի հետ կծելով՝ երևակայելով, թե երեկոներն է քաղցրացնում․ քանի՜ այդպիսի երեկո էր քաղցրացրել՝ աստղերին նայելով ու երևակայելով։ Աստղերին էր նայում, որովհետև վախենում էր գլուխը թեքեր դեպի կինը։ Վախի՞ց, թե՞ ամոթից՝ էդպես էլ չիմացավ։ Չհասկացավ։ Հա՜, մեկ-մեկ էլ խնձոր էր առնում։ Կինը սիրում էր։ Միակ բանն էր, որ կարողանում էր ուտել։ Երբեմն Գառնիկը մտածում էր, որ կինը ձևացնում է, որ ամեն ինչ էլ կարողանում է ուտել, ուղղակի իրենք ամեն ինչ չունեն։ Հազիվ հաց ու պանրի փող էր տակը մնում։ Հաց առնելիս էլ ամեն առավոտ վերցնում էր նախորդ օրվա մնացածը, որ պետք է խանութը վերադարձներ։ Այդպես ավելի էժան է։ Դրա համար էլ լուսադեմին, երբ քաղաքը նոր-նոր արթնանում ու պատրաստվում էր օրը սկսելուն, Գառնիկը տուն էր գնում՝ կիսաչոր մատնաքաշը ճմրթված տոպրակում դրած։ Տոպրակն էլ էր փողով։ Ամեն անգամ չէր կարող առնել։ Ջուրը փողով է։ Հացը փողով է։ Մնում է՝ շնչելը փողով լինի։ Օդը հլը հեչ։ Մեռնելն էլ է փողով։ Դրա համար կինն այդպես համառորեն կառչում էր կյանքից։
Այս անգամ կակաչները դեղին էին։ Կինը սիրում էր։ Նույնիսկ թեթևակի ժպտաց՝ հին ծաղկամանի մեջ տեսնելով։ Ժպտաց ծաղիկների՞, թե՞ ծաղկամանի համար։ Մորն էր հիշեցնում։ Օժիտը կապելիս էր առանձնացրել, ասել էր՝ առաջին ծննդիդ ժամանակ նվեր կբերեմ։ Սադախլուից է։ Ամբողջ Երևանում սենց բան չես գտնի։ Կիսուրիդ մոտ քիթդ տնկած ման կգաս։ Ինքն էլ ուրախացել էր։ Ամբողջ կյանքի ընթացքում դարակից չէր հանել, բայց կիսուրին հիշեցնելու բան ուներ։
Գառնիկի կինը հիմա հիշողություններին էր ժպտում։ Կյանքի մայրամուտին ուրիշ բան չի էլ մնում։ Ժպտում էր, որովհետև շուտով հոգին թեթևանալու էր ամբողջ 57կգ-անոց ծանրությունից։
Աստղերին նայելուց բացի՝ Գառնիկը ուրիշ տաղանդ չուներ, դրա համար սկսել էր աստղերի քանակով փող մուրալ։ Ժամանակի կարիքը չուներ արդեն։ Ծանոթ գերեզմանափոր ուներ, կնոջ գերեզմանը միասին փորեցին, ու երկուսով էլ հող լցրին կնոջ դագաղին։ Ծանոթի կարգով մի նեղ տեղ էլ Գառնիկի համար թողեցին, որ երեկոները աստղերին նայելու փոխարեն մեկ-մեկ էլ կնոջը նայի։ Բայց ընկերը հո չգիտե՞ր էդ մասին։ Էլի մեջքանց իջեցրեց։ Էն աշխարհում էլ էր Գառնիկը աստղերին նայում ու արդեն շատ մոտից։ Նույնիսկ սկսել էր մտածել, որ ֆիզիկան իրեն չի դավաճանել։
Առաջին անգամ Գառնիկը լաց եղավ․․․ ոչ կնոջ մահվան օրը։ Մարտի 9-ն էր։ Նստել ու գետնին թափված ծաղիկներն էր հաշվում։ Առաջին անգամ՝ աստղերի փոխարեն։
․․․ Քաղաքի ծաղկավաճառները սովորություն ունեին․ կիսակախ, կիսաթոռոմ, կիսակնճիռ ծաղիկները երբեք չէի թափում։ Ծայրամասում ամայի հողատարածք կար․ հավաքում ու տանում էին այնտեղ, լցնում կիսաքանդ քարի մոտ։ Ծաղկավաճառներից մեկի տղան, ով հավանաբար պիտի շարունակեր հոր գործը, մի քանի ծաղիկ դրեց քարի մոտ ու բարձրաձայն կարդաց գրությունը․ «Գառնիկին, որ սիրում էր աստղերը ու կակաչները հաշվել․․․»
Առաջին անգամ Գառնիկը ժպտաց․․․
