Գայանե Վարդանյան | Երազներ, որ չտեսար

Սկզբում թվում էր՝ նույն օդն ենք շնչում,
նույն մոխրագույն տխրությունը բաց թողնում օդ,
ծխախոտի համից ծամածռված դեմքերը մեր
հոգնած ու լուռ
ու անիմաստ՝ ժպտալու աստիճան։
Հուսահատ մեր բառերը
մնում էին կախված օդում,
էդպես էլ չդառնալով խոսք։
Ու մինչ ես բռունցքներով ծեծում եմ հայելին,
որ փշրեմ այնքան մանր մասերի,
որ համոզեմ՝ խաբել ինձ, իբր թե գեղեցիկ եմ,
դու սափրում ես դեմքդ.
հայելու ամեն բեկորից
վրաս են նայում բարկացած աչքերդ,
իսկ շուրթերդ ոչինչ չեն ասում։
Ու ծորակից ջրի հետ
մեր միասին եղած օրերի դանդաղ հետհաշվարկն է
թափվում ու լվանում
մազերիս մեջ խրվող մատներդ:

***
Գնացքը հեռացավ
առանց հետ շրջվելու։
Գնացքները շրջվել չգիտեն,
գնացքներն ուղիղ են գնում։
Գնացքները շնչում են։
Նրանք արցունքներ ունեն։
Նրանք ապրում են։
Նրանք բաժանում են։
Նրանք միացնւմ են,
որ էլի բաժանեն։

***
Սառած թեյի բաժակի մեջ
մի կտոր երկինք պոկվեց-ընկավ
քո աչքերից։
Անաստղ երկինք,
թափառական քամիներին որդեգրող։
Եթե թեյը սառած չլիներ,
գուցե այդ երկնքում միայնակ մի ճայ
թեւածեր…

***
Սեւ, անթափանց վարագույրի հետեւից
քո աչքերի լույսը
լապտերի նման
ցույց է տալիս ճանապարհը
դեպի հավերժություն։
Էնտեղ ինձ չեն սպասում,
բայց ոտքերս ենթարկվում են քո լռությանը
Հնազանդաբար։
Ես վաղուց արդեն մեռել եմ
առանց դրա մասին խոսելու,
բայց ձայնդ դեռ պտտվում է գլխումս
թեյնիկի խշշոցի նման՝
բութ, անհանգիստ, նյարդայնացնող։
Մոխրագույնը պատրանք չէ՝
կյանք է,
ու ես դրանով եմ ներկել անկառավարելի երազներս։
Գիշերային թանձր լռության մեջ քո բույրը՝
անծանոթ ու հաճելի,
շոյում է զգայություններս։
Լուռ ես ու բացակա, սթափեցնող ես սակայն։
Ու ես քայլում եմ լուսնոտի պես,
դեպի պատուհանդ բաց,
ուր կաս դու ու լույսը աչքերիդ՝
մեռնող աստղերի նման՝
ավելի հեռու
ու ավելի իրական….

***
Քո տունը մեր կլոր երկիրն է։
Ամբողջությամբ։
Քեզ համար սահմաններ չկան։
Դու կապեր ստեղծել չգիտես։
Իմ տունը դու ես դարձել
ու ես մնացել եմ անտուն
էս ցուրտ ձմռանը։
Տեսնես տունս հիմա ո՞ր երկիր է չվել…

***
Ինձ ասացին, որ նոր սերդ մանուշակագույն մազեր ունի
ու շատ լայն ակնոց է կրում։
Ու միշտ խոսում է կանանց իրավունքների
ու ազատության մասին։
Մնացածը չլսեցի,
կանգնած հիշում էի,
թե երբ դադարեցի խոսել
կանանց իրավունքների
ու հատկապես ազատության մասին։

***
Ինչ-որ մեկի գլուխը ուսիդ էր
ձեռքը՝ ձեռքիդ մեջ
աչքերդ՝ հայացքին մեխված։
Ես կանգնած էի անկյունում,
իսկ մոլորակը դեռ պտտվում էր։

***
Խոստացար լինել ու չեղար,
ու չհասկացա, թե ո՞նց կարողացար
լինել այդ ընթացքում՝
ուրիշի համար։

***
Աշնան վերջին խատուտիկը կփչեմ
ու մտովի կամացուկ կտամ անունդ՝
խնդրելով քամուն մի երկու կիսատ բառ հասցնել քեզ։
Քամուն կլսե՞ս, երբ թակի պատուհանդ։

***
Ու դեռ հարցնում ես, թե ինչո՞ւ փախա
քաղաքից, ուր ծով կար։
Որովհետեւ չեմ ուզում քեզ գտնել
պատահաբար,
ուրիշի գրպանից գլորված մետաղադրամի նման։
Հոգնել եմ քեզ գտնելուց
մշուշի ու անվերջ անձրեւների մեջ։
Քեզ վերջնականապես կորցնելու համար փախա։

***
Հյուրանոցի գունատ պատերը
չափազանց քաղցր օծանելիքի հոտի նման
խեղդում են նորից։
Կամուրջի հակառակ կողմերում ենք
ես ու փոշոտ երազս։
Օդի մեջ ինչ-որ բան քո սպիտակ ժպիտն է հիշեցնում։
Փայտե հին ժամացույցը տխուր նայում է դեմքիս
Հյուրանոցում անցկացրածս ժամերի հաշիվը կորցրել է։
Չի՛ ուզում հաշվել,
խնայում է ինձ։
Թռիչքից առաջ
Օդանավակայանում քո աչքերն ավելի կանաչ էին թվում,
ու ձեռքերդ ավելի տաք էին։
«Դեռ կհանդիպենք, չէ՞»,- շշնջացիր։
Ու ես գլխով արի։
Գիտեի, որ չենք հանդիպի երբեք
հակառակ փչող քամիների,
սառած թեյերի
ու եղյամից խունացող պատուհանների պատճառով։
Հետո վերջին անգամ սեղմեցիր ինձ կրծքիդ,
ու առաջին անգամ զգացի,
որ էլ չունեմ կարիքդ,
ու որ ներկայությունդ մի տեսակ ճնշող է։
Ու որ հոգնել եմ արդեն կանաչ աչքերի հեքիաթից։
«Վերջ,- ասացի,- տեսա՞ր, որ երեք խնձոր չի ընկնելու»։
Ինչ-որ բան էիր ուզում ասել,
բայց ձայնդ խլացավ,
արագություն հավաքող ինքնաթիռի ձայնից։
«Մոտեցե՛ք, օրիո՛րդ,-ապակու հետեւից ասաց տղամարդը։
Ինքնաթիռից քո քաղաքը շատ փոքր կերեւա,
չեմ կարողանա գտնել այն բոլոր փողոցները,
ուր երևի երջանիկ չենք եղել,
երբեք

***
Ցուրտ կլինի։
Դու ինձ կճանապարհես։
Ես քեզ ներս կհրավիրեմ։
Կգաս։
Ես կհանգցնեմ լույսերը։
Դու ինձ սխալ չես հասկանա։
Կհարցնեմ՝ թեյ ուզու՞մ ես։
Բացասական պատասխանիցդ կհասկանամ, որ ուզում ես։
Կնստենք գետնին։
Դեմ դիմաց։
Թեյ կխմենք։
Կլռենք։
Կնայենք իրար։
Ոչինչ չենք տեսնի։
Թեյ կխմենք։
Կնայենք իրար։
Ես կփակեմ աչքերս։
Դու կպատմես Պրահայի մասին,
Բեռլինի,
Լոնդոնի։
Ես լուռ կհիշեմ օրերը,
որ էդ քաղաքներում չեմ անցկացրել։
Դու կխոսես բարձր շենքերից։
Անձրեւի հոտից,
նեղլիկ փողոցներից։
Բառերդ կհոսեն ու ես դրանք արդեն չեմ տարբերակի
ձայնդ միապաղաղ։
Սառնության նման դրսի։
Մթության նման ներսի։
Ու երբ գնաս,
Ներսում էլի մութ կլինի։
ու դրսում էլի՝ ցուրտ։
Ու ինչ-որ մեկը հեռվից
կնայի ինձ՝
մեղադրելով, որ իրեն կիսատ թողեցի։

***
Չափից շատ սուտ կա
Լռության տեսքով
մեր միջեւ։
Բաց թողնված զանգերի տեսքով,
չպատասխանված նամակների պես
ու պատառոտված լուսանկարների,
որ դեռ հապաղում եմ նետել աղբամանը։